Nasze magazyny
Jeśli przetrwamy wielogodzinny lot do Ameryki Południowej, nie nabawimy się zakrzepicy ani poważnych skurczów mięśni, to i tak na miejscu czyhają na nas komary witające nas malarią oraz wirusem Zika. Jakby tego było mało, to na dokładkę wylądujemy w samym środku brazylijskiej zimy i szczycie sezonu grypowego. Jak sobie z tym poradzić?
Lekarze i specjaliści chorób tropikalnych radzą nam jedno - im szybciej wykonamy pakiet szczepień zalecanych przed wyjazdem do Rio, tym prędzej nasz organizm zdąży się uodpornić na zagrażające zewsząd patogeny. Jakich zagrożeń dla zdrowia powinniśmy być zatem świadomi podczas pobytu w Brazylii?
Igrzyska śmierci... dla komarów
Najbardziej niebezpieczni rywale są zwykle zupełnie niepozorni. Czarnym koniem tegorocznej letniej olimpiady jest komar tygrysi (Aedes albopictus).
Ten mały owad może sprawić wielkie problemy nie tylko zawodnikom, ale i wszystkim kibicom, którzy zjadą ze wszystkich zakątków świata, by podziwiać sportowych herosów.
Gatunek Aedes uwielbia mocno zatłoczone tereny miejskie. Żeruje głównie w ciągu dnia, choć największą aktywność osiąga o świcie i w okolicach zachodu słońca. Niestety może nas ugryźć w zasadzie przez cały dzień, a co gorsza, potrafi lokalizować swoje obiekty z daleka (nawet 50-100 m).
Wojsko i brazylijskie władze rozpoczęły już nie tylko akcję edukacyjną uświadamiającą społeczeństwu zagrożenie ze strony tego owada, ale podjęły się też prawdziwie syzyfowej pracy polegającej na osuszaniu kałuż oraz masowej eksterminacji komarów za pomocą oprysków dezynfekujących.
Specjaliści twierdzą, że choć może to pomóc ograniczyć ilość zakażeń, to i tak nie da się zupełnie wyeliminować zagrożenia, jakie niesie ze sobą wirus Zika. Do tej pory nie doczekaliśmy się bowiem szczepionki, która mogłaby mu zapobiec.
Skąd się wziął wirus Zika?
W ciągu kolejnych lat wirus zaczął się rozprzestrzeniać wśród ludzi, aż dotarł do Tanzanii.
Przez wiele lat był zupełnie nieaktywny. Dopiero w 2007 dał o sobie znać w Mikronezji, a potem w Polinezji Francuskiej.
Na przełomie 2015 i 2016 roku wirus Zika zaczął zagrażać między innymi niemal całej Ameryce Łacińskiej, Wyspom Zielonego Przylądka, Malediwom oraz Tajlandii.
Komar tygrysi - mały owad, wielki problem
Jeden gatunek - Aedes - zwany także komarem tygrysim jest odpowiedzialny za przenoszenie dengi, żółtej febry, jak i wirusa Zika. Choć sam proces zakażenia nim przebiega zwykle w dosyć łagodny sposób, to jednak największe zagrożenie niesie ze sobą dla ciężarnych.
Wysokie ryzyko patologii płodu oraz małogłowie, które może pojawić się u nowo narodzonych dzieci sprawia, że kobietom w ciąży raczej odradza się wyjazd do Brazylii. Panie planujące potomstwo powinny zaś skonsultować wyjazd w poradni medycyny podróży.
Zaszczep się na grypę, by przetrwać zimę w środku lata
Od 5 do 21 sierpnia oczy wszystkich fanów sportu zwrócą się w stronę Rio de Janeiro. Choć u nas pewnie będą panować upały, to tym samym czasie na półkuli południowej będzie trwała astronomiczna zima i szczyt zachorowań na grypę.
Światowa Organizacja Zdrowia oraz amerykańskie Centrum Zwalczania i Zapobiegania Chorobom zalecają, by turyści przed wyjazdem do Brazylii poddali się szczepieniom na choroby, które w egzotycznych krajach występują dużo częściej niż w Europie.
