Na podwyższony cholesterol - magnez zamiast statyn

Ten wielozadaniowy pierwiastek może być skuteczniejszy i bezpieczniejszy niż popularne leki stosowane w schorzeniach serca.

04 kwiecień 2019
Artykuł na: 6-9 minut
Zdrowe zakupy

Od magnezu uzależniona jest praktycznie każda reakcja hormonalna. Pośrednio uczestniczy on również we wszystkich procesach z wykorzystaniem enzymów organizmu. Jednak najważniejszą rolą magnezu wydaje się niwelowanie czynników ryzyka chorób układu krążenia. Obecnie wiadomo, że jego poziom w organizmie ma wpływ na stężenie cholesterolu we krwi, ciśnienie tętnicze i wapnienie tętnic, a niedobór tego niezbędnego minerału to znany czynnik ryzyka wystąpienia m.in. migotania przedsionków.

Magnez - globalny efekt

Być może wszystkie pozornie odrębne schorzenia układu krążenia mogą pojawiać się w wyniku nieodpowiedniej podaży magnezu - zależność między niskim jego poziomem a prawdopodobieństwem wystąpienia chorób serca została już potwierdzona naukowo1. Związek między magnezem a dobrą kondycją serca ujawniły badania populacyjne. Jak wykazano, różnice pod względem ryzyka wystąpienia chorób układu krążenia w różnych krajach, a nawet między poszczególnymi częściami tego samego państwa, korelują z regionalnymi wahaniami poziomu tego pierwiastka w glebie i wodzie2. Co więcej, zwraca się uwagę na fakt, że diety zasobne w warzywa, owoce, orzechy, nasiona i ziarna zbóż, zalecane obecnie w profilaktyce tego typu schorzeń, są również zasobne w magnez3.

W ciągu zaledwie 78 dni u kobiet po menopauzie, które ograniczyły ilość magnezu w diecie do 33% zalecanego dziennego spożycia, obserwowano m.in. arytmię serca, podwyższenie poziomu cukru we krwi i zmiany stężenia cholesterolu.

Magnez - działanie

Jeśli jego podaż jest nieodpowiednia, możliwość mięśni gładkich i mięśnia sercowego do rozluźniania będzie ograniczona, a ryzyko wystąpienia migotania przedsionków, nadciśnienia tętniczego oraz nagłego kurczenia się serca i mózgowych naczyń krwionośnych wzrośnie, co potencjalnie prowadzi do zatrzymania akcji serca i udaru mózgu4. Badania laboratoryjne z wykorzystaniem hodowli komórkowych i tkanek zwierzęcych wykazały również, że niedobór magnezu ma wpływ na funkcjonowanie i strukturę tkanek wyścielających serce i tętnice, a dobrze wiadomo, że integralność nabłonka arterii ma istotne znaczenie w profilaktyce miażdżycy. Wszystko to wskazuje na fakt, że wyrównanie niskiego poziomu tego pierwiastka może być użyteczną i opłacalną metodą zapobiegania chorobom sercowo-naczyniowym i ich leczenia5.

Magnez a poziom cholesterolu

Magnez jest również niezbędny do regulacji reduktazy 3-hydroksy-3-metyloglutarylo-koenzymu A (HMG-CoA), czyli enzymu kontrolującego produkcję cholesterolu. W tym przypadku minerał ma niektóre właściwości powszechnie stosowanych statyn, których działanie polega na blokowaniu tego enzymu. Jednakże statyny hamują produkcję cholesterolu nieprzerwanie, więc ograniczają jego dostępność na potrzeby syntezy i naprawy błon komórkowych, wytwarzania hormonów i witaminy D. Tymczasem magnez działa w sposób silnie zróżnicowany - uruchamia i wyłącza aktywność HMG-CoA w zależności od potrzeb6.

