Melon egzotyczny kuzyn ogórka

Melon - historia

Słodki, rozpływający się w ustach dojrzały melon powszechnie uznajemy za owoc, ale to błąd. Cucumis melo to warzywo, bliski krewniak dyni, kabaczka i ogórka - zresztą jego pełna nazwa to właśnie "melon ogórek". Smaczny, niskokaloryczny, o intrygującym smaku, melon na dobre zagościł w naszych kuchniach, choć jeszcze niedawno kojarzył się raczej z egzotycznymi wakacjami, a nie przydomowymi ogródkami w Polsce. Można go jednak uprawiać także w naszym klimacie, podobnie jak popularne ogórki i dynie. 

W Azji i Afryce melony były uprawiane od tysiącleci. Sprzyja im tropikalny klimat, dlatego duże uprawy tych warzyw znajdują się w Egipcie, Indiach, Senegalu czy Kenii, choć najwięksi eksporterzy to Chiny i USA. W Europie melon ma najlepsze warunki do wzrostu w ciepłych, południowych krajach, ale radzi sobie także w klimacie umiarkowanym.

Woda i witaminy zawarte w melonie

Melon w 90 proc. składa się z wody. Zawiera do 15 proc. cukrów, głównie fruktozy, glukozy i sacharozy, sporą ilość witaminy C, bo do 26 mg na 100 g, witaminy A, D, P i witamin z grupy B. Jest bogaty w beta-karoten i kwas foliowy oraz jest źródłem magnezu, potasu, żelaza, jodu, cynku, wapnia i fosforu. Zawiera cenne polifenole, czyli związki chemiczne, które mają silne działania antyoksydacyjne — chronią przed promieniowaniem UV oraz działaniem wolnych rodników.

Włączenie melona do diety poleca się osobom, które mają predyspozycje do wystąpienia nadciśnienia lub już na tę przypadłość cierpią. Obecny w melonie potas odgrywa ważną rolę w regulowaniu ciśnienia. Z kolei karotenoidy zapobiegają rozwojowi miażdżycy. Witamina K, w którą bogaty jest melon, pełni istotną funkcję w zapobieganiu zakrzepom, tym samym odgrywając ważną rolę w profilaktyce przeciwzawałowej i przeciwudarowej.

Melon poprawia samopoczucie

Ponadto spożywanie tego owocowego w smaku warzywa dobrze wpływa na nastrój i ogólne samopoczucie; jest wskazany w okresach obniżonej odporności i stresu. Te właściwości regulujące pracę układu nerwowego wynikają z obecności witamin z grupy B.

Znany jest także dobroczynny wpływ melona na układ trawienny. Dzięki zawartości błonnika pokarmowego melon wspomaga procesy trawienia, poprawia perystaltykę jelit i daje uczucie sytości, przy czym sam jest nieskokaloryczny, co docenią osoby starające się zrzucić kilka kilogramów lub po prostu dbające o utrzymanie zdrowej wagi. Działa moczopędnie i przeczyszczająco oraz reguluje gospodarkę wodną. Pozytywnie wpływa na pracę nerek, a z uwagi na działanie na układ moczowy wskazany jest przy obrzękach.

Melon doskonały dla skóry i włosów

Włączenie melona do codziennej diety będzie miało dobry wpływ na stan naszej skóry, włosów i paznokci ‒ to za sprawą witamin C, A i E oraz dużej koncentracji beta-karotenu. Składniki te odgrywają ważną rolę w produkcji kolagenu, chronią przez wolnymi rodnikami oraz promieniami UV. Z tego powodu wyciągi z melona są popularnym składnikiem kosmetyków - ekstrakty można znaleźć w kremach do twarzy i ciała, preparatach do kąpieli oraz w szamponach i maskach do włosów.

Przeciwnowotworowe działanie melona

Dużo mówi się o tym, że regularne jedzenie melona, dzięki jego wysokiej zawartości karotenoidów, chroni przed niektórymi nowotworami. Badania opublikowane w raporcie World Cancer Research Fund oraz Amerykańskiego Instytutu Badań nad Rakiem wskazują, że związki te wykazują działanie, które chroni organizm przed rozwojem nowotworów płuc, krtani, gardła i jamy ustnej.

Melon, choć bogaty w substancje odżywcze i polecany w profilaktyce wielu chorób, nie jest wskazany dla wszystkich. Ma wysoki indeks glikemiczny (60), dlatego nie powinny go spożywać osoby chorujące na cukrzycę. Ostrożnie podchodzić do niego powinny osoby cierpiące na biegunki oraz wzdęcia, a także alergicy.

Na surowo i z grilla Odmian tego warzywa jest wiele, najpopularniejsze z nich to melon miodowy, kantalupa, Malaga i Melba. Różnią się kolorem zarówno skórki, jak i miąższu. Mają także różne kształty. Pestki łatwo usunąć i jest to właściwie jedyny zabieg, który należy wykonać przed jedzeniem. Wybornie smakuje na surowo i jako składnik sałatek, ale można go także grillować lekko skropiony cytryną i muśnięty miodem. Sprawdza się jako kulinarny akompaniament owoców morza, a jedną z klasycznych przekąsek jest melon podany z szynką parmeńską lub inną odmianą szynki dojrzewającej.

Warto pamiętać, by przekrojony i pokrojony na kawałki melon zjeść od razu. W zetknięciu z powietrzem miąższ traci bowiem swoje właściwości.