Zasady refundacji leków

Jakie są zasady wpisywania na listę leków refundowanych, czyli takich, do których dopłaca nam Narodowy Fundusz Zdrowia? Kto może je kupić? Jak powstaje istotny dla polskich pacjentów wykaz leków, za które płacimy niższe kwoty?

30 styczeń 2018
Artykuł na: 6-9 minut
Zdrowe zakupy

Po ostatnim uzupełnieniu wykazu skorzystają m.in. chorzy z nowotworami gruczołu krokowego. W ramach programów lekowych zyskają oni 3 dodatkowe opcje bezpłatnej terapii. Do refundacji włączono również nowe medykamenty używane w terapii raka płuc, reumatoidalnego zapalenia stawów, ciężkiej astmy alergicznej oraz nietolerancji laktozy. W związku z nowym spisem od listopada pacjenci w okienkach aptek zapłacą mniej za 256 preparatów. Wzrosną za to ceny 408 lekarstw, a największe podwyżki po raz kolejny czekają pacjentów po transplantacjach.

Co podlega refundacji?

Jednym z głównych zadań ministra zdrowia jest zapewnienie pacjentom dostępu do skutecznych i bezpiecznych produktów leczniczych, a przy tym zmniejszanie kosztów leczenia, które oni ponoszą.

Do głównych narzędzi realizacji tego zadania należy refundacja. To właśnie dzięki niej możesz kupić taniej:

  • leki,
  • środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego,
  • wyroby medyczne

Gdzie kupisz leki refundowane?

Farmaceutyki w preferencyjnych cenach możesz kupić w każdej aptece, która podpisała umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia.

Dlaczego jedne są tańsze, a inne nie?

NFZ zrefunduje kupiony przez Ciebie produkt, jeśli znajduje się on w wykazie stworzonym przez Ministerstwo Zdrowia. Lekarstwo może się znaleźć w tym wykazie tylko, jeśli jest:

  • dopuszczone do obrotu,
  • dostępne na rynku,
  • oznaczone kodem identyfikacyjnym EAN (Europejski Kod Towarowy) lub innym unikalnym kodem (spełniającym tę samą funkcję co kod EAN).

Wykaz leków refundowanych

W Ministerstwie Zdrowia przy tworzeniu wykazu leków refundowanych uwzględniane są ich wartość terapeutyczna, bezpieczeństwo stosowania oraz koszt terapii. Pierwszeństwo mają farmaceutyki, które zapewniają jak najlepsze efekty terapeutyczne przy najniższych kosztach.

Ministerstwo Zdrowia aktualizuje listę refundacyjną co 2 miesiące, dzięki czemu można sprawnie wprowadzać na nią nowe produkty.

Co można dopisać do wykazu?

Na listę refundacyjną mogą trafić produkty innowacyjne (oryginalne), których skuteczność została udowodniona. Ponadto mogą zostać na nią wpisane leki odtwórcze (nazywane inaczej generycznymi), czyli zamienniki innowacyjnych leków, które zawierają tą samą substancję czynną oraz są wskazane do podawania w tych samych schorzeniach, a przy tym mają tę samą drogę podania.

Leki generyczne muszą przejść badania tzw. biorównoważności, w których udowodniono, że są one równie wartościowe (a zatem równie skuteczne i bezpieczne w stosowaniu), co lekarstwa innowacyjne, które były punktem odniesienia w tych badaniach.

Refundacji podlegają produkty lecznicze dostępne w aptece na receptę, jeśli nie mają swojego odpowiednika dostępnego bez recepty (OTC) lub jeśli mają odpowiednik dostępny bez recepty, ale należy go stosować co najmniej 30 dni, żeby osiągnąć efekt terapeutyczny. Ponadto dofinansowywane są leki recepturowe (czyli przygotowane w aptece według recepty lekarskiej, z surowców lub leków gotowych, które mogą być refundowane) - pod warunkiem, że przepisana dawka leku jest mniejsza od najmniejszej dawki gotowego leku.

