Pokrzywa w ziołolecznictwie i kosmetyce

Lecznicze właściwości pokrzywy (czy też żgajki lub parzawki) opisali już Hipokrates i św. Hildegarda. A to dopiero początek. Przeprowadzone badania chemiczne dowiodły, że obecne w niej składniki mogą uzupełnić w organizmie deficyty witamin i biopierwiastków niezbędnych do prawidłowej przemiany materii¹.

Pokrzywa wspomaga układ moczowy

Podstawowym zastosowaniem korzeni pokrzywy jest leczenie chorób układu moczowego - Komisja Europejska zaleca jej wykorzystywanie w terapii pierwszego i drugiego stadium przerostu gruczołu krokowego (BPH), ponieważ spowalnia jego rozwój².

Pokrzywa sprawdza się też w zwalczaniu towarzyszących BPH stanów zapalnych i zakażeń bakteryjnych układu moczowego oraz zaburzeń oddawania moczu. Badania potwierdziły, że wyciąg z korzenia pokrzywy zmniejsza objętość moczu zalegającego w pęcherzu i bolesność jego oddawania³. W randomizowanych badaniach poprawę wykazano u 81% pacjentów stosujących wyciąg z korzenia pokrzywy w porównaniu do 16% w grupie placebo.

Pokrzywa obniża poziom cholesterolu i cukru

Spożywanie ekstraktu z pokrzywy wpływa pozytywnie na poziom lipidów we krwi szczurów. W jednym z eksperymentów okazało się, że po 30 dniach podawania zwierzętom ekstraktu spadł u nich ogólny poziom cholesterolu oraz tzw. "zły" cholesterol (frakcja LDL)⁴. Ponadto liście i ziele pokrzywy nieznacznie obniżają poziom cukru we krwi, dlatego stosowane są jako pomocnicze metody kontrolowania cukrzycy typu 2⁵. Potwierdzają to badania na gryzoniach, u których wywołano sztucznie cukrzycę i podano mieszaninę ekstraktów z 6 ziół (w tym pokrzywy) - już po 3 godzinach wzrósł u nich poziom insuliny we krwi.

Pokrzywa poprawia przemianę materii

Dzięki dużej zawartości witamin i pierwiastków śladowych pokrzywa wpływa na procesy przemiany materii, pobudzając aktywność gruczołów wydzielania wewnętrznego oraz przyspieszając proces eliminacji chlorków, mocznika i szkodliwych produktów metabolizmu. Przetwory z liści pokrzywy zmniejszają stany zapalne przewodu pokarmowego i przeciwdziałają słabym biegunkom⁶. Pobudzają również wydzielanie soku żołądkowego.

Pokrzywa leczy ból w reumatoidalnym zapaleniu stawów (RZS)

Badania kliniczne potwierdziły przeciwbólowe właściwości pokrzywy w chorobie zwyrodnieniowej stawów^7. Okazało się, że wśród pacjentów ze zdiagnozowanymi stanami zapalnymi stawów i kości oraz bólami dysku i bólami wywołanymi urazami mechanicznymi podawanie pokrzywy łagodziło dolegliwości. Jedynym objawem niepożądanym była przemijająca wysypka.

Prawdopodobnie skuteczność pokrzywy w chorobach reumatycznych wynika z tego, że pozwala ona wydalić z organizmu złogi moczowe odkładające się w przebiegu tych schorzeń w tkankach okołostawowych.

Pokrzywa a pielęgnacja

Pokrzywa stosowana jest jako naturalny składnik licznych kosmetyków: kremów, maseczek, toników i szamponów stosowanych w pielęgnacji skóry i włosów skłonnych do przetłuszczania się⁸. Włosy można płukać samodzielnie robionym roztworem: wystarczy posiekać ok. 100 g liści pokrzywy, zalać je 0,5 l gorącej wody, a po ostudzeniu dodać 0,5 l octu. Taka regularna kuracja zapobiega wypadaniu włosów i pomaga zwalczyć łupież. Zewnętrzne stosowanie pokrzywy może jednak powodować reakcje alergiczne.