Prawa kobiet w ciąży

Bez względu na to, czy przed zajściem w ciążę posiadałaś ubezpieczenie zdrowotne, czy nie, podczas oczekiwania na dziecko możesz liczyć na pełną opiekę medyczną oraz przywileje w przychodniach i aptekach.

19 styczeń 2018
Artykuł na: 6-9 minut
Zdrowe zakupy

Również większość niezbędnych badań wykonywana jest nieodpłatnie. Jednak aby skorzystać ze swoich uprawnień, podczas każdej wizyty musisz okazać dokument potwierdzający, że spodziewasz się dziecka. Może to być np. karta ciąży, którą uzyskasz podczas pierwszej wizyty u ginekologa.

Bezpłatna opieka

Przez cały okres ciąży przyszła matka ma prawo do bezpłatnej opieki zdrowotnej bez względu na to, czy jest ubezpieczona, czy też nie. Taka opieka trwa aż do końca połogu, czyli 6 tygodni po urodzeniu dziecka. Prawo to obejmuje wszystkie procedury medyczne, łącznie z refundacją leków. Oznacza to, że nie tylko opieka ginekologa jest gwarantowana - w trakcie ciąży można korzystać z porad wszystkich lekarzy.

Dentysta w pakiecie

Bezpłatny dostęp do lekarzy i procedur medycznych dotyczy także stomatologa. Od początku ciąży do 42. dnia połogu można skorzystać ze wszystkich świadczeń refundowanych przez NFZ. Dodatkowo ciężarnym przysługuje dostęp do kilku zabiegów, które nie są bezpłatne dla pozostałych pacjentów. Należą do nich: kiretaż otwarty (oczyszczanie korzeni zębów po odsłonięciu chirurgicznym dziąseł w obrębie 1/4 uzębienia; prawo to nie obejmuje znieczulenia oraz zaopatrzenia rany), leczenie kanałowe oraz usunięcie złogów nazębnych (1 raz na 6 miesięcy w obrębie całego uzębienia). Ponadto ciężarna ma prawo do wizyt i badań kontrolnych u stomatologa, jednak nie częściej niż raz na 3 miesiące.

U specjalisty bez kolejki

Od stycznia 2017roku przyszłe mamy mają prawo do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej poza kolejnością. Oznacza to, że w przypadku konieczności wizyty u lekarza specjalisty nie będą wpisywane na tzw. listę oczekujących. Świadczenia szpitalne oraz ambulatoryjnej opieki specjalistycznej powinny być udzielone w dniu zgłoszenia. Jeżeli nie będzie to możliwe, należy zrealizować je w innym terminie, poza kolejnością wynikającą z prowadzonej listy oczekujących.

W przypadku ambulatoryjnej opieki zdrowotnej świadczenie powinno zostać udzielone nie później niż w ciągu 7 dni roboczych od dnia zgłoszenia. Aby zapisać się na wizytę poza kolejnością, wystarczy, że w rejestracji pokażesz zaświadczenie o ciąży wystawione przez ginekologa lub lekarza rodzinnego.

Pierwszeństwo w aptece

Również od 2017 roku ciężarnym przysługuje korzystanie poza kolejnością z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach.

Wizyty i badania u ginekologa

Pełna opieka medyczna w czasie ciąży oznacza prawo do regularnych wizyt u specjalisty ginekologa. W pierwszym trymestrze NFZ przewiduje przynajmniej 2 wizyty kontrolne, a w 2 kolejnych trymestrach ich liczba stopniowo wzrasta (w 8. i 9. miesiącu ciąży odbywają się zwykle co 2 tygodnie).

Ginekolog powinien nie tylko przeprowadzić szczegółowy wywiad chorobowy, zapytać o dotychczasowy stan zdrowia i przebieg ciąży, ale także skierować kobietę na niezbędne badania, takie jak cytologia (jeśli nie była wykonywana w ciągu ostatnich 6 miesięcy), badanie piersi i dna miednicy, pomiar ciśnienia tętniczego, wzrostu, indeksu i masy ciała oraz szczegółowe badania laboratoryjne krwi i moczu (łącznie z badaniem na obecność wirusa HIV, które ma obowiązek zaproponować ciężarnej). W ostatnim trymestrze lekarz powinien także przeprowadzić badanie czynności serca płodu z oceną czynności skurczowej macicy, a także ocenę ruchliwości płodu, badanie jego czynności serca (KTG), badanie ultrasonograficzne z oceną dobrostanu płodu, przepływów i wód płodowych.

Oczywiście aby skorzystać z diagnostyki bezpłatnie, należy znajdować się pod opieką ginekologa, który ma podpisaną umowę z NFZ - jeśli decydujesz się na prywatną opiekę, lekarz bez takiej umowy nie będzie mógł wystawić skierowania na badania finansowane w ramach ubezpieczenia zdrowotnego.

Badania prenatalne

W razie potrzeby lekarz powinien udzielić informacji dotyczących dodatkowych badań genetycznych, a także skierować na badania prenatalne. Należy jednak pamiętać, że NFZ refunduje tego typu testy jedynie kobietom z tzw. grup ryzyka. Znajdują się w nich ciężarne, które ukończyły 35 lat, z rodzinnym występowaniem chorób genetycznych oraz te, u których lekarz prowadzący podejrzewa nieprawidłowości udokumentowane wynikami aktualnych badań. W każdym z tych przypadków przyszła mama i dziecko zostaną kompleksowo i bezpłatnie przebadani za pomocą aparatu USG. Lekarz przeprowadzi również testy z krwi, czyli tzw. test podwójny (PAPP-A i betaHCG).

Wybór szpitala

Nie istnieją żadne przepisy, które narzucałyby kobiecie miejsce porodu - ma prawo zupełnie dowolnie wybrać szpital, w którym urodzi dziecko, o ile oczywiście ma on podpisany kontrakt z NFZ. Zazwyczaj decyzja taka zapada na jednej z pierwszych wizyt u ginekologa, z którym ustala się plan opieki przedporodowej i samego porodu.

Podczas porodu

To kobieta decyduje o pozycji, jaką przyjmie w trakcie porodu, i jego miejscu (np. w wodzie). Może również zażądać, by był przy nim obecny jej partner (tzw. poród rodzinny), oczywiście o ile poród przebiega naturalnie i nie pojawiają się komplikacje. Ma również prawo do zmiany pozycji w każdej sytuacji, o ile nie jest zagrożone życie jej lub dziecka. Zarówno poród, jak i związane z nim zabiegi należą do tzw. świadczeń gwarantowanych. Szpitale nie mogą więc pobierać dodatkowych opłat za znieczulenie zewnątrzoponowe podczas porodu. Pamiętaj jednak, że o jego zastosowaniu decyduje lekarz. Szpitale mogą natomiast proponować odpłatnie wyższy standard opieki okołoporodowej (np. pojedynczą salę z własną łazienką).

Artykuł należy do raportu
Prawa pacjenta
Zobacz cały raport
Wczytaj więcej
Może Cię zainteresować
Nasze magazyny