Po niższych cenach można też kupić niektóre farmaceutyki sprowadzane z zagranicy w ramach importu docelowego, jak również niektóre środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego sprowadzane z zagranicy, np. preparaty do początkowego żywienia niemowląt.

Kto może korzystać z refundacji?

Możesz kupować refundowane leki, jeśli masz prawo do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Oznacza to, że skorzystasz z refundacji, jeśli jesteś ubezpieczony albo masz prawo do świadczeń na mocy dodatkowych uprawnień.

Zgodnie z ustawą z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 581 z późn. zm.) prawo do świadczeń finansowanych ze środków publicznych w Polsce mają nie tylko ubezpieczeni obowiązkowo lub dobrowolnie, lecz także inne osoby - po spełnieniu warunków określonych w tej ustawie. Należą do nich zgłoszeni do ubezpieczenia członkowie rodziny osoby ubezpieczonej (dzieci własne, małżonka, przysposobione, wnuki oraz dzieci obce, dla których ustanowiono opiekę lub dzieci obce w ramach rodziny zastępczej - do ukończenia przez nie 18. r.ż.).

Z prawa do refundacji mogą też korzystać dzieci, które po ukończeniu 18. r.ż. kontynuują naukę, nie dłużej jednak niż do ukończenia 26 lat. Dzieci posiadające orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub inne traktowane na równi mogą być zgłaszane do ubezpieczenia bez ograniczenia wieku. Objęcie ubezpieczeniem może też dotyczyć małżonków (ale już nie konkubentów) oraz krewnych wstępnych (rodzice, dziadkowie) pozostających z ubezpieczonym we wspólnym gospodarstwie domowym. Ponadto refundacja przysługuje osobom uprawnionym do świadczeń na podstawie przepisów o koordynacji - ubezpieczone w innym niż Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA), przebywające na terenie Polski.

Świadczenia udzielane osobom wymienionym powyżej finansowane są przez NFZ.

Tańsze odpowiedniki leków

Farmaceuta ma obowiązek poinformować Cię o możliwości kupienia leku refundowanego tańszego niż ten przepisany na recepcie. Musi to być środek, który nie powoduje żadnych różnic terapeutycznych i ma takie same: nazwę międzynarodową, dawkę, wskazanie terapeutyczne oraz postać farmaceutyczną (czyli jeśli Twój lek jest w pigułkach, to tańszy odpowiednik też powinien).

Warto pamiętać, że obecnie większość leków ma swoje tańsze odpowiedniki, których stosowanie nie powoduje żadnych różnic w leczeniu.

Gdzie sprawdzić, czy lek jest na liście?

Najświeższa lista z 1 listopada 2017 r. dostępna jest w internecie. Znajdziesz ją zarówno na stronach ministerstwa, jak i innych.

Aby wyszukać dany farmaceutyk, wystarczy znać jego nazwę, dodatkowo w trakcie wpisywania nazwy system podpowie, czy znajduje się on na liście leków refundowanych. Żeby zobaczyć szczegółowe dane odnośnie do lekarstwa, należy wybrać dany z podpowiedzi bądź wpisać pełną nazwę i kliknąć "Szukaj leku".

Czwarta podwyżka

Największe podwyżki czekają pacjentów po transplantacjach. Cena leku Ceglar, który chroni ich przed groźnymi wirusami, wzrośnie z 3,20 zł do 286 zł. Droższy będzie również Valcyte w postaci zawiesiny. Na liście refundacyjnej są wprawdzie tańsze odpowiedniki tych preparatów, ale część chorych obawia się zmiany sprawdzonej terapii. To już czwarta podwyżka tych środków w tym roku. Z dotychczasowej listy wykreślone zostały 43 preparaty, Ceny 408 produktów wzrosły (od 1 grosza do 283,50 zł) zaś za 256 preparatów zapłacisz mniej (od 1 gr do 283,50 gr).

Artykuł należy do raportu
Prawa pacjenta
Zobacz cały raport
Wczytaj więcej
Może Cię zainteresować
Nasze magazyny