Medycyna chińska: jak samotność wpływa na serce?

Jedną z koncepcji medycyny chińskiej jest system Pięciu Elementów, pokazujący wzajemne zależności zachodzące w naturze i człowieku. Tłumaczy powiązanie cyklów zachodzących w przyrodzie z cyklami naszego życia, a także wpływem na nasze zdrowie, emocje, konstrukcję psychiczną. Zdrowie oznacza zrównoważone współdziałanie pomiędzy żywiołami.

Według taoizmu, filozofii życia z której wywodzi się TMC, jesteśmy Wodą, Drewnem, Ogniem, Ziemią, Metalem. Te wszystkie jakości są w nas i na nas oddziałują. Koncepcja Tao wyrosła z obserwacji zmieniających się pór roku, procesu prowadzącego do rozwoju, umierania i odnowy.

Pory roku w medycynie chińskiej a emocje

Z każdą porą roku związany jest jeden Element, a z nim określony system narządów oraz emocje. Wiosna to czas Drewna, któremu przypisane są wątroba i woreczek żółciowy. Ich funkcjonowanie związane jest z umiejętnością wyrażania złości. To, jak nią zarządzamy zależy, na ile jesteśmy ekspansywni, skuteczni, witalni. To czas zdrowego egoizmu, kiedy budzimy się do życia po zimie i chcemy odnieść sukces.

Kiedy wiosna przechodzi w lato nastaje czas Elementu Ognia, do którego przynależy serce oraz jelito cienkie. Wówczas bardziej otwieramy się na ludzi. Kondycja naszego serca wynika z tego, czy odczuwamy radość i czy dzielimy ją z innymi. Czy między nami a bliskimi nam osobami przepływają emocje.

Promienie letniego słońca wzbudzają w nas namiętność, maj nazywany jest przecież miesiącem miłości. To pora roku sprzyjająca spotkaniom, nawiązywaniu nowych znajomości, zacieśnienia relacji, ale też twórczości. Miłość, według chińskich filozofów, idzie w parze z kreatywnością i komunikacją.

Alicja Kowalska – Dorscheid, specjalista i praktyk TMC, w książce "Najskuteczniejsze terapie Tradycyjnej Medycyny Chińskiej" pisze, że Element Ognia uczy nas, że w każdym momencie naszego życia może powstać coś nowego¹.

Dotyczy to zarówno wizji artysty, jak i intymnych związków. Miłość i kreatywność są energiami komunikacji. Werbalnej, wizualnej, muzycznej, motorycznej, każdej jej formy. Ogień umożliwia wyrażenie świadomych myśli, powstałych idei, ubrania ich w formę przekazu.

Do tego jednak potrzebna jest wymiana uczuć i myśli między ludźmi. Kiedy kochamy, tworzymy, komunikujemy się, nasze serce pracuje rytmicznie, krew jest dotleniona, a nam chce się żyć.

Kiedy nie ma tego przepływu, serce zaczyna niedomagać, a z nim jelito cienkie. To właśnie w jelitach wytwarzane jest 80% serotoniny – hormonu szczęścia. Kiedy długo jesteśmy osamotnieni, brak nam nowych towarzyskich bodźców, nastrój znacząco się obniża.

Czym jest uczucie pustki?

Nadchodzi kolejne lato z pandemią i z ograniczeniem kontaktów społecznych. Festiwale, jarmarki, koncerty odwołane, podróżowanie utrudnione, ogródki restauracyjne puste. Zalecany jest dystans, unikanie ludzi, rezygnacja z bliskości. Amerykański portal psychologiczni PsychCentral alarmuje o zjawisku psychicznej pustki, która obecnie jest powszechna².

Pustka najczęściej objawia się:

• poczuciem osamotnienia,
• zagubieniem w życiu,
• brakiem motywacji do dążenia do czegokolwiek
• znacznym oraz długotrwałym obniżeniem nastroju.

Patrząc się na to zjawisko z perspektywy medycyny chińskiej, osoby z niedoborem energii Ognia są wypalone – letargiczne, ich głos staje się monotonny. Koncentracja przychodzi im z trudem, towarzyszą im chaotyczne myśli, cele zanikają.

Ludzie ci czują się wewnętrznie zimni, ogarnia ich depresja, tracą nadzieję. Brak im energii do wyrażenia swoich uczuć i myśli¹. Brak kontaktów i przepływu emocji skutkuje tym, że nie odczuwamy radości, fascynacji, inspiracji.

Zbiorcze badanie Harvard Study od Adult Development wskazuje, że najważniejszym aspektem ludzkiego doświadczenia jest utrzymywanie bliskich i głębokich relacji, w których nie chodzi o ilość tylko o jakość³.

I to jest dobra informacja, dotycząca dbania o nasze serce podczas pandemii. Skoro nie mamy możliwości iść na plenerową imprezę, targi, wyjechać na wycieczkę objazdową, zadbajmy o jakość naszych najbliższych relacji – o związki miłosne, przyjaźnie, rodzinę.

