Kiła – przyczyny, objawy, leczenie. Czy grozi nam epidemia kiły?

W ciągu pierwszych czterech miesięcy bieżącego roku odnotowano w Polsce aż o 150% więcej przypadków kiły niż w analogicznym okresie roku poprzedniego. To może być jedynie wierzchołek góry lodowej, ponieważ rzeczywista skala zachorowań jest trudna do oceny.

Kiła wrodzona – coraz więcej przypadków w Polsce

Najbardziej alarmujące jest to, że po raz pierwszy od 40 lat odnotowano w Polsce przypadki kiły wrodzonej. To choroba, która dotyka dzieci zakażonych matek, które nie miały świadomości swojego problemu. Te przypadki są również efektem braku odpowiedniej diagnostyki w kierunku chorób wenerycznych wśród ciężarnych, mimo że wymagają tego obowiązujące przepisy.

Zakażenia kiłą w Polsce są najczęściej notowaną chorobą przenoszoną drogą płciową. Większość przypadków dotyczy młodych mężczyzn o orientacji homoseksualnej. Przypadki zakażeń u kobiet występują zdecydowanie rzadziej, a ich obecny wzrost ma związek z napływem uchodźców. Niestety, oficjalne statystyki nie pokazują pełnego obrazu epidemiologicznego, ponieważ wielu zakażonych wstydzi się choroby i leczy w prywatnych gabinetach albo wcale. W rzeczywistości skala zachorowań jest zdecydowanie wyższa.

Na rozprzestrzenianie się zakażenia wpływa też fakt, że spore grono osób, które są zakażone, w ogóle o tym nie wie lub jest diagnozowana w późnym stadium choroby, co oznacza, że przez długi czas stanowi potencjalne źródło zakażenia dla kolejnych osób. Tymczasem ryzyko zakażenia chorobami wenerycznymi dotyczy każdej aktywnej seksualnie osoby i w każdym wieku. Najwyższa zapadalność na kiłę dotyczy województwa mazowieckiego, gdzie leczono 25% wszystkich przypadków tego zakażenia w kraju.

Kiła – co to za choroba?

Kiła, znana również jako syfilis, to choroba zakaźna przenoszona drogą płciową, wywołana przez bakterię krętka bladego Treponema pallidum. Choroba ta może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, jeśli nie zostanie odpowiednio leczona.

Jak można zarazić się kiłą?

Główną przyczyną kiły jest bakteria Treponema pallidum, która przenosi się głównie przez kontakt seksualny, ale może być również przenoszona z matki na dziecko podczas ciąży lub porodu. Bakteria ta może przenikać przez drobne rany lub otarcia na skórze lub błonach śluzowych podczas seksu.

Objawy kiły

Rozumienie i rozpoznawanie objawów kiły jest kluczowe dla wczesnej interwencji i skutecznego leczenia. Objawy kiły mogą różnić się w zależności od stadium choroby. Wyróżniamy kiłę pierwotną, wtórną, utajoną i trzeciorzędową.

Wczesne objawy kiły

Pierwsze objawy kiły, znane jako kila pierwotna, zwykle pojawiają się od 10 do 90 dni po ekspozycji na bakterie Treponema pallidum, które powodują tę chorobę. Najbardziej charakterystycznym objawem jest pojawienie się twardych, bezbolesnych wrzodów, znanych jako wrzody twardzielowe, w miejscu, gdzie bakterie wniknęły do ciała. Wrzody te mogą wystąpić na narządach płciowych, odbycie, języku lub wargach. Zwykle goją się samoczynnie po kilku tygodniach, co może prowadzić do błędnego przekonania, że infekcja minęła.

Objawy kiły wtórnej

Jeśli kila pierwotna nie zostanie leczona, choroba przechodzi w fazę kiły wtórnej. Ta faza zwykle rozpoczyna się od 2 do 10 tygodni po pojawieniu się wrzodów twardzielowych. Objawy kiły wtórnej są bardziej zróżnicowane i mogą obejmować:

• wysypkę na ciele,
• ból gardła,
• ból głowy,
• utratę masy ciała,
• ból mięśni,
• zmęczenie
• powiększenie węzłów chłonnych.

