Nasze magazyny
Historia i współczesne zastosowanie hirudoterapii
Rysunki z egipskich grobowców oraz chińskie pisma z I wieku naszej ery przedstawiają i opisują metodę leczenia przez przystawianie tych pierścienic. Jednak choć pijawki są używane do leczenia od czasów starożytnych, to dopiero niecałe 20 lat temu Amerykańska Agencja Żywności i Leków (FDA) wprowadziła hirudoterapię do medycznych sposobów leczenia i zezwoliła na legalną dystrybucję pijawek przez zarejestrowane firmy1. Obecnie do zabiegów hirudoterapetycznych stosuje się pijawki pochodzące z hodowli laboratoryjnej i posiadające świadectwo pochodzenia. Wykorzystuje się wszystkie pijawki z gatunku Hirudo medicinalis.
Należą do nich:
- pijawka lekarska apteczna (Hirudo medicinalis officinalis),
- lekarska lecznicza (Hirudo medicinalis medicinalis)
- lekarska orientalna (Hirudo medicinalis orientalis)2.
Jak wykonuje się zabieg?
Zabieg polega na przystawieniu pijawek do zdrowej skóry, w pobliżu miejsca leczenia. Przywierają one do ciała za pomocą otworu gębowego zaopatrzonego w przyssawki oraz 3 promieniście ułożone szczęki. Każda z nich zawiera 80-90 małych chitynowych zębów. Nakłucie skóry przez szczęki ma kształt 3 promieniście rozchodzących się linii3. Wtedy rozpoczynają ucztowanie. Jednorazowo pijawka potrafi wyssać ilość krwi odpowiadającą 10-krotnej masie jej samej4. W tym samym czasie uwalniają wydzielinę gruczołów ślinowych i wraz z nią do jego krwiobiegu człowieka dostaje się ponad 100 substancji leczniczych!
Korzyści zdrowotne hirudoterapii
- Normalizacja ciśnienia Wydzielana przez pijawki histamina rozszerza naczynia krwionośne, co pomaga walczyć z nadciśnieniem. Natomiast inny związek obecny w ich ślinie (PC-LS) jest regulatorem ciśnienia, czyli podwyższa zbyt niskie i obniża za wysokie.
- Bicz na stany zapalne Hirudoterapię stosuje się przy paradontozie, zapaleniu krtani, infekcjach zatok oraz pochwy i błony śluzowej macicy. W tym przypadku jest to zasługą naturalnych antybiotyków wytwarzanych przez te pierścienice
- Cholesterol pod kontrolą Osoby cierpiące z powodu miażdżycy podzielono na 2 grupy, pierwszą leczono standardowo, drugą dodatkowo poddawano zabiegom hirudoterapeutycznym. Okazało się, że u chorych, którym przystawiano pijawki, doszło do normalizacji poziomu trójglicerydów i cholesterolu całkowitego oraz zmniejszenia „złej” frakcji LDL.
- Działanie przeciwbólowe Inne badanie wykazało, że leczenie pijawkami łagodzi ból skuteczniej niż diklofenak stosowany miejscowo i to bez działań niepożądanych. Dlatego zaleca się stosowanie ich w reumatyzmie, zapaleniu korzonków czy rwie kulszowej.
- Wsparcie dla mózgu Pewne substancje wpuszczane w czasie ukąszenia do krwiobiegu stymulują wzrost komórek nerwowych, co daje nadzieje na powstrzymanie alzheimera i parkinsona. Wśród tych związków znajdują się też endorfiny, czyli hormony szczęścia. Z tego powodu zaleca się hirudoterapię w leczeniu depresji.
- Pomoc w infekcjach Pijawki są wykorzystywane także do wspomagania leczenia chorób płuc i oskrzeli, w tym astmy oskrzelowej oraz zapalenia płuc.
- Działanie przeciwzakrzepowe Zawarta w ich ślinie hirudyna ma właściwości przeciwzakrzepowe. Wykazano, że działa ona bardziej efektywna niż heparyna w zapobieganiu zakrzepicy żylnej.
- Gojenie się ran Z kolei obecne w wydzielinie pijawek
bdeliny przyspieszają procesy gojenia się ran nawet przy odleżynach, stopie cukrzycowej lub owrzodzeniach. Zmniejszają przy tym obrzęki oraz przyspieszają proces regeneracji. - Dobroczynne działanie na skórę Pijawki wytwarzają białka o właściwościach antyoksydacyjnych. Przyczyniają się też do poprawy ukrwienia skóry, gdyż w ich ślinie są substancje histaminopodobne, które wpływają na rozszerzenie naczyń krwionośnych. Nie dość na tym w kremach przeciwstarzeniowych znajdziesz wyciągi z pijawek.
Jakie są przeciwwskazania do stosowania pijawek?
Hirudoterapia jest bezwzględnie przeciwwskazana u:
- kobiet w ciąży, gdyż związki zawarte w wydzielinie tych pierścienic mogą wywołać poronienie oraz dlatego, że czasami po hirudoterapii występują działania niepożądane, np. zakażenie bakterią Aeromonas hydrophila, które wymagają zastosowania leków chemicznych,
- u chorych na hemofilię lub na inne choroby krwi związane z niedoborami czynników krzepnięcia,
- u osób z zaawansowaną anemią.
- Rados C.: Beyond blooding: FDA gives leeches a medicinal makeover. FDA Consumer magazine. 2004, Sep-Oct.
- Adamiak D.: Na odcięty palec i ból głowy. Zdrowy styl. 2007, listopad-grudzień, 51, 28-29. 2. Jura Cz.: Bezkręgowce: Podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy. 2004, PWN, Warszawa.
- Kose A., Zenqin S., Kose B. i wsp.: Leech bites: massive bleeding, coagulation profile disorders, and anemia. Am. J. Emerq. Med. 2008, Nov, 26(9), 1067, e 3-6