Remedium na pustkę oraz problemy zdrowotne związane z sercem to:

• emocjonalna intymność,
• okazywanie sobie wzajemnego wsparcia,
• aktywne słuchanie.

To również nawiązanie kontaktu z własnymi uczuciami. Konieczne jest rozpoznanie swoich emocji, niezaspokojonych potrzeb i na początku akceptacja pustki, żeby można było ją zastąpić pozytywnymi uczuciami.

Serce jest organem partnerstwa, ma prawą i lewą stronę. Harmonijnie działa dzięki uczuciu miłości, całkowitego zaufania, okazywaniu empatii. Jest zdrowe, jeśli ogień uczuć przekazywany jest dalej, ale równocześnie niezwykle ważne jest uczucie miłości własnej, którą w TMC symbolizują naczynia wieńcowe.

W chwili gdy serce zapomina zadbać o siebie, jego część umiera. Dzieje się tak przy zawale serca. Regularne ofiarowanie siebie samego, bez miłości własnej, prowadzi do tego typu zakłóceń¹.

Zbadaj swoje poczucie pustki

W pracy wewnętrznej nad pustką pomogą ci odpowiedzi na poniższe pytania².

• Czy oceniam się lub porównuję się z innymi?
• Czy mówię sobie pozytywne rzeczy? Czy raczej zauważam słabe strony, za które się krytykuję?
• Czy okazuję w związkach swoje uczucia, czy je raczej minimalizuję?
• Czy dbam o aktywność i formę fizyczną?
• Czy nałogi odwracają uwagę od moich uczuć?
• Czy koncentruję się wyłącznie na potrzebach innej osoby lub ludzi?
• Czy w relacjach coś próbuję udowodnić?
• Czy obwiniam siebie z powodu spraw, które są poza moją kontrolą?
• Czy okazuję sobie współczucie?
• Czy szanuję swoje opinie?

Jak zadbać o swoje serce?

Serce związane jest nie tylko z uczuciami, ale także współpracuje z mózgiem, wpływając na nasze myślenie. I z tego powodu niedobór pozytywnych emocji negatywnie odbija się na naszych procesach poznawczych.

Medycyna chińska mówi, że serce jest Mistrzem Krwi, że kontroluje naczynia krwionośne. To oznacza, że przepływ i krążenie krwi, odżywiającej nasze całe ciało, są od niego zależne. Serce przyjmuje wszystko, co mu krew przyniesie, a są to także dane od naszego mózgu i jelita cienkiego (zwanego często drugim mózgiem).

Zachodnia medycyna nie odbiega tak bardzo od przekazów medycyny Wschodu. Przypisuje sercu właściwości i umiejętności mózgu. Neurolodzy odkryli, że serce człowieka posiada około 40 000 neuronów. To oznacza, że serce też samodzielnie wysyła informacje i impulsy, które mózg spostrzega i na które odpowiada.

Serce jest zdolne do zapamiętywania i nauki, reprezentuje świadomość człowieka. Jest odpowiedzialne za inteligencję, mądrość, a także duchową transformację¹.

Jak można zadbać o serce i jelito cienkie z poziomu ciała? W książce Alicji Kowalskiej – Dorscheid znajdziemy wiele rad, także dietetycznych. Energię serca najskuteczniej wyrównują gorzkie orzeźwiające produkty: rukola, cykoria sałatowa, endywia, herbata z mniszka lekarskiego.

Do przypraw Ognia zaliczamy świeżą bazylia, kurkumę, oregano, tymianek, które swoim ciepłem pobudzają pracę serca oraz trawienie. Zioła te wyrównują wilgoć, która pojawia się w organizmie na skutek nadmiernej obecności słodyczy w diecie, po które często sięgamy, gdy czujemy się samotni i smutni.

Niezależnie od tego, jakiej emocji doznajemy, ona zawsze wpływa na nasze serce i zaopatrzenie go oraz mózgu w krew. Dlatego stan serca manifestuje się na naszej twarzy. Uczucie szczęścia jest natychmiast na niej widoczne, podobnie jak zmartwienie.

Zabarwienie twarzy pozwala ocenić stan energii serca. Medycyna chińska przekazuje nam również, że serce pośrednio kontroluje nasze oczy i uszy. Oczy są wyrazem witalności, w źrenicach widoczny jest stan ducha i umysłu.

Z kolei przez powiązanie z jelitem cienkim i jego umiejętnością sortowania dźwięków, serce związane jest też z uszami. Serce i uszy przenika, otwiera oraz uzdrawia kolor czerwony. Dlatego przy niedoborze kontaktów towarzyskich i frustracji, wynikającej z otaczającej nas ciszy, warto otaczać się czerwonym – decydować się na ten kolor, wybierając ubrania czy dodatki do mieszkania¹.