Zaburzenia smaku - przyczyny i domowe sposoby leczenia

Co odpowiada za odczuwanie smaków?

Za rozróżnianie smaku potraw i napojów odpowiadają kubki smakowe rozmieszczone na języku, podniebieniu, w nabłonku gardła, nagłośni oraz w górnej części przełyku. Kubki smakowe zlokalizowane na języku skupiają się w widocznych wybrzuszeniach, tzw. brodawkach.

Liczba kubków u dorosłego człowieka wynosi ok. 10 tys. Do niedawna wierzono, że kubki smakowe zależnie od rozmieszczenia na języku rozpoznają konkretne smaki. Okazuje się, że to efekt powielanego błędu wynikającego ze źle przełożonego tekstu. 100 lat temu psycholog z Harvardu Edwin G. Boring przetłumaczył niemiecki tekst "Zur Psychophysik des Geschmackssinnes" Davida P. Häniga, który opisywał w nim różnice w progach odczuwania smaku, wskazując, że są one minimalne i trudne do wykrycia.

Jak się okazuje, w rzeczywistości wszystkie kubki smakowe mogą odczuwać każdy smak i mają po ok. 50 receptorów odpowiedzialnych za każdy z nich. Niektóre z nich ulegają zniszczeniu już po 10 dniach, lecz natychmiast zostają zastąpione przez nowe. Dzięki nim jesteśmy w stanie wyczuć potencjalnie szkodliwe produkty. Zdaniem naukowców rozróżniamy 6 smaków: słodki, słony, kwaśny, gorzki, umami i... tłusty (tak przynajmniej twierdzą badacze z Australii i Nowej Zelandii). Wrażliwość na nie jest uwarunkowana genetycznie, a więc odmienna u każdego człowieka.

Co ciekawe, może ona ulec zmianie na skutek trwających w organizmie stanów zapalnych. Jak donoszą uczeni z Monell Chemical Senses Center w Filadelfii w Pensylwanii, jest to spowodowane przez białko TNF-α, które jej wywołuje. Przy okazji powoduje ono, że u chorego zwiększa się tolerancja gorzkiego smaku.

Zmiana smaku w ustach - jakie są przyczyny zaburzeń smaku?

Przyczyny zaburzeń smaku mogą być bardzo różne, począwszy od patologii zlokalizowanych w jamie ustnej, przez uszkodzenie dróg nerwowych przewodzących impulsy do ośrodków w mózgowiu, a skończywszy na niedoborach pokarmowych i zaburzeniach metabolicznych związanych z chorobami ogólnoustrojowymi czy też wpływem leków.

Jedną z przyczyn zaburzeń odczuwania smaku może być sialopenia, czyli zmniejszone wydzielanie śliny, które w następstwie prowadzi do suchości w jamie ustnej. Ta dolegliwość bywa skutkiem działania niektórych leków. Obecnie znamy ok. 250 farmaceutyków, które powodują pieczenie i bolesność języka oraz suchość. Nierównomierne zwilżanie błony śluzowej wpływa na zaburzenia smaku i zmienione jego odczuwanie. Do grupy tych środków należą niektóre leki na alergię, astmę, depresję, nadciśnienie lub anemię. Podobne działanie ma również chemioterapia.

Niedobór cynku odpowiada za zaburzenia smaku

Cynk odgrywa istotną rolę w procesach odczuwania smaku słodkiego, gorzkiego i umami, gdyż jest kofaktorem białka G zwanego gustducyną. Wiąże się ono z receptorami odpowiedzialnymi za odbiór smaku słodkiego, gorzkiego i umami. Gustducyna warunkuje prawidłową czynność kubków smakowych.

Dane z piśmiennictwa naukowego wskazują, że istnieje kilka mechanizmów zaburzeń odbioru smaku wynikających ze stosowania niektórych leków, a cynk pełni kluczową rolę w odbiorze smaku. W stanach jego niedoboru wyraźnie obniża się wrażliwość smakowa - taki stan nazywa się dysgeuzją. Wykazano jednak, że na skutek suplementacji tym pierwiastkiem dochodzi do poprawy czynności zmysłu smaku.

Jak zlikwidować niesmak w ustach?

