10 sposobów na zerwanie z paleniem

Świeża limonka

Badacze z tajlandzkiego uniwersytetu Shinakharinwirot udowodnili, że owoc ten może być stosowany jako alternatywa dla gumy nikotynowej. Przeprowadzone przez nich randomizowane kontrolowane badanie wykazało, że jest równie skuteczny w rzucaniu palenia. Uczeni zwrócili też uwagę na fakt, że limonka ma działanie przeciwdrobnoustrojowe (a zwłaszcza niszczy wiele szczepów E. coli), co ma znaczenie dla osób palących, z reguły bowiem mają one obniżoną odporność². Ponadto działa alkalizująco na organizm, który zwykle jest bardziej zakwaszony u użytkowników tytoniu.

Dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum)

To zioło zawiera wiele farmakologicznie czynnych składników, takich jak fenopatiantrony, pochodne floroglucynoli i flawonoidy. Zdaniem badaczy z Buffalo jest również skuteczny w rzucaniu palenia⁴. Podawali oni 24 pacjentom zioło w postaci standaryzowanych kapsułek (450 mg) 2 razy dziennie. Przyjmowaniu preparatu towarzyszyły komunikaty zachęcające do zaprzestania palenia. Wśród ocenianych osób 12-tygodniowy wskaźnik rezygnacji wyniósł 37,5%.

W innym badaniu zwrócono uwagę na fakt, że dziurawiec ma podobny mechanizm działania do zatwierdzonego przez FDA środka do rzucania palenia - bupropionu, który hamuje centralny wychwyt synaptosomalny dopaminy i noradrenaliny. Zioło jest też skuteczne w leczeniu łagodnej i umiarkowanej depresji.

Jako że nikotyna może działać przeciwdepresyjnie u niektórych palaczy, a obniżenie nastroju po zaprzestaniu palenia może prowadzić do nawrotu choroby, zdaniem niektórych uczonych należy wziąć pod lupę środki przeciwdepresyjne jako potencjalną pomoc w odejściu od nałogu⁵. Badania potwierdziły również, że dziurawiec jest dobrze tolerowany przez palaczy.

Lobelia rozdęta (Lobelia inflata)

Zdania na jej temat są podzielone. Z jednej strony roślina zawiera alkaloidy podobne do tytoniu (poza nikotyną). Jej aktywnym składnikiem jest lobelina, która wydaje się mieć podobne działanie na organizm jak nikotyna i zwiększać stężenie dopaminy w mózgu. Z tego powodu służy jako skuteczny i potężny substytut papierosów w pierwszym tygodniu wycofywania się z nałogu.

W tym czasie może być częścią mieszanki do palenia przygotowywanej w następujących proporcjach: 2 części lobelii, 1 część liści dziewanny, 1 część czerwonych kwiatów koniczyny, którą w razie potrzeby można wzbogacić szczyptą mięty pieprzowej. Można ją również stosować jako nalewkę (1 część lobelii, 9 części płatków owsianych) i przyjmować w dawkach 60-90 kropli w razie potrzeby, ale nie więcej niż 4 razy w ciągu godziny.

Z drugiej strony brak jest badań, a w jednej dużej próbie nie wykryto żadnego wpływu na krótkotrwałą abstynencję¹⁴. Może więc nie warto ryzykować, tym bardziej, że lobelia jest potencjalnie toksycznym ziołem. Bywa, że powoduje suchość w ustach, obfite pocenie się, nudności, wymioty, biegunkę, drżenie, szybkie bicie serca, splątanie, drgawki i śpiączkę. Na pewno nie powinny po nią sięgać osoby z nadciśnieniem i chorobami serca¹⁵.

Witaminy i przeciwutleniacze

Palenie wiąże się ze zmniejszeniem stężenia witamin A, E i C oraz przeciwutleniaczy w osoczu. Wskutek tego zmniejsza się odporność plazmy na zmiany oksydacyjne. Badania potwierdziły, że palacze zwykle mają niższy poziom kwasu askorbinowego niż osoby niepalące. Co ciekawe dopiero po ponad roku od rozstania z nałogiem i suplementacji witaminą C jej stężenie w osoczu osiąga podobną wartość jak u osób, które nigdy nie paliły¹¹.

Olejek z czarnego pieprzu

Jego skuteczność potwierdziły eksperymenty na całym świecie. W jednym z nich 48 palaczy podzielono na 3 grupy, z których każda otrzymała coś na kształt elektronicznego papierosa. Pierwsza wdychała parę z olejku eterycznego z czarnego pieprzu; druga otrzymała urządzenie z nabojem mentolowym, a trzecia korzystała ze sprzętu zawierającego pusty nabój. Po takiej sesji sprawdzano, czy uczestnicy odczuwają głód prawdziwego papierosa. Okazało się, że znacznie mniejszą potrzebę zgłaszały osoby z grupy wdychającej olejek w porównaniu do pozostałych. U nich też znacząco zostały złagodzone somatyczne objawy lękowe³.