Okazuje się, że nawet zwykła grypa wymaga zupełnie innej szczepionki niż ta, którą oferuje się pacjentom na półkuli północnej. - W trosce o stan zdrowia naszej olimpijskiej ekipy wybierającej się do Brazylii po medale musieliśmy podjąć procedurę, która umożliwiła sprowadzenie do Polski specjalnej szczepionki na grypę, po którą mogą sięgać mieszkańcy z drugiej półkuli - mówi dr n. med. Hubert Krzysztofiak, szef Misji Medycznej Rio 2016.
- Nasi sportowcy mają już za sobą pierwszą turę szczepień, które uodporniły ich przed wirusem grypy występującym w naszym kraju w okresie jesienno-zimowym. Sezon największych zachorowań na grypę w Brazylii (trwający od czerwca do sierpnia) przypada właśnie na czas Igrzysk Olimpijskich, dlatego też sportowcy zostaną zaszczepieni przeciwko grypie po raz drugi na przełomie maja i czerwca, za pomocą preparatu rekomendowanego przez WHO dla półkuli południowej - potwierdza lek. med. Jarosław Krzywański, Konsultant Województwa Mazowieckiego ds. Medycyny Sportowej. Dla wszystkich sportowców usługa ta będzie bezpłatna. Pozostali pacjenci będą mogli zaszczepić się w placówkach Grupy Luxmed na terenie całej Polski.
Rio from Monica Ahanonu on Vimeo.
Jakie choroby grożą nam w Brazylii?
Przed przyjazdem na Igrzyska Olimpijskie nie mamy obowiązku legitymować się zestawem szczepień, które powinniśmy wykonać maksymalnie od 6 do 8 tygodni przed pojawieniem się w Rio (by organizm zdołał nabyć minimum odporności).
Z pewnością warto rozważyć szczepionki przeciwko WZW typu A i B, błonicy, tężcowi, polio, krztuścowi, durowi brzusznemu, a jeśli planujemy połączyć wyjazd na Olimpiadę ze zwiedzaniem innych regionów Brazylii, lepiej zaszczepić się przeciwko wściekliźnie i żółtej gorączce.
Wyjazd na Igrzyska nie sprzyja... prokreacji
Ze względu na to, ze wirus Zika może przenosić się drogą płciową, osoby zainfekowane mogą być nieświadomie jego nosicielami. Wystarczy jedno ukłucie komara (którego nawet nie poczujemy) i w naszym ciele zaczyna się rozwijać szkodliwy patogen.
Nie u wszystkich nosicieli może on wywołać objawy zakażenia (gorączkę, wysypkę, bóle stawów i mięśni oraz zaczerwienione oczy).
W organizmach mężczyzn wirus Zika może jednak przetrwać nawet do 6 miesięcy, zaś u kobiet do 8 tygodni. Jeśli poczniemy w tym czasie dziecko, może dojść u niego do patologii rozwojowych oraz małogłowia (mikrocefalii).
Ryzykujemy też pojawieniem się zespołu Guillaina-Barrégo, który powoduje paraliż i neuropatię ruchową.
Prezerwatywy nie są w stanie wyeliminować zagrożenia zakażeniem, choć lekarze zalecają ich stosowanie, by zmniejszyć jego ryzyko poprzez kontakt płciowy.
Jak odstraszyć groźne owady?
Każdej osobie, która wybiera się na Igrzyska Olimpijskie zaleca się stosowanie repelentów, w których skład wchodzą takie substancje jak: 20-50% DEET, 20% pikardyna lub IR 3535® oraz środków owadobójczych do impregnacji ubrań i moskitier.
Fachowcy przestrzegają przed szkodliwym mitem dotyczącym ochronnej roli witaminy B1 w ograniczaniu ryzyka ukąszeń komarów. Nikt nigdy nie udowodnił, że może to w jakimkolwiek stopniu pomóc przed atakiem owadów - podkreślają specjalistki z Krajowego Ośrodka Medycyny Tropikalnej w Gdyni.
Klątwa Montezumy - jak przetrwać wyjazd w tropiki?