Udowodniono, że osoby, które przyjęły cynk w postaci farmakologicznych suplementów, a także stosujące dietę uwzględniającą produkty bogate w cynk, wykazywały mniej symptomów dysgeuzji. W przypadku osłabienia smaku warto zatem przyjmować glukonian cynku w dawkach 140 mg na dobę przez 4 miesiące.

Czasem jednak mamy w ustach konkretny smak (słodki, słony, gorzki itd.) i nie możemy się go pozbyć. Jeśli tak jest w Twoim przypadku, koniecznie wybierz się do lekarza.

Niesmak - skąd się bierze przykry zapach z ust?

Niesmak może być pokłosiem nieprawidłowości w pracy ślinianek albo odwodnienia - szczególnie w upalne dni. Dolegliwość ta objawia się wysuszeniem jamy ustnej.

Smak sera pleśniowego w ustach - jak leczyć?

Może wskazywać na zapalenie migdałków lub zatok. Posmak pleśni pojawia się, gdy bakterie rozkładają białka obecne w śluzie nawilżającym drogi oddechowe. Przewlekłemu zapaleniu migdałków towarzyszy zazwyczaj niewielki ból gardła, natomiast przy zapaleniu zatok objawem towarzyszącym jest gęsty, żółty i zatykający nos katar, może też występować ból głowy. Zależnie od tego, jakie drobnoustroje zaatakowały drogi oddechowe, zdarza się, że odczuwany jest też słodkawy posmak.

Co zrobić przy posmaku pleśni w buzi? Na początek przepłucz usta płynem z chloroheksydyną, która działa silnie na bakterie Gram-dodatnie, natomiast słabiej na Gram-ujemne. Następnie odwiedź laryngologa.

Co pomoże na kwaśny smak w ustach?

Nieustępująca kwaśność w ustach, której towarzyszą zgaga, odbijanie i pieczenie w przełyku, najczęściej bywa skutkiem choroby wrzodowej żołądka lub dwunastnicy, a w drugiej kolejności nadkwaśności. Badacze zaobserwowali, że największe zaburzenia smaku współistniały ze zmianami zapalnymi i zapalno-zanikowymi w błonie śluzowej żołądka i dwunastnicy. Po leczeniu chorych stwierdzono, iż następuje powrót do wartości bliskich normy rozpoznawania smaków i zróżnicowania stężeń. Zauważono też, że osoby po wycięciu żołądka nieco gorzej rozpoznają smaki niż pozostałe.

Przejdź na lekkostrawną dietę, zrezygnuj ze słodyczy, kawy i alkoholu. Jeśli mimo to absmak pozostanie, to znak, że nie należy odkładać wizyty u gastrologa.

Jak się pozbyć gorzko-kwaśnego smaku w ustach?

To najczęściej efekt cofania się do przełyku soków żołądkowych i niestrawionej treści pokarmowej, do której dochodzi na skutek nieprawidłowego funkcjonowania zwieracza przełyku. Refluksowi żołądkowo-przełykowemu często towarzyszą ból w tzw. dołku podsercowym i duszność, która bywa mylona z bólem wieńcowym.

Jak najszybciej wybierz się do lekarza, aby zlecił gastroskopię. Badanie to pokaże, co dzieje się w Twoim przewodzie pokarmowym. Refluks można opanować, stosując metody naturalne, wymaga to jednak cierpliwości.

Smak słono-kwaśny w jamie ustnej to objaw chorych nerek

To jeden z symptomów niewydolności nerek, nazywanej też mocznicą. Wraz z nim najczęściej występują nudności, zaburzenia rytmu serca oraz pobudzenie. Często objawem choroby jest zmiana woni całego ciała - najprościej mówiąc, czuć je moczem. Szczęśliwie upośledzenie odczuwania smaku u chorych ma charakter szybko odwracalny.

Nie zwlekaj z wizytą u nefrologa, gdyż przy tej chorobie konieczne jest specjalistyczne leczenie. Z pewnością zaleci on wykonanie badania ogólnego moczu i krwi (mocznik, kreatynina).

Gorzki posmak w buzi - jak oczyścić kubki smakowe?

Może być efektem nadmiaru tłuszczu, węglowodanów (cukru, białego ryżu oraz potraw mącznych), a także kawy lub czarnej herbaty w diecie. Powoduje on odkładanie się we krwi tzw. kwaśnych pozostałości przemiany materii. Inną przyczyną utrzymującego się gorzkiego posmaku jest zatrucie benzopirenami, czyli substancjami powstającymi w czasie nieumiejętnego grillowania. Jeśli jednak goryczka w ustach pojawia się wraz ze wzdęciami i bólem brzucha, może wskazywać na kamicę pęcherzyka żółciowego.