Wysypka może wystąpić na dłoniach i podeszwach stóp, ale może również pokryć całe ciało. Wysypka i inne objawy kiły wtórnej zwykle znikają bez leczenia po kilku tygodniach lub miesiącach, ale infekcja nadal postępuje.

Kiła utajona

Kiła utajona to faza choroby, która następuje po kile wtórnej, gdy objawy znikają, ale infekcja nadal jest obecna w organizmie. Ta faza może trwać wiele lat. W tym czasie nie ma widocznych objawów, ale nieleczona infekcja nadal może prowadzić do poważnych komplikacji.

Kila trzeciorzędowa

Kila trzeciorzędowa jest najcięższą fazą choroby - może wystąpić wiele lat po pierwotnej infekcji. Może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak uszkodzenie:

• mózgu,
• nerwów,
• oczu,
• serca,
• naczyń krwionośnych,
• wątroby,
• kości i stawów.

Objawy kiły trzeciorzędowej mogą obejmować trudności z koordynacją ruchów, porażenie, oślepienie, demencję, a nawet śmierć.

Kiła wrodzona

Kiła może być również przenoszona z matki na dziecko podczas ciąży lub porodu, co jest znane jako kila wrodzona. Objawy kiły wrodzonej mogą obejmować niedorozwój, opóźnienia w rozwoju, anemię, powiększenie wątroby i śledziony, żółtaczkę, wysypkę, zapalenie płuc i objawy neurologiczne.

Jak wygląda diagnostyka kiły?

Diagnostyka kiły opiera się na badaniach serologicznych, które wykrywają obecność przeciwciał przeciwko bakterii Treponema pallidum w surowicy krwi. Pierwszym krokiem jest przeprowadzenie testu przesiewowego, takiego jak test VDRL (Venereal Disease Research Laboratory) lub RPR (Rapid Plasma Reagin), które wykrywają obecność niespecyficznych przeciwciał, które mogą być produkowane w odpowiedzi na infekcję kiłą.

Jeśli test przesiewowy jest pozytywny, następnym krokiem jest przeprowadzenie bardziej specyficznych testów, takich jak test FTA-ABS (Fluorescent Treponemal Antibody Absorption) lub test TPPA (Treponema pallidum Particle Agglutination), które wykrywają przeciwciała specyficzne dla Treponema pallidum.

W niektórych przypadkach, szczególnie gdy istnieje podejrzenie kiły wrodzonej u noworodków, może być konieczne przeprowadzenie dodatkowych badań, takich jak badanie płynu mózgowo-rdzeniowego, aby potwierdzić diagnozę.

Ważne jest, aby pamiętać, że testy serologiczne mogą pozostać pozytywne na długo po skutecznym leczeniu kiły, co oznacza, że pozytywny wynik testu nie zawsze oznacza aktywną infekcję. Dlatego interpretacja wyników testów serologicznych powinna zawsze uwzględniać historię medyczną pacjenta, objawy kliniczne i wyniki innych badań diagnostycznych.

Leczenie kiły

Leczenie kiły zależy od stadium choroby. Wczesne stadia kiły zwykle leczy się za pomocą antybiotyków, takich jak penicylina. W przypadku osób uczulonych na penicylinę, mogą być stosowane inne antybiotyki. Leczenie może być skomplikowane w przypadku kiły trzeciorzędowej, która może wymagać długotrwałego leczenia antybiotykami i może prowadzić do trwałych uszkodzeń organów.

Kiła – najważniejsze, to skutecznie jej zapobiegać!

Najlepszym sposobem zapobiegania kiły jest praktykowanie bezpiecznego seksu, co obejmuje stosowanie prezerwatyw i regularne testy na choroby przenoszone drogą płciową. Osoby, które są seksualnie aktywne, powinny regularnie przeprowadzać testy na obecność kiły, zwłaszcza jeśli mają nowego partnera seksualnego.

Kiła jest poważną chorobą, która może prowadzić do trwałych uszkodzeń organów i innych poważnych problemów zdrowotnych, jeśli nie zostanie odpowiednio leczona. Wczesne rozpoznanie i leczenie są kluczowe dla zapobiegania progresji choroby.