Nasze magazyny
Co 37 sekund zespół wieńcowy, zawał serca, dusznica bolesna oraz udar zabijają jedną osobę. Choć schorzenia sercowo-naczyniowe w pewnym stopniu zależą od czynników genetycznych, to jednak w świecie medycznym panuje powszechna zgodna, że w ich profilaktyce najważniejszą rolę odgrywają nasze codzienne zachowania. Naukowcy zapewniają, że zmniejszenie śmiertelności w wyniku choroby wieńcowej nawet w 44% przypadków wiąże się z redukcją czynników ryzyka. Z drugiej strony kolejne badania dostarczają mocnych dowodów na to, że istnieje sporo roślin, które nie tylko chronią przed chorobami układu krążenia, ale też pomagają je zwalczać.
Awokado (Persea) wzmacnia naczynia krwionośne
Zawarte w nim jednonienasycone kwasy tłuszczowe obniżają poziom złego cholesterolu LDL i podnoszą poziom dobrego HDL. Wzmacniają też ściany naczyń krwionośnych oraz regulują stężenie glukozy we krwi7.
Francuska sosna morska (Pinus pinaster) działa przeciwzapalnie
Ekstrakt z jej kory (pycnogenol) wykazuje działanie przeciwutleniające, przeciwzapalne i przeciwpłytkowe. Naukowcy z Zurichu przeprowadzili eksperyment. 23 pacjentom z chorobą wieńcową oprócz standardowej terapii sercowo-naczyniowej podawali 200 mg/dzień pycnogenolu przez 8 tygodni, a następnie placebo lub odwrotnie. Po zakończeniu badania okazało się, że związek poprawia funkcję śródbłonka poprzez zmniejszenie stresu oksydacyjnego, dzięki czemu redukuje ryzyko miażdżycy i zdarzeń sercowo-naczyniowych3.
Orzacha podziemna (Arachis hypogaea) przeciwdziała starzeniu się organizmu
Dane zbierane na podstawie wieloletniej obserwacji ponad 70 tys. Amerykanów, zarówno czarnoskórych, jak i białych, oraz ponad 130 tys. Azjatów z Szanghaju dowiodły, że osoby spożywające największe ilości fistaszków miały niższe ryzyko śmierci z powodu chorób serca o 21% według prognoz amerykańskich i o 17% według analiz chińskich naukowców. Dlaczego orzeszki ziemne są korzystne dla zdrowia?
Okazuje się, że zawierają najwięcej białka spośród wszystkich gatunków orzechów. Uczeni zachęcają do zjadania ich wraz z czerwonawą skórką, ponieważ znajduje się w niej bardzo duża ilość polifenoli neutralizujących działanie wolnych rodników i przeciwdziałających starzeniu się organizmu4.
Miłorząb dwuklapowy (Ginkgo biloba) rozrzedza krew
Wyciąg z rośliny może redukować ból dotykający pacjentów kardiologicznych i pomagać im w pokonywaniu dłuższych dystansów. Może także rozrzedzać krew chorych z zaburzeniami miażdżycowymi10.
Soja (Glycine clandestina) zmniejsza ryzyko powstawania skrzepów i zatorów
Jednym z najtrudniejszych zapachowo dla Europejczyków japońskich przysmaków jest natto – potrawa ze sfermentowanej soi. Zawiera ona nattokinazę, enzym, który wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu krwionośnego, normalizuje ciśnienie, reguluje prawidłowe krążenie krwi, wpływa pozytywnie na elastyczność ścian naczyń krwionośnych oraz zapobiega odkładaniu się w nich blaszek miażdżycowych.
Naukowcy z Kraju Kwitnącej Wiśni odkryli, że enzym ten redukuje aktywność fibrynolityczną, czyli zmniejsza ryzyko wystąpienia skrzepów i zatorów, a w związku z tym udarów, będących 3. główną przyczyną zgonów w krajach rozwiniętych. Okazuje się, że nattokinaza skutecznie zastępuje plazminę – enzym, który obniża poziom fibryny i ma zdolność rozpuszczania skrzeplin – nie zmieniając przy tym fizjologicznej lepkości krwi5.
Arbuz zwyczajny (Cucurbita citrullus) rozszerza kapilary
Wyciąg z tego owocu może rozszerzać kapilary – maleńkie naczynia krwionośne biegnące między tętnicami i żyłami. Dzieje się tak, gdyż arbuz jest najważniejszym, naturalnym, roślinnym źródłem L-cytruliny. W jednym z badań suplementy zawierające ten aminokwas powodowały znaczącą redukcję wystąpienia ryzyka poważnych zdarzeń sercowych u otyłych dorosłych z nadciśnieniem tętniczym6.
