Hipoglikemia reaktywna - co jeść, by jej uniknąć?

Hipoglikemia reaktywna – co to takiego?

To znaczny spadek glukozy we krwi w wyniku nadmiernego wyrzutu insuliny, który ma miejsce ok. 2-5 godzin po posiłku. Zdaniem specjalistów hipoglikemia reaktywna (hipoglikemia poposiłkowa) może mieć podłoże idiopatyczne, tj. nieznane (pojawia się ok. 3 godzin po posiłku) lub pokarmowe (do 2 godzin po posiłku). Istnieje też późna hipoglikemia reaktywna, dające o sobie znać 4-5 godzin po posiłku¹.

Kiedy spożywamy pokarm, uwalniane z niego węglowodany zostają rozłożone na glukozę. Ten proces jest aktywowany przez wyrzut insuliny z trzustki – zadaniem tego hormonu-enzymu jest transport glukozy do każdej komórki organizmu, gdzie zostaje ona spalona przez mitochondria i zamieniona na energię potrzebną do życia. Nadmiar glukozy jest kierowany do wątroby, gdzie w wyniku procesów biochemicznych cukier ten przemienia się w glikogen i jest magazynowany na później. Ewentualna nadwyżka trafia w postaci kwasów do tkanki tłuszczowej. Ale proces ten nie przebiega natychmiastowo – trzustka wyrzuca insulinę dopiero wtedy, kiedy częściowo strawiony pokarm trafia do jelit, czyli mniej więcej 2 godziny po spożyciu go.

Zdarza się więc, że po posiłku o wysokim indeksie glikemicznym wyrzut insuliny jest zbyt wysoki, przez co poziom glukozy we krwi spada po pewnym czasie poniżej normy (70 mg/dl). Stan ten, zwany hipoglikemią albo niedocukrzeniem, zagraża bezpośrednio zdrowiu, a w niektórych przypadkach życiu². Na hipoglikemię poposiłkową najbardziej narażone są osoby młode i szczupłe, a także te, które niedawno utraciły na wadze. U osób otyłych hipoglikemia reaktywna może być objawem stanu przedcukrzycowego².

Objawy hipoglikemii reaktywnej

• senność,
• osłabienie, drżenie rąk,
• ból głowy,
• kołatanie serca,
• zaburzenia widzenia,
• pocenie,
• nudności, wymioty,
• zaburzenia koordynacji ruchowej,
• silny apetyt na słodkie pokarmy².

Zasady żywienia w hipoglikemii poposiłkowej: co jeść, a czego unikać

1. Przede wszystkim pamiętaj, by przerwy między posiłkami były nie dłuższe niż 3-4 godziny. Dzięki temu ilość glukozy we krwi będzie się utrzymywała na mniej więcej stałym poziomie.
2. Wybieraj produkty z niskim i średnim indeksem glikemicznym (węglowodany złożone). Ich trawienie zajmuje zwykle więcej czasu, dlatego też nie powodują one skoku glukozy we krwi i jednocześnie zmniejszają ryzyko jej nagłego spadku. Pamiętaj jednak, że indeks glikemiczny konkretnego pokarmu może różnić się zależnie od jego obróbki, np. gotowana marchew ma wyższy IG niż surowa, a rozdrobnione warzywa i owoce szybciej podniosą poziom cukru we krwi, ponieważ krócej się je trawi.
3. Unikaj spożywania napojów słodzonych (słodka herbata (zamiast tego herbata biała lub zielona), soki i napoje gazowane), a także alkoholu, ponieważ on również jest źródłem węglowodanów prostych³.
4. Jeżeli chcesz zjeść coś słodkiego, zrób to wyłącznie po obfitym posiłku białkowo-tłuszczowym. Opóźnia on dopływ glukozy do krwi⁴.
5. Jedz owoce wraz ze skórką, ponieważ zawarty w niej błonnik wykazuje działanie obniżające ciśnienie krwi i poziom cholesterolu. Staraj się spożywać ok. 30 g błonnika dziennie w postaci warzyw, owoców, płatków owsianych i innych⁵.
6. Jeżeli chcesz poddać posiłek obróbce termicznej, wybierz gotowanie (również na parze), duszenie bez obsmażania, pieczenie w folii lub w rękawie termicznym.
7. Jako źródło białka wybieraj chude mięso, najlepiej drobiowe, ryby, jaja oraz chudy nabiał. Innym dobrym źródłem białka są rośliny strączkowe.
8. Pamiętaj o wielonienasyconych kwasach tłuszczowych omega-3. Znajdziesz je w rybach, oleju roślinnym, awokado oraz orzechach, nasionach i pestkach³.