Męczennica cielista (Passiflora incarnata)

Naukowcy z Pendżabu postanowili empirycznie sprawdzić, czy bioaktywna cząsteczka BZF izolowana z nadziemnych części rośliny faktycznie może być przydatna w leczeniu uzależnienia od tytoniu. W związku z tym przez 14 dni wstrzykiwali myszom wodorowy winian nikotyny (2 mg/kg) albo kombinację nikotyny z jedną z 4 dawek (1, 5, 10 lub 20 mg/kg) BZF.

Gdy 2 tygodnie później zaprzestali podawania nikotyny już po 3 godz. u zwierząt były widoczne fizyczne i behawioralne objawy uzależnienia. Jednak te, które otrzymywały BZF w dawce 10 i 20 mg/kg, wykazywały znacznie mniejsze nasilenie symptomów odstawienia w porównaniu z grupą, której podawano samą nikotynę. Intensywność objawów była też u nich słabsza⁷.

Warto przy tym wspomnieć, że Passiflora ma jeszcze jedną istotną właściwość. Otóż jak dowiodły badania meksykańskich uczonych, przeciwdziała bezsenności i uspokaja, co ma znaczenie u osób walczących z nałogiem⁸.

Akupunktura

W ubiegłym roku chińscy uczeni przeprowadzili eksperyment obejmujący 500 pacjentów uzależnionych od tytoniu. Zostali oni losowo przydzieleni do 5 grup: akupunktury, terapii usznej, akupunktury połączonej z terapią uszną, TENS oraz grupy nikotynowej terapii zastępczej. Leczenie trwało 8 tygodni. Okazało się, że akupunktura w połączeniu z terapią uszną (uciskanie konkretnych punktów na małżowinie) skutecznie zmniejszają uzależnienie od nikotyny i intensywność palenia oraz łagodzą objawy odstawienne¹².

Potwierdzają to wyniki wcześniejszego, ponad 5-letniego studium, w którym by pomóc pacjentom, między sesjami akupunktury przyklejano im niewidoczną taśmą do uszu małe kulki (wielkości końcówki długopisu). Gdy odczuwali oni głód nikotyny, delikatnie naciskali kulkę, co stymulowało punkt akupunkturowy i zmniejszało chęć sięgnięcia po papierosa¹³.

Czapetka pachnąca (Eugenia aromaticum) i traganek błoniasty (Astragalus membranaceus)

Kompleksowy przegląd badań dokonany przez uczonych z Pakistanu przyniósł ciekawe wnioski. Otóż ich zdaniem mieszanki ziołowe w połączeniu ze wsparciem behawioralnym mogą być bardzo pomocne w rzucaniu palenia.

Czapetka (u nas lepiej znana pod nazwą goździkowiec korzenny) i traganek błoniasty mają potwierdzoną wysoką aktywność przeciwutleniającą, dzięki której zapobiegają uszkodzeniu i degeneracji komórek oraz tkanek. Oba zioła przebadano in vitro również pod kątem zdolności do degradacji nikotyny. Następnie oceniano wpływ herbatki z nich na zaprzestanie palenia i zmniejszenie objawów odstawienia u 100 palących mężczyzn.

Okazało się, że przyspieszyła ona wydalanie nikotyny z organizmu (poziom jej metabolitu - kotyniny - w moczu wzrósł w pierwszych 2 tygodniach przyjmowania i znacznie spadł w kolejnych). Panowie pijący napar doświadczyli zmniejszonych objawów odstawienia w porównaniu do tych, którzy go nie otrzymywali. W grupie przyjmujących ziółka 38% udało się rzucić palenie, podczas gdy w kontrolnej jedynie 12%¹⁰.

Owies (Avena)

Standaryzowany ekstrakt z tego zboża zmniejsza ochotę na papierosa i może stać się jedną z alternatyw dla osób usiłujących rzucić palenie, sugerują japońskie badania. Codzienna suplementacja wyciągiem z owsa zmniejszała zużycie papierosów z ok. 20 do mniej niż 9 dziennie. Autorzy pracy zwracają uwagę, że pierwsze tygodnie po rzuceniu nałogu mają decydujące znaczenie dla powodzenia przedsięwzięcia. Ich zdaniem pomóc tu może codzienne picie naparu z wierzchołków owsa⁶.

Tatarak (Acorus calamus)

Od czasów starożytnych ta bylina znana jest ze swoich walorów leczniczych. Stosuje się ją w leczeniu bólu w klatce piersiowej, niestrawności, gorączce oraz na poprawę apetytu. Potwierdzono jej właściwości przeciwdepresyjne, przeciwbakteryjne i przeciwutleniające. Wiadomo też, że ułatwia odnowę organizmu po rozstaniu z nałogiem, m.in. poprzez eliminację substancji smolistych i toksyn z płuc. Według niektórych naukowców tatarak skutecznie wspomaga również rzucanie palenia. Jednak mechanizm działania rośliny w tym zakresie nie został dotychczas dokładnie poznany⁹.