Czosnek (Allium) na nadciśnienie
To bez dwóch zdań najlepszy przyjaciel sercowców. Zawarte w nim substancje chronią układ sercowy, obniżając cholesterol, poziom trójglicerydów i ciśnienie krwi. Wyciąg ze startych ząbków tego warzywa może obniżyć ciśnienie tętnicze u pacjentów z hipertensją, zwłaszcza jeśli nie pomogły im leki przeciwnadciśnieniowe1. Zmniejsza też lepkość płytek krwi, a tym samym ryzyko miażdżycy tętnic. Czosnek to również naturalny środek przeciwzakrzepowy. W ciągu zaledwie 4 tygodni może radykalnie obniżyć ryzyko wystąpienia zakrzepu2.
Kukurydza i dynia olbrzymia (Zea mays i Cucurbita maxima) działają przeciwzapalnie
Dostarczą Ci zeaksantyny. Choć karotenoid ten znany jest przede wszystkim jako istotny składnik profilaktyki zwyrodnienia plamki żółtej związanego z wiekiem, to okazuje się, że ma na swoim koncie istotne zasługi dla układu krążenia. Jakie? Otóż hamuje wytwarzanie naczyniowego śródbłonkowego czynnika wzrostu (VEGF), dzięki czemu zmniejsza przepuszczalność naczyń krwionośnych i działa przeciwzapalnie w obrębie śródbłonka8.
Jak dowiedli naukowcy z Katedry Chemii, Wydziału Nauk o Żywności i Biotechnologii na Uniwersytecie Przyrodniczym w Lublinie, owoce dyni odmian Amazonka i Justynka stanowią cenne źródło zeaksantyny9.
Wąkrota azjatycka (Centella asiatica) ma działanie przeciwmiażdżycowe
To bogate w triterpeny zioło lecznicze – częściej znane jako gotu kola – ma potencjalne działanie terapeutyczne w chorobach sercowo-naczyniowych. Przegląd badań przeprowadzony przez badaczy z Malezji dowiódł, że jej aktywne składniki wykazują działanie kardioprotekcyjne, przeciwmiażdżycowe, przeciwnadciśnieniowe, przeciwhiperlipidemiczne, przeciwutleniające i przeciwzapalne.
Zawarte w niej madekasozydy pobudzają fibroblasty do produkcji włókien kolagenowych i elastylowych. Azjatykozydy wykazują silne działanie przeciwzapalne, antybakteryjne, a kwercetyna wzmacnia naczynka krwionośne17.
Kiwi (Actinidia deliciosa) rozszerza naczynia krwionośne
Jest źródłem witaminy C, która zwiększa wytwarzanie w śródbłonku związków rozszerzających naczynia krwionośne, co ułatwia przepływ krwi, zapobiega odkładaniu się płytki miażdżycowej i niedotlenieniu tkanek. Jest niezbędna także w syntezie kolagenu, z którego zbudowana jest błona podstawna. To na niej są osadzone komórki śródbłonka. Dzięki tej błonie może on spełniać swoje funkcje barierowe, pozwalające naczyniom krwionośnym zachować szczelność14.
Konwalie (Convallaria) na schorzenia sercowo-naczyniowe
Chińscy zielarze od wieków stosują je do leczenia schorzeń naczyniowo-sercowych. Jak dowodzą badania naukowe całkiem słusznie, bowiem zawarta w tych kwiatkach konwalatoksyna wzmacnia siłę skurczów serca, zmniejszając przy tym ich częstość oraz wyraźnie zwalniając tętno. To najsilniej działający spośród wszystkich znanych glikozydów. Stosowany jest w początkowych stadiach niewydolności krążenia. Preparaty z konwalii podawane są też w celu wzmocnienia pracy serca u osób w podeszłym wieku15.
- Maturitas, 2010; 67: 144-50; Am J Hypertens, 2014; 27: 899-906
- Ten Eur J Clin Pharmacol, 1993; 45: 333-6
- Eur Heart J. 2012 Jul;33(13):1589-97.
- JAMA Intern Med. 2015 May 1; 175(5): 755-766
- Biomark Insights. 2018; 13: 1177271918785130
- Biol Pharm Bull, 2005; 28: 1208-10
- Crit Rev Food Sci Nutr. 2013 May; 53(7): 738-75
- Alternative Med. Rev. 2005; (10):128
- ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość , 2014, 2(93): 139-50
- Wien Med Wochenschr, 1989; 139: 92-4
- Postepy Hig. Med. Dosw. 2006; 60:483-489
- Int J Sports Med. 06;27:567-572
- Circulation 1997; 96:538-540
- Antioxid Redox Signal. 2013 Dec 10; 19(17): 2068-2083
- Dtsch Med Wochenschr. 1954 Jan 1;79(1):45-7
- Toxicol Appl Pharmacol. 2015 Sep 1;287(2):168-177
- Planta Med. 2019 Nov;85(16):1203-1215
- The Journal of Nutrition, 2017; jn253666; Evid Based Complement Alternat Med. 2018 Aug 12;2018:2179021
- Biotechnol Res Int, 2012; 2012: 976203
- Angiology, 1969; 20: 22-6
