Truvada - leczy HIV i pozwala na seks bez zabezpieczenia?

Nowy lek antyretrowirusowy może zapobiegać rozwojowi AIDS. Budzi jednak sporo kontrowersji, ponieważ ogranicza konieczność stosowania prezerwatyw i skierowany jest głównie do pacjentów obciążonych szczególnie wysokim ryzykiem zakażenia - najczęściej partnerów nosicieli wirusa HIV. Czy Truvada doprowadzi do kolejnej rewolucji seksualnej?

29 marzec 2016
Artykuł na: 6-9 minut
Zdrowe zakupy

Mała, niebieska tabletka narobiła ostatnio sporo szumu w świecie medycyny. Choć nie działa w podobny sposób co popularna Viagra, to i tak udało jej się zdobyć nie mniejszą uwagę tłumów.

Od kiedy kalifornijski Instytut Gilead Sciences opublikował wyniki badań wskazujących na to, że Truvada redukuje liczę kopii wirusa HIV we krwi i jest w stanie utrzymywać ją na stałym, niskim poziomie, a na dodatek hamuje rozwój zakażenia od 44 do 73% i zapobiega rozwojowi AIDS - nie milkną głosy sprzeciwu nie tylko wobec tego, komu powinna być podawana, ale czy też konieczne okaże się dalsze rekomendowanie stosowania prezerwatyw w celu ograniczenia ryzyka zakażenia wirusem HIV.

Początkowo zalecano stosowanie Truvady raz dziennie z innymi lekami przeciwko AIDS w celu zapobiegania replikacji wirusa HIV w organizmie.

Tegoroczne badania naukowców z Uniwersytetu Karoliny Północnej w Chapel Hill, które opublikowano na początku marca na łamach Science Daily, wskazują na to, że kobiety powinny przyjmować go codziennie, by wyeliminować ryzyko zakażenia HIV, panom zaś wystarczą tylko dwie dawki tygodniowo.

Warto dodać, że Gilead Sciences, z którego pochodzą doniesienia o przełomowych dla profilaktyki HIV wynikach badań, to amerykański koncern farmaceutyczny prowadzący prace badawcze dotyczące leków przeciwwirusowych. Posiada on patent na lek o nazwie Truvada, który jest ważny na terytorium Stanów Zjednoczonych do 2021 roku, a w Europie wygasa 3 lata wcześniej - w 2018 roku.

Choć już w 2012 roku Amerykańska Agencja Żywności i Leków zatwierdziła Truvadę jako środek prewencyjny, który może być stosowany zapobiegawczo przez ludzi zdrowych, to część lekarzy rekomenduje go jedynie homoseksualnym mężczyznom, którzy posiadają wiele partnerów, osobom żyjącym w stałym związku z osobą zakażoną wirusem HIV, a także np. prostytutkom.

Truvada - koniec z HIV i... prezerwatywami?

Dlaczego innowacyjny lek, który z całą pewnością dokonał największego postępu w profilaktyce HIV w ciągu ostatnich 30 lat, nie cieszy się powszechnym uznaniem w świecie medycyny?

Jak działa Truvada?

How does Truvada work in your body? from Miguel Bernal on Vimeo.

Sporo obaw budzą skutki uboczne stosowania tego leku - od obciążenia nerek i wątroby po niekontrolowanie wahania wagi i utratę gęstości kości przy długotrwałym stosowaniu.

Kiedy przeprowadzono badania wśród heteroseksualnych par, u których jedno z partnerów było zakażone wirusem HIV, okazało się, że ryzyko zakażenia wirusem HIV podczas stosowania preparatu Truvada było niższe o 75%.

W 2010 roku osiągnięto jeszcze bardziej optymistyczne wyniki, które udowodniły, że homoseksualni mężczyźni zażywający ten lek przez 7 dni w tygodniu eliminują ryzyko infekcji HIV aż o... 99%!

Doniesienia te sprawiły, że rozpowszechnił się pogląd, że Truvada jest chemicznym ekwiwalentem prezerwatywy, ponieważ eliminuje zagrożenie zarażeniem na podobnym poziomie co lateksowe kondomy, których skuteczność waha się w granicy 86%.

Światowa Organizacja AIDS Healthcare Foundation wyraziła nawet obawę, że Truvada spowoduje ograniczenie stosowania prezerwatyw, co może grozić falą kolejnych zarażeń HIV.

Gej bez zabezpieczenia

Oliwy do ognia dodała Światowa Organizacja Zdrowia WHO, która w zeszłym roku wydała zalecenie, by "mężczyźni utrzymujący kontakty seksualne z innymi mężczyznami", których ryzyko zarażeniem wirusem HIV jest niemal dwudziestokrotnie większe niż pozostałych aktywnych seksualnie osób, otrzymywali profilaktycznie leki antyretrowirusowe.

Poprawna politycznie definicja grupy, do której powinny dotrzeć preparaty powstrzymujące namnażanie wirusa HIV, wzbudziła kolejną falę kontrowersji.

Celowo nie ograniczono się do mowy o homoseksualistach, biseksualistach czy osobach, które pozwalają sobie na sporadyczne kontakty z osobami tej samej płci lub świadomie lub nie utrzymują relacje intymne z osobami HIV-pozytywnymi, by nie rozniecać niepotrzebnych emocji wśród negatywnie nastawionych do osób mających takie preferencje seksualne. Nie chodziło jednak tylko o to.

Odkąd okazało się, że Truvada jest skuteczniejsza niż prezerwatywy w eliminowaniu ryzyka zakażeniem wirusem HIV, teoretycznie można uprawiać seks bez zabezpieczenia, co stanowi ułatwienie podczas stosunków analnych gejów.

Naukowcy podkreślają, że choć nowe leki w znacznym stopniu eliminują zagrożenie zakażeniem wirusem HIV, to nie są tak skuteczne w ograniczaniu wielu innych chorób przenoszonych drogą płciową, jak zwykłe prezerwatywy, nie warto zatem zupełnie z nich rezygnować.

iPrEx Results from iPrEx OLE on Vimeo.

Bibliografia

  1. HIV prevention, diagnosis, treatment and care for key populations. Consolidated Guidelines, July 2014
  2. Leki antyretrowirusowe, HIV Pharmacy Association, 2012
  3. www.fda.gov
  4. Donald G. McNeil Jr, International New York Times, 24-25.05.2014
  5. Sciencedaily.com
  6. Mackenzie L. Cottrell, Kuo H. Yang, Heather M.A. Prince, Craig Sykes, Nicole White, Stephanie Malone, Evan S. Dellon, Ryan D. Madanick, Nicholas J. Shaheen, Michael G. Hudgens, Jacob Wulff, Kristine B. Patterson, Julie A.E. Nelson, Angela D.M. Kashuba. A Translational Pharmacology Approach to Predicting HIV Pre-Exposure Prophylaxis Outcomes in Men and Women Using Tenofovir Disoproxil Fumarate±Emtricitabine. Journal of Infectious Diseases, 2016; jiw077 DOI: 10.1093/infdis/jiw077
  7. Raport nr 8/2012 dotyczący najważniejszych doniesień z zakresu HIV/AIDS

Tekst: Monika Piorun

Wczytaj więcej
Nasze magazyny