Mangostan - właściwości lecznicze i zastosowanie

Mangostan - zastosowanie

Nie bez powodu mangostan (łac. Garcinia mangostana) zaliczony został do superfoods, czyli żywności bogatej w składniki odżywcze i korzystnie wpływającej na nasze zdrowie. Okazuje się, że niewiele owoców może poszczycić się tak wieloma cennymi składnikami i wszechstronnym działaniem jak on.

Mangostan szybko się psuje, dlatego nawet w lodówce można go przechowywać najwyżej kilka dni

A do tego jest upajająco słodki, można podawać go zamiast deseru, nadaje się też na przetwory. Mangostan sprawdza się również jako dodatek do sałatek. Pyszny jest także otrzymywany z niego sok. Jadalną część stanowi biały miąższ i to właśnie w nim ukryte są cenne substancje wspomagające nasze zdrowie¹.

Antyoksydacyjne właściwości mangostanu

W owocach mangostanu znajdziemy ponad 20 z 200 znanych nam ksantonów, czyli polifenoli roślinnych o działaniu antyoksydacyjnym, polegającym na unieszkodliwianiu wolnych rodników tlenowych. A to właśnie one odpowiadają za powstawanie chorób przewlekłych i nowotworów.

Wolne rodniki tlenowe powstają w każdej komórce podczas wytwarzania energii i nie są dla nas szkodliwe, jeśli ich stężenie w organizmie utrzymuje się na poziomie fizjologicznym, ponieważ mamy doskonałe mechanizmy obronne, takie jak enzymy, które je unieszkodliwiają.

Skutecznie stawiają im czoło również witaminy. Problem pojawia się wtedy, gdy stężenie aktywnych form tlenu w naszym ciele jest zbyt duże. Może to być następstwem silnego stresu, niewłaściwej diety, przemęczenia czy zatrucia smogiem. Dochodzi wtedy do wyczerpania zapasów substancji antyoksydacyjnych i wolne rodniki zaczynają uszkadzać struktury wewnętrzne komórek oraz szlaki metaboliczne. Prowadzi to do upośledzenia pracy tkanek i narządów oraz do powstania rozsianych ognisk stanu zapalnego w całym organizmie.

Początkowo nie odczuwamy żadnych niepokojących objawów, ale z czasem pojawia się osłabienie, zmęczenie i złe samopoczucie psychiczne oraz dochodzi do dysfunkcji poszczególnych układów w naszym ciele. Z czasem przechodzą one w choroby przewlekłe. Szczególnie wrażliwe na uszkodzenia są te organy, które zużywają najwięcej energii, a więc serce, mózg czy wątroba.

Występujące w owocach mangostanu ksantony, wspierane przez silne antyoksydanty, takie jak witaminy A i C oraz ubichinon (koenzym Q10), niszczą wolne rodniki tlenowe, zanim zdążą one uszkodzić komórki, i pobudzają jednocześnie procesy naprawcze tam, gdzie aktywne formy tlenu już dokonały zniszczeń.

Najgroźniejszą konsekwencją nadmiaru wolnych rodników tlenowych są nowotwory. Aktywne formy tlenu nie oszczędzają bowiem DNA komórki, które wskutek ich działania ulega poważnemu uszkodzeniu i dochodzi do mutacji. Taka komórka powinna dokonać apoptozy, czyli zapoczątkować proces własnego uśmiercenia dla dobra organizmu, by nie powielać powstałego w kodzie genetycznym błędu. Czasami jednak udaje się jej przetrwać, a wtedy, dzieląc się dalej w sposób niekontrolowany, staje się zaczątkiem procesu nowotworowego.

W takim przypadku ksantony nie tylko zapobiegają uszkodzeniu materiału genetycznego, niszcząc aktywne formy tlenu, ale hamują także, poprzez bezpośrednią ingerencję w szlaki metaboliczne, nadmierne namnażanie się komórek nowotworowych. Dlatego też lekarze widzą w nich antynowotworowe leki przyszłości.

