Zdrowotne właściwości wiesiołka (oenothera)

Dlaczego wiesiołek (oenothera) jest zdrowy?

Wiesiołek jest rośliną zawierającą wiele bardzo wartościowych składników. Do głównych zaliczamy nienasycone kwasy tłuszczowe omega-6 - kwas linolowy (LA) i gamma-linolenowy (GLA) oraz fitosterole, białko bogate w aminokwasy siarkowe, enzymy, cynk, magnez, wapń, selen, kwasy palmitynowy, oleinowy i stearynowy, witaminę E i F.

Taki zestaw wskazuje na dużą wartość odżywczą rośliny, jak i pozyskanego z niej oleju¹. Najcenniejszym surowcem jest olejek z nasion tłoczony na zimno, co pozwala zachować jego wszystkie właściwości prozdrowotne. Nie powinien być podgrzewany, ponieważ wysoka temperatura powoduje znaczące obniżenie jego odżywczego potencjału.

Substancje zawarte w olejku z wiesiołka wspomagają naturalne procesy obronne, chroniąc przed wieloma chorobami. Poprawiają funkcjonowanie układu odpornościowego i pomagają zwalczać różnego rodzaju infekcje². Działają odtruwająco, poprzez usuwanie toksyn z organizmu, regulują przemianę materii oraz poprawiają stan skóry, włosów i paznokci.

Roślina ta ma wpływ na funkcjonowanie centralnego układu nerwowego, pomaga poradzić sobie ze stresem i złym samopoczuciem, a także wpływa pozytywnie na pamięć i koncentrację. Łagodzi bóle reumatyczne, jak również przyspiesza regenerację tkanki chrzęstnej i łącznej przy uszkodzeniach mechanicznych stawów lub więzadeł.

Olej z wiesiołka może być też korzystny w leczeniu chorób o podłożu zapalnym, np. u pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów³. Wspomaga prawidłowe funkcjonowanie układu krążenia, reguluje ciśnienie tętnicze, obniża poziom cholesterolu oraz poziom cukru we krwi. Przeprowadzono doświadczenia wskazujące na pozytywne działanie zawartych w nim połączonych kwasów GLA i LA w leczeniu neuropatii cukrzycowej⁴.

Ma wpływ na łagodzenie dolegliwości związanych z miesiączką i menopauzą oraz wynikających ze schorzeń o podłożu alergicznym, takich jak astma i atopowe zapalenie skóry. Zawarty w wiesiołku kwas gamma-linolenowy wykazuje właściwości antynowotworowe i może być pomocny zwłaszcza w walce z rakiem piersi lub prostaty.

Wiesiołek wzmacnia układ krążenia

Spożywanie oleju z wiesiołka ma pozytywy wpływ na układ sercowo-naczyniowy. Dzięki wysokiej zawartości kwasów omega-6 i fitosteroli wpływa na obniżenie poziomu trójglicerydów i cholesterolu⁵. Obniża ciśnienie tętnicze, zapobiega odkładaniu się tłuszczów w żyłach i tętnicach oraz wchłanianiu cholesterolu LDL, co zmniejsza ryzyko wystąpienia zakrzepów, miażdżycy⁶, choroby niedokrwiennej serca, zawału czy udaru mózgu.

Obniża także krzepliwość krwi, dlatego nie jest zalecany przed planowanymi operacjami.

Wiesiołek koi układ pokarmowy

Składniki zawarte w tej roślinie pozytywnie wpływają na nasz układ pokarmowy, poprawiając trawienie, łagodząc stany zapalne jelit, bóle brzucha i zmniejszając biegunki. Wspomagają pracę wątroby i chronią ją przed nadmiernym otłuszczeniem.

Pożywny i lekkostrawny korzeń wiesiołka, przypominający w smaku rzepę, używany jest jako dietetyczne warzywo w zaburzeniach trawienia. Można go gotować, marynować i dodawać do sałatek czy zup⁷.

Wiesiołek wspiera przemianę materii i odchudzanie

Przyjmowanie oleju z wiesiołka zaleca się osobom walczącym ze zbędny mi kilogramami. Kwas GLA wpływa na poprawę metabolizmu, przyspiesza przemianę materii i procesy trawienne, co zapobiega odkładaniu się tkanki tłuszczowej i pomaga w redukcji masy ciała.

Pobudza obecną w naszym organizmie brunatną tkankę tłuszczową i aktywuje spalanie tłuszczów, co może być skutecznym czynnikiem wspomagającym procesy odchudzania⁸.

Wiesiołek jest korzystny dla urody

Wiesiołek zawiera składniki nawilżające i ujędrniające. Może być stosowany zewnętrznie jako odżywka na włosy i paznokcie oraz na skórę, chroniąc ją przed uszkodzeniami i pomagając w utrzymaniu prawidłowej bariery lipidowej. Działając przeciwświądowo i przeciwalergicznie, pomaga w leczeniu pokrzywki, łuszczycy i egzemy⁹.

