Czystek i jego cenne właściwości

Warto docenić także prozdrowotne właściwości tej rośliny – stanowi ona bogate źródło naturalnych przeciwutleniaczy, dzięki czemu działa przeciwzapalnie i przeciwwirusowo, wzmacnia odporność i chroni organizm przed szkodliwym działaniem stresu oksydacyjnego. Herbatka z czystka sto­sowana jest w zioło­lecznictwie od wieków. W medycynie ludowej był on używany w leczeniu dole­gliwości układu pokarmowego i biegunek. Polecała go m.in. św. Hildegarda z Bingen. Zioło to wyróżnia bogaty skład – zawie­ra głównie związki flawonoidowe, w szczególności: kwercetynę, kemferol, katechiny, galaktokat­chiny, proantocyjanidyny, terpeny, takie jak mircen i limonen¹, jak również kwasy tłuszczowe i wita­miny E, C oraz olejki eteryczne².

Na co pomaga czystek?

Cistus znany jest jako roślina wspomagająca organizm podczas przeziębień. Wpływa stymulu­jąco na układ odpornościowy. Zmniejsza ryzyko chorób układu krążenia, nowotworów, hamuje powstawanie stanów zapal­nych, działa antyoksydacyjnie, wzmacniająco, przeciwwirusowo, przeciwgrzybiczo (blokuje rozrost grzybów Candida) i przeciw­bakteryjnie oraz obniża poziom złego cholesterolu. Hamuje uwalnianie histaminy, dzięki czemu działa antyalergicznie.

European Food Safety Authority (EFSA) rekomenduje ten surowiec jako źródło naturalnych przeci­wutleniaczy³. Polecany jest jako środek wspomagający w profi­laktyce takich chorób jak nad­ciśnienie, cukrzyca czy choroba Alzheimera⁴. Opóźnia procesy starzenia się organizmu. Roślina ta ostatnimi laty zyskuje na po­pularności i wykorzystywana jest do produkcji nie tylko herbatek, ale także kosmetyków, ponieważ pomaga leczyć choroby skóry, w tym trądzik i alergie. Napar z czystka z powodzeniem zastą­pi sklepowe płyny do płukania ust. Usuwa toksyczne metale ciężkie z orga­nizmu, np. kadm. Delikatnie pobudza metabolizm oraz pomaga w zaparciach. W przypadku boreliozy – zarówno chroni przed zakażeniem, jak i wspo­maga leczenie, działając unieszkodli­wiająco na wywołującego ją krętka.

 

Czystek - naturalny antybiotyk

Czystek zaliczany jest do naturalnych antybiotyków. Wpływa stymulująco na układ odpornościowy u człowieka⁵, jednocześnie nie powodując negatyw­nych działań ubocznych. Dzięki temu, że jest niezwykle bogaty w polifenole, walczy z drobnoustrojami, np. w cho­robach górnych dróg oddechowych. Bioflawonoidy w nim zawarte wzmac­niają działanie witaminy C. Napar pity podczas przeziębienia czy grypy pomaga zmniejszyć ilość objawów i skrócić czas trwania infekcji. Wpływa korzystnie na układ krążenia, jak również awiera bogactwo polifenoli działających silnie przeciwutlenia­jąco. Przeciwdziała odkładaniu się złogów miażdżycowych, zmniejsza poziom „złego” cholesterolu i obniża ciśnienie krwi. Rozpuszcza zatory i zakrzepy w naczyniach krwiono­śnych, chroniąc przed chorobami sercowo-naczyniowymi, takimi jak miażdżyca czy choroba niedokrwien­na mięśnia sercowego⁶. Działanie przeciwzakrzepowe wiąże się z mniej­szym ryzykiem zawału serca.

Korzystne działanie czystka na skórę

Ze względu na działanie antyoksydacyjne – hamuje produkcję wolnych rodników i chroni organizm przed szybkim starze­niem się. Działa antyseptycznie, prze­ciwzapalnie i przeciwgrzybiczo, przez co redukuje rozwój stanów zapalnych, wpływa na kondycję skóry oraz przyspie­sza proces gojenia się ran⁷. Wspomaga walkę z egzemą i trądzikiem. Pomaga tak­że złagodzić objawy atopowego zapalenia skóry (AZS), takie jak świąd, zaczerwie­nienia, pęcherze, pęknięcia i stany za­palne. Skórę należy przemywać naparem z czystka 2 razy dziennie, a także dodat­kowo stosować go wewnętrznie. Ta te­rapia może zmniejszać nasilenie zmian skórnych już po miesięcznej kuracji.

Działanie antyoksydacyjne wyko­rzystywane jest także w produkcji kosmetyków o działaniu prze­ciwzmarszczkowym, kremów oraz maści nawilżających i uelastycz­niających skórę. W kosmetologii wykorzystywane jest także jego działanie antyseptyczne, ściągające, przeciwstarzeniowe, ujędrniające, napinające oraz wspomagające li­kwidowanie trądziku i świeżych blizn⁸. Ekstrakty pozyskuje się głównie z liści i łodyg czystka.

Jak stosować czystek?

• Napar  1 łyżeczkę suszu z czystka zalej szklanką gorącej wody i parz pod przykryciem 10 min. Można dodać do smaku trochę miodu lub plasterek cytryny. To świetny zamiennik tradycyjnej herbaty, wzmac­niający odporność. Nie powinno się pić go do posiłków, ponieważ może zmniej­szać wchłanianie żelaza z pożywienia.
• Odwar 10 g ziela zalej szklanką wody i go­tuj przez 5 min. Po wystudzeniu pij 3 razy dziennie. Jako okład możesz stosować np. na ugryzienia owa­dów i do przemywania skóry.
• Inhalacje  Do miseczki wlej gorącą wodę, do której następnie dodaj 3 łyżeczki ziela czyst­ka. Unoszącą się parę wdychaj nosem i wydychaj ustami przez ok. 15 min. Głowę najlepiej przykryj ręcznikiem tak, aby zakrywała również naczynie z naparem. Pomagają przy infek­cjach górnych dróg oddechowych.
• Preparat odstraszający kleszcze i komary Przygotowany i wystudzony napar przelej do czystej buteleczki z ato­mizerem, dodaj kilka kropel olejku miętowego lub cytrynowego. Spryskuj skórę i ubranie. Możesz stosować go także u zwierząt domowych.
• Płukanka na włosy i skórę  Przygotuj napar i ostudź. Przelej do szklanej butelki, następnie prze­mywaj 2 razy dziennie skórę twarzy, zwłaszcza gdy masz trądzik lub po­drażnienia. Płukanie włosów na­parem pomaga zwalczyć łupież.
• Nalewka 50 g suszu zalej ½ l wódki (40% al­koholu) lub spirytusu (wtedy nalewka będzie mocniejsza). Przelej do butelki, odstaw w chłodne miejsce i maceruj przez 2-3 tygodnie, następnie przecedź. Pij 1 łyżkę dziennie podczas infekcji górnych dróg oddechowych. Wspomaga także leczenie miażdżycy i nadciśnienia.
• Napój izotoniczny ½ szklanki zimnej herbaty z czystka wymieszaj z połową szklanki świe­żo wyciśniętego soku jabłkowego, 1 łyżeczką miodu, 3 łyżkami soku z cytryny, szczyptą soli i niepełną szklanką wody mineralnej. Wypij bezpośrednio po przygotowaniu.