Aby pozbyć się gorzkiego smaku w buzi, zacznij od zmiany diety. W dalszej kolejności wybierz się na USG jamy brzusznej, które potwierdzi lub wykluczy obecność kamieni w Twoim pęcherzyku żółciowym.

Metaliczny posmak w ustach - skąd się bierze?

Wiele ciężarnych w pierwszym trymestrze odczuwa metaliczny posmak w ustach. Uczucie to jednak zazwyczaj ustępuje w kolejnych miesiącach. Może się jednak ponownie pojawić pod koniec ciąży. Wtedy też najczęściej towarzyszy mu zgaga. Jak się okazuje, nieprzyjemny metaliczny smak występuje nie tylko u kobiet w ciąży.

Metaliczny posmak w jamie ustnej może pojawić się u osób, które odchudzają się, stosując farmakoterapię, może dojść do przedawkowania chromu, będącego częstym składnikiem tabletek wspomagających zrzucenie nadmiarowych kilogramów. Zdarza się też, że nieprzyjemne uczucie jest wynikiem zaburzeń wchłaniania potasu. Wtedy jednak często współwystępują mrowienia kończyn. Ostatnim winowajcą na liście jest infekcja drożdżakami z rodzaju Candida. Można ją jednak łatwo rozpoznać po suchości w ustach i białym nalocie na języku.

Co zrobić, gdy odczuwasz metaliczny smak w buzi? Kiedy się odchudzasz, odstaw wszystkie suplementy zawierające chrom. Jeżeli prócz nieprzyjemnego posmaku odczuwasz drętwienie lub mrowienie kończyn albo masz biały język, to znak, że trzeba odwiedzić lekarza pierwszego kontaktu.

Zaburzenia smakowe i zapach zgniłych jabłek z ust - co oznaczają?

Zarówno wyniki badań jakościowych, jak i ilościowych diabetyków dowodzą, że zaburzenia smakowe występują u nich w zależności od stopnia wyrównania cukrzycy. Większość chorych cierpi na upośledzenie smaku. Dotyczy to głównie słodkiego, a w mniejszym stopniu kwaśnego i słonego. Czasami może być to powiązane z wonią acetonu (przypominającą zapach zgniłych jabłek) z ust, a nawet ciała chorego. To bardzo alarmujący sygnał, bowiem świadczy o kwasicy ketonowej. Dochodzi do niej wskutek niedoboru lub braku insuliny.

Organizm, by dostarczyć komórkom alternatywnego źródła energii, sięga do tkanki tłuszczowej. Produktem ubocznym rozkładu tłuszczów (lipolizy) są tzw. ciała ketonowe, które kumulują się w ustroju. Należy do nich aceton. Organizm usiłuje usunąć go przez płuca i stąd pojawia się charakterystyczny zapach z ust.

Gdy odczuwasz zapach zgniłych jabłek w ustach, zbadaj poziom cukru we krwi (można to zrobić glukometrem na cito w każdej przychodni) i umów się na konsultację z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej.

Zaburzenia smaku a próchnica

Gdy w ustach utrzymuje się dziwny, inny niż normalnie smak, a co gorsza jest on przykry, jedną z najoczywistszych przyczyn jest niewłaściwa higiena jamy ustnej - rozwijająca się próchnica lub stan zapalny dziąseł. Zmianę odczuć smakowych mogą też spowodować uzupełnienia protetyczne. Mechanizm ten jest trudny do wyjaśnienia. Dentyści przypuszczają, że w przypadku protez zębowych może to mieć związek z faktem, że ich konstrukcja zmniejsza pojemność jamy ustnej, przez co utrudnione jest przemieszczanie się kęsów pokarmowych w trakcie żucia. To zaś może przyspieszać zanik brodawek językowych. Ponadto, jak dowodzą uczeni, wypełnienia amalgamatowe wykazują wzrost progu percepcji smakowej i często powodują metaliczny posmak.

Stanowczo wymień plomby - składają się one w 50% z rtęci pierwiastkowej. Jej opary uwalniają się z wypełnień, przenikają do organizmu i kumulują się w tkankach.