Magnez - bezpieczniejszy niż statyny

Jednak najważniejszą różnicą między działaniem magnezu i statyn wydaje się bezpieczeństwo ich stosowania. Podczas gdy ten pierwszy bardzo trudno przedawkować (wówczas pojawiają się luźne stolce), popularne leki wywołują szereg działań niepożądanych. Jednym z nich jest obniżenie poziomu krążącego we krwi testosteronu, który redukuje ryzyko sercowo-naczyniowe zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet.

Tymczasem suplementacja magnezem - jak wykazano - powoduje podwyższenie łącznego stężenia tego hormonu u mężczyzn7. Co więcej badacze z University College Hospital w irlandzkim Galway przeanalizowali 55 opublikowanych wcześniej badań i stwierdzili, że pacjenci na statynach wcale nie żyją dłużej od tych, którzy ich nie stosują, a ryzyko rozwoju chorób serca w obu grupach jest takie samo. U kobiet, cukrzyków oraz osób młodych przyjmujących statyny prawdopodobieństwo wystąpienia choroby układu krwionośnego było wręcz większe8!

Magnez - strzeż się niedoborów

Magnez ma również właściwości przeciwzapalne. Niedobór tego niezbędnego składnika pokarmowego prowadzi do stresu oksydacyjnego, a tym samym zwiększa stan zapalny w organizmie. To z kolei uruchamia kaskadę zdarzeń skutkujących dysfunkcją naczyń krwionośnych, tworzeniem się skrzepów krwi oraz zmianą metabolizmu tłuszczów9. W ramach jednego z badań 14 kobiet po menopauzie poproszono o ograniczenie spożycia magnezu do 33% zalecanego dziennego spożycia. W ciągu zaledwie 78 dni (a u niektórych już 42) u uczestniczek obserwowano m.in. arytmię serca, podwyższenie poziomu cukru we krwi i zmiany stężenia cholesterolu10.

Magnez - korzyści przy nadwadze

Dotychczasowe prace sugerują możliwy związek między magnezemią i gospodarką lipidową. Być może pierwiastek ten pełni rolę kofaktora niektórych reakcji syntezy frakcji HDL. Pojedyncze doniesienia wskazują przy tym na tendencję do mniejszych stężeń magnezu w komórkach oraz w surowicy krwi u osób z otyłością brzuszną. W jednym z badań u osób z największymi wartościami obwodu talii (kobiety powyżej 88 cm, a mężczyźni - ponad 102 cm) stężenia magnezu w surowicy były zdecydowanie mniejsze.

Jednocześnie po 3 miesiącach suplementacji tym pierwiastkiem stwierdzono u nich znamienne statystycznie ujemne korelacje między zmianą jego poziomu a insulinoopornością i stężeniem insuliny na czczo. Jednocześnie u ochotników odnotowano istotne zwiększenie stężenie frakcji „dobrego” cholesterolu HDL oraz redukcję wartości skurczowego i rozkurczowego ciśnienia tętniczego. Nie wykazano natomiast istotnych zmian u osób z mniejszym obwodem talii (u kobiet poniżej 88 cm, a u mężczyzn - do 102 cm), ale zdaniem autorów badania może to częściowo tłumaczyć fakt, że w tej grupie wyjściowe stężenie magnezu w surowicy było znamiennie wyższe niż u ochotników z otyłością brzuszną11.

 Artykuł ukazał się w wydaniu papierowym O Czym Lekarze Ci Nie Powiedzą grudzień 2018.

Bibliografia

  1. Am Heart J 1977; 94: 649-657
  2. Drugs 1984; 28 Suppl 1: 17-27
  3. JAMA 2002; 288: 2569-2578
  4. Panminerva Med 2001; 43: 177-209
  5. Clin Sci [Lond] 2012; 122: 397-407
  6. J Am Coll Nutr 2004; 23: 501S-5S
  7. Biol Trace Elem Res 2011; 140: 18-23
  8. Open J Endocr Metab Dis, 2013; 3: 179–185
  9. Arch Biochem Biophys 2007; 458: 48-56
  10. J Am Coll Nutr 2007; 26: 121-132
  11. Nefrol Dial Pol 2015; 19: 44-49
Wczytaj więcej
Nasze magazyny