Ponadto ksantony blokują powstawanie naczyń krwionośnych w obrębie guzów, dzięki czemu komórki nowotworowe nie mogą czerpać składników odżywczych z krwi. To hamuje rozwój nowotworu i pobudza jego komórki do apoptozy.

Ksantony z mangostanu działają także przeciwbakteryjnie. Dotyczy to nawet tak groźnych patogenów jak MRSA, czyli gronkowiec złocisty odporny na metycylinę, który jest przyczyną ciężkich, niejednokrotnie śmiertelnych zakażeń szpitalnych. Niszczą również bakterie E.coli i z rodzaju salmonella, odpowiedzialne za infekcje przewodu pokarmowego, a także Pseudomonas aeruginosa, powodujące ciężkie ropne zakażenia, i Klebsiella pneumoniae, wywołujące zakażenia dróg oddechowych.

Ksantony zmniejszają również agregację płytek krwi i zapobiegają odkładaniu się płytki miażdżycowej w świetle naczyń krwionośnych, a jeśli miażdżyca już się rozwinęła, zmniejszają stan zapalny towarzyszący tej chorobie. Dzięki temu zmniejsza się ryzyko wystąpienia zakrzepicy, udaru i zawału serca.

Polifenole te obniżają również ciśnienie krwi i zapobiegają uszkodzeniom komórek mięśnia sercowego. Co więcej, hamując wytwarzanie prostaglandyn, histaminy i cytokin, ksantony łagodzą zarówno objawy alergii wziewnych, jak i pokarmowych oraz skórnych. Jednocześnie zmniejszają symptomy towarzyszące stanom zapalnym, takie jak zaczerwienienie, ból i obrzęk².

Mangostan - wartościowy skład

Mangostan dostarcza nam błonnika, który jest niezbędny do prawidłowej pracy przewodu pokarmowego, zapobiega zaparciom i reguluje wchłanianie substancji odżywczych. Stanowi on również pokarm dla dobroczynnej mikrobioty jelitowej, która uczestniczy w procesach trawiennych i budowaniu odporności organizmu na infekcje, a nawet ma wpływ na nasze samopoczucie psychiczne.

Owoce mangostanu to również cenne źródło witamin z grupy B, które biorą udział w wielu przemianach metabolicznych zachodzących w naszym ciele: wspomagają pracę układu nerwowego, wzmacniają mięśnie, uczestniczą w wytwarzaniu krwinek, wspierają pracę serca, poprawiają stan skóry i regulują poziom hormonów.

Mangostan jest również skarbnicą potrzebnych do zachowania zdrowia minerałów, takich jak potas (prawidłowa praca serca), fosfor i wapń (mineralizacja kości), magnez (prawidłowe funkcjonowanie mięśni i układu nerwowego) oraz cynk (budowanie odporności)^1,3.

Jak mangostan wpływa na zdrowie?

• Poprawia pracę serca, zwiększa przepływ krwi przez tętnice wieńcowe, zapobiega uszkodzeniom komórek mięśnia sercowego, miażdżycy i zawałom serca
• Podnosi odporność organizmu na infekcje, wspiera układ immunologiczny w walce z patogenami i przyspiesza rekonwalescencję po chorobie
• Zapobiega chorobom neurodegeneracyjnym, takim jak choroba Alzheimera, choroba Parkinsona i demencja
• Wspomaga pracę mózgu, poprawia pamięć i koncentrację
• Chroni przed zakrzepicą żył
• Łagodzi objawy chorób autoimmunologicznych
• Zmniejsza objawy zakażeń przewodu pokarmowego i układu moczowego
• Stosowany zewnętrznie sok z mangostanu przyspiesza gojenie się ran i zapobiega ich zakażeniom
• Chroni przed rozwojem chorób cywilizacyjnych, w tym insulinooporności, cukrzycy i nadciśnienia
• Opóźnia proces starzenia się organizmu
• Reguluje pracę przewodu pokarmowego, zapobiega stłuszczeniu wątroby