Właściwości lecznicze tej rośliny są wykorzystywane w schorzeniach takich jak trądzik czy atopowe zapalenie skóry. W badaniu, w którym podawano pacjentom maść z 20-procentową zawartością oleju z wiesiołka zaobserwowano zmniejszenie albo całkowite zagojenie stanu zapalnego w okolicy zmiany¹⁰.

Olej z nasion jest szeroko wykorzystywany w przemyśle kosmetycznym do produkcji kremów nawilżających, przeciwzmarszczkowych i przeznaczonych dla cery alergicznej. Jest jednym ze składników pomadek do ust, odżywek do włosów i balsamów do ciała.

Wiesiołek wspomaga układ nerwowy

Olej wiesiołkowy wspiera nasze zdrowie psychiczne i układ nerwowy. Ma korzystny wpływ na łagodzenie stanów lękowych, depresyjnych i osłabienia. Obecne w nim kwasy tłuszczowe wspomagają pracę mózgu, pamięć i koncentrację u osób uczących się i pracujących, w okresie wzmożonej pracy umysłowej.

Olej ten jest polecany dla seniorów, a także dla starszych dzieci, ponieważ może redukować nadpobudliwość i łagodzić objawy ADHD. Może on osłabiać bóle migrenowe i redukować częstotliwość ich występowania. Wykorzystywany jest także w leczeniu schizofrenii i padaczki lekoopornej.

Wiesiołek łagodzi dolegliwości kobiece

Kwasy tłuszczowe zawarte w oleju z wiesiołka wpływają korzystnie na prawidłową równowagę hormonalną.

Pomaga on w łagodzeniu objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego: wahań nastroju, bolesnych piersi i skurczów menstruacyjnych, a w okresie menopauzy w redukcji stanów lękowych i uderzeń gorąca. Wpływ kwasu GLA na regulację prostaglandyn pomaga zmniejszyć obfite krwawienia miesiączkowe.

Składniki zawarte w oleju wpływają na zwiększenie produkcji śluzu w czasie owulacji, co jest pomocne w trakcie starań o dziecko.

Zastosowanie wiesiołka (oenothera):

Nasiona z wiesiołka

1 łyżeczkę nasion wiesiołka rozdrobnij w moździerzu. Stosuj leczniczo 3 razy dziennie przed posiłkiem lub profilaktycznie 1 łyżeczkę 1 raz dziennie. Możesz spożywać jako dodatek do potraw, zup, koktajli, past czy pieczywa. W ten sposób przygotuj tylko porcję do spożycia w konkretnym dniu, a resztę nasion przechowuj w całości i rozcieraj w miarę potrzeby.

Herbata z wiesiołka

1 łyżeczkę suszonych nasion wystarczy zalać ok. szklanką wrzącej wody i pozostawić na 10-15 min do zaparzenia pod przykryciem. Tak przygotowany napar doskonale wzmocni nasz organizm od wewnątrz.

Kąpiel z dodatkiem wiesiołka

1 łyżkę nasion zalej wrzątkiem i gotuj na wolnym ogniu przez ok. 6 min, odstaw na 10-15 min, aż płyn nabierze jasnego koloru, przecedź i uzyskany płyn wlej bezpośrednio do wanny z ciepłą wodą. Taka kąpiel ma właściwości ujędrniające i relaksujące.

Odżywka do włosów z wiesiołka

Wmasuj równomiernie olejek z nasion wiesiołka w wilgotne lub suche, umyte włosy pozostaw pod czepkiem foliowym na ok. pół godziny, a następnie zmyj ciepłą wodą z szamponem.

Wcierka do skóry głowy z wiesiołka

Olej z nasion wiesiołka stosuj jako wcierkę bezpośrednio na skórę głowy. Ten sposób doskonale sprawdzi się w przypadku nadmiernie wypadających włosów. Olejek możesz zrobić w domu samodzielnie za pomocą specjalnej prasy lub kupić w dobrych sklepach zielarskich.

Dane na temat wiesiołka (oenothera)

• Występowanie: pochodzi z Ameryki Północnej i Południowej, obecnie występuje także w Europie oraz Azji. W Polsce najbardziej pospolity jest wiesiołek dwuletni.
• Surowiec: wykorzystuje się wszystkie części tej rośliny, najbardziej cenione są drobne i twarde nasiona, których zbiór przypada na przełom września i października. Po ugotowaniu jadalne są także młode liście, zielone pędy oraz korzenie, a kwiaty można dodawać do sałatek.
• Uprawa: roślina łatwa w uprawie, szybko rosnąca w przepuszczalnym i piaszczystym podłożu, na słonecznym stanowisku. Dobrze znosi suszę i jest mrozoodporna. Ze względu na piękne kwiaty często uprawiana jako roślina ozdobna.
• Ważne: oleju z wiesiołka nie powinny stosować dzieci do 12 r.ż. oraz osoby mające problemy z krzepliwością krwi. Kobiety w ciąży oraz matki karmiące powinny skonsultować stosowanie oleju z lekarzem. Efektami ubocznymi nadmiernego spożycia mogą być bóle głowy, biegunki oraz nudności.