Woda gazowana to najlepszy napój na przetrwanie w egzotycznym otoczeniu. Fabrycznie zamknięte napoje butelkowane są tak samo bezpieczne pod względem mikrobiologicznym, jak świeżo zagotowany wrzątek. Im gorsze warunki sanitarne, wysoka temperatura i spora wilgotność powietrza, tym bardziej wzrasta ryzyko potencjalnego zagrożenia. - Ugotuj, zaparz, obierz albo... zapomnij - to najprostsza zasada, którą powinniśmy się kierować podczas pobytu z dala od cywilizowanych warunków.
Co musisz wiedzieć, jeśli planujesz wziąć udział w Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Rio de Janeiro?
WZMOCNIENIE ODPORNOŚCI
Wszyscy wyjeżdżający powinni przed wyjazdem sprawdzić stan swojego uodpornienia i w razie potrzeby uzupełnić brakujące szczepienia rutynowe, przyjąć odpowiednie dawki przypominające oraz skorzystać z indywidualnie dobranych, zalecanych szczepień ochronnych, zgodnie z konsultacją lekarską.
PROFILAKTYKA PRZED PODRÓŻĄ
Turyści, którzy wybierają się do Brazylii na Igrzyska Olimpijskie, powinni przynajmniej 6-8 tygodni przed wyjazdem odwiedzić placówkę medycyny podróży, w której otrzymają fachowe informacje dotyczące zdrowia i bezpieczeństwa w podróży oraz wskazówki profilaktyczne.
ZAGROŻENIE DLA CIĘŻARNYCH
Kobiety w ciąży powinny zrezygnować z wyjazdu na Igrzyska Olimpijskie do Brazylii, ze względu na istotne ryzyko zakażenia wirusem Zika.
KONSULTACJA LEKARSKA
Osoby z chorobami przewlekłymi, takimi jak np. astma, cukrzyca, padaczka czy choroba wieńcowa, zaburzeniami odporności lub alergią powinny koniecznie przed wyjazdem odbyć konsultację ze swoim lekarzem prowadzącym w celu oceny bezpieczeństwa podróży.
SZCZEPIENIA OCHRONNE
Dla wyjeżdżających kluczowymi szczepieniami pozostają szczepienia zalecane przeciwko takim chorobom, jak: WZW typu A i typu B, błonica, krztusiec, tężec i dur brzuszny oraz w zależności od pozostałych aktywności i trasy podróży w Brazylii - także przeciwko wściekliźnie i żółtej gorączce.
OCHRONA PRZED INSEKTAMI
Ze względu na zagrożenia zdrowotne związane z wirusem dengi i Zika wyjeżdżający powinni bezwzględnie zaopatrzyć się w repelenty zawierające DEET, pikarydynę lub IR 3535, a w razie narażenia także odzież ochronną, środki do impregnacji ubrań przeciwko owadom lub moskitiery.
PAKIET BEZPIECZEŃSTWA
Każdy wyjeżdżający powinien poznać podstawowe zasady bezpiecznego podróżowania (w tym: higienę żywienia, sposoby zapobiegania chorobom przenoszonym drogą płciową, profilaktykę chorób odzwierzęcych, zapobieganie „jet lag”, profilaktykę choroby lokomocyjnej, ochronę przed szkodliwym działaniem słońca i odwodnieniem etc.) oraz stosować się do nich podczas wyjazdu.
DIAGNOSTYKA CHORÓB TROPIKALNYCH
Po przyjeździe z Brazylii można rozważyć konsultację w placówce medycyny podróży, która jest szczególnie wskazana gdy turysta choruje na choroby przewlekłe, był narażony na kontakt z chorobą zakaźną w podróży lub miał przypadkowe kontakty seksualne.
W razie pojawienia się takich objawów jak gorączka, bóle mięśni i głowy lub inne niepokojące symptomy, należy pilnie skontaktować się z lekarzem w celu jak najszybszej diagnostyki w kierunku chorób tropikalnych, zwłaszcza po powrocie z miejsc zagrożonych malarią w Brazylii.
RIO - 8K from SCIENTIFANTASTIC on Vimeo.
Przydatne strony internetowe:
www.szczepieniadlapodrozujacych.pl
