Miód manuka lepszy od antybiotyków!

Dlaczego warto stosować miód manuka?

Krzewy manuka (Leptospermum scoparium) to endemiczne rośliny porastające głównie tereny Nowej Zelandii. Pyłek i nektar z ich kwiatów zbierają europejskie pszczoły miodne¹. Powstaje z niego ciemny miód o charakterystycznym smaku.

Nowozelandzki przysmak obfituje w fenole oraz metyloglioksal – związek, który w badaniach in vitro wykazuje działanie antybakteryjne. Właśnie te wyjątkowe właściwości przeciwdrobnoustrojowe (tubylcy nakładają czysty miód na rany, by zabezpieczyć je przed zakażeniem i przyspieszyć ich gojenie) wzbudziły zainteresowanie naukowego świata do tego stopnia, że został w wielu laboratoriach na całym świecie dokładnie przebadany.

W toku eksperymentów i analiz uczeni potwierdzili, że miód manuka jest skuteczny przeciwko szerokiej gamie patogenów². Co więcej, jego zalety zdrowotne obejmują działanie przeciwutleniające, immunomodulujące, przeciwzapalne, przeciwnowotworowe, metaboliczne i probiotyczne.

Miód manuka a zwykły miód

Do tej pory przeprowadzono badania mające na celu analizę składu miodu³ oraz frakcjonowanie miodu w celu identyfikacji składników przeciwbakteryjnych⁴. Doprowadziło to do izolacji flawonoidów, kwasów fenolowych i nadtlenku wodoru oraz powiązania tych związków z jego aktywnością przeciwdrobnoustrojową.

Niemieccy naukowcy odkryli, że w jego składzie jest 1000 mg/kg metyloglioksalu, podczas gdy w zwykłym miodzie ilość tego przeciwbakteryjnego składnika wynosi średnio ok. 3,1 mg/kg. Tymczasem stężenie na poziomie 100 mg/kg pozwala zabijać bakterie Eserichia coli.

Z tej przyczyny miód manuka jest zaliczany do tzw. medical food, czyli żywności poprawiającej zdrowie. Jego właściwości sprawiają, że przynosi ulgę w zespole jelita drażliwego, we wrzodach żołądka, schorzeniach skórnych, w tym w stopie cukrzycowej i trądziku.

Z kolei brytyjscy uczeni potwierdzili, że miód ten indukuje produkcję cytokin zapalnych TNF-α, IL-1β lub IL-6 oraz uaktywnia mechanizm, poprzez który stymuluje wrodzone komórki odpornościowe⁵.

Zanim odkryto MGO, naukowcy nie wiedzieli jaka substancja jest źródłem wyjątkowych właściwości miodu manuka. Wiadomym było jedynie, że musi to być substancja inna niż nadtlenek wodoru.

Najpopularniejszym sposobem badania była wtedy stworzona przez prof. Petera Molana metoda UMF (Unique Manuka Factor). Mierzyła ona efekty działania miodu po zneutralizowaniu nadtlenku wodoru.

Wadą tego pomiaru była stosunkowo wysoka skala błędu, wynosząca ok. 25%. Metoda UMF jest jednak wciąż stosowana przez wielu producentów, choć jej dokładność jest niższa niż w przypadku MGO.

Miód manuka — zabójca mikrobów, ale nie odporności

Jednym z powodów, dla których uważa się, że miód manuka jest tak silnym środkiem przeciwdrobnoustrojowym w porównaniu z innymi, jest to, że wykazuje aktywność przeciwbakteryjną nieperoksydazową.

Peroksydazy obecne w innych miodach to enzymy, które odgrywają ważną rolę w procesie fagocytozy. Zdaniem naukowców są neutralizowane przez katalazy obecne we krwi, surowicy i tkankach rany, podczas gdy MGO pozostaje aktywne⁶.

Co więcej, w trakcie badań stwierdzono, że miód manuka potrafi zmieniać kształt i rozmiar bakterii, wpływając na pierścień przegrody, który pośredniczy w podziale komórek.

Za pomocą transmisyjnej mikroskopii elektronowej zbadano, jak reagują na kontakt z nim kultury Staphylococcus aureus. Okazało się, że miód przerwał podział ich komórek, tym samym je niszcząc.

Przy czym zaobserwowano, że zależności od zawartości metyloglioksalu wykazywał selektywną aktywność przeciwko różnym bakteriom. Najskuteczniej na bakterie S. aureus działał miód o UMF 20+. Wynika to z tego, że zawiera on najwięcej fenoli, które mają zdolność wymiatania wolnych rodników ponadtlenkowych⁷.

Również laseczki sienne (Bacillus subtilis) pod wpływem manuki ulegały degradacji, wytwarzając mniejsze komórki i skondensowane chromosomy⁸.

Zdaniem naukowców miód manuka może być bezpiecznie stosowany jako alternatywny naturalny antybiotyk, który wywiera stymulujący wpływ na makrofagi, uwalniając mediatory potrzebne do gojenia tkanek w ranach i zwalczania infekcji bakteryjnych, nawet przewlekłych, takich jak zapalenie zatok⁹.