Fluorki - wpływ na zdrowie

Co to są fluorki?

Są to związki jonowe pochodzące od pierwiastka fluoru. Występują w wielu postaciach, zarówno naturalnych, jak i syntetycznych. To właśnie te wytwarzane przemysłowo warianty, takie jak fluorek sodu czy kwas fluorokrzemowy, są dodawane do zasobów wody w niektórych obszarach, aby zapobiec próchnicy zębów.

Jednak praktyka ta od dziesięcioleci budzi kontrowersje. Spożywanie zbyt dużej ilości tych substancji zarówno ze źródeł naturalnych, jak i syntetycznych może dawać cały wachlarz szkodliwych skutków dla zdrowia.

W czym występują fluorki?

Według organizacji Fluoride Action Network (fluoridealert.org), większość krajów Europy Zachodniej nie fluoryzuje wody kranowej. Ale w USA jest więcej ludzi pijących sztucznie wzbogacaną tymi związkami wodę niż we wszystkich innych krajach razem wziętych, fluoryzuje się tam bowiem ponad 70% zasobów wody.

W Wielkiej Brytanii ok. 10% populacji ma fluoryzowaną wodę z kranu. Inne źródła tych substancji w domu obejmują pastę do zębów i inne produkty do pielęgnacji zębów (zwykle jest to fluorek sodu lub monofluorofosforan sodu), pestycydy, przetworzoną żywność i napoje, powlekane teflonem patelnie nieprzywierające i niektóre leki, takie jak antybiotyk cyprofloksacyna i lek na serce - flekainid.

Herbata, zwłaszcza odmiany ze starszych liści niższej jakości, mogą zawierać wysoki poziom fluorków, ponieważ rośliny herbaciane łatwo wchłaniają te związki z gleby.

Czy fluorki są niezdrowe?

Fluorki są toksyczne, dlatego na każdym opakowaniu zawierającej je pasty do zębów sprzedawanej w USA widnieje ostrzeżenie o truciźnie. Nadmierne spożycie tych substancji powoduje fluorozę zębów (odbarwienie szkliwa) i szkieletu (wyniszczającą chorobę kości).

Wiąże się to również z obniżonym IQ¹, ADHD², niedoczynnością tarczycy³, złamaniami⁴ i i nowotworami kości⁵ - w niektórych badaniach nawet przy stosunkowo niskim poziomie ekspozycji. Dzieci są szczególnie na nie narażone, nawet jeśli nie piją fluoryzowanej wody.

Badania wykazują, że spożywają one znaczną ilość fluorków każdego dnia z samej pasty do zębów⁶, prawdopodobnie dlatego, że wiele z nich nie wypluwa pasty ani nie płucze ust wodą po szczotkowaniu⁷.

Każdego roku ok. 30 tys. spraw w amerykańskich centrach kontroli zatruć wiąże się z ostrym zatruciem tymi związkami u dzieci, zwykle w wyniku spożycia zbyt dużej ilości pasty do zębów⁸. Skutki wahają się od tymczasowych objawów żołądkowych do poważnych problemów zdrowotnych, a nawet (rzadko) śmierci⁹.

Jak unikać fluorków?

Sprawdź źródło wody

Dowiedz się, czy woda z kranu jest sztucznie fluoryzowana, kontaktując się z lokalną firmą wodociągową. Jeśli tak, zainstaluj system filtracji wody, taki jak system odwróconej osmozy, który filtruje te związki.

Wybierz pastę do zębów bez fluorków

. . . i płyn do płukania jamy ustnej oraz inne produkty do pielęgnacji zębów (poniżej prezentujemy wybrane przez nas najlepsze marki). Sprawdzaj dokładnie etykiety, ponieważ wiele produktów sprzedawanych w sklepach ze zdrową żywnością i tak zawiera te substancje.

Jedz i pij ekologicznie

Wybieraj tego rodzaju produkty, gdy tylko to możliwe, aby uniknąć substancji pochodzących z pestycydów i nawozów. Unikaj też przetworzonej żywności i napojów, które z dużym prawdopodobieństwem będą zawierać fluorki z procesów produkcyjnych. Postawienie na dobrą dietę o niskiej zawartości cukru pomoże również w naturalny sposób zachować zdrowe zęby.

Staraj się nie pić zbyt dużo herbaty

Szczególnie uważaj na odmiany butelkowane i instant. Jeśli kochasz ten napój, wybieraj marki dobrej jakości z młodych liści, takie jak biała herbata, która ma niską zawartość tych związków i wysoką zawartość przeciwutleniaczy wzmacniających zdrowie.

Sprawdź przyjmowane leki

Sprawdź, czy Twoje lekarstwa nie są fluoryzowane. Jeśli tak, zapytaj swojego lekarza, czy istnieje bezpieczniejsza alternatywa. Unikaj smażenia na patelniach pokrytych teflonem. Zamiast tego wypróbuj stal nierdzewną.

Pielęgnacja zębów bez fluorków

Wypróbuj te marki past do zębów i innych produktów stomatologicznych pozbawionych fluorków, które wspomagają zdrowie zębów i dziąseł. 

Czy fluor zapobiega próchnicy?

Fluoryzowana woda jest często wychwalana jako powód, dla którego Stany Zjednoczone odnotowały duży spadek próchnicy zębów w ciągu ostatnich 60 lat. Jednak ten sam spadek zaobserwowano we wszystkich krajach rozwiniętych, a większość z nich nigdy nie dodawała fluorków do swoich zasobów wody¹⁰.

Obecnie powszechnie przyjmuje się, że korzystne działanie tych substancji wynika przede wszystkim z miejscowego kontaktu z zębami (tj. wraz z pastą do zębów), a nie spożycia (wraz z wodą czy tabletkami)¹¹.

Mimo to, z racji na wszystkie zagrożenia z nimi związane i wiele dostępnych już naturalnych opcji opieki stomatologicznej (najlepsze według nas marki w ramce poniżej), najlepiej jest w pełni unikać fluorków.