Nie taki gluten straszny...

Choć śmiertelnie niebezpieczne dla chorych na celiakię, to cieszące się złą sławą białko osobom zdrowym  może przynieść wiele korzyści!

24 styczeń 2017
Artykuł na: 6-9 minut
Zdrowe zakupy

- Czy ma pan ciastka bezglutenowe? - zapytała kobieta stojąca w kolejce przede mną w cukierni w Stargardzie Szczecińskim. 

- Tylko na zamówienie - odpowiedział cukiernik.

- To bardzo niedobrze, coraz więcej ludzi źle znosi gluten, powinien pan pomyśleć o takich klientach - pouczyła go niezadowolona.

Bibliografia

  1. Sapone A, Bai JC, Ciacci C, Dolinsek J, Green PH, Hadjivassiliou M, Kaukinen K, Rostami K, Sanders DS, Schumann M, et al. Spectrum of gluten-related disorders: consensus on new nomenclature and classification. BMC Med 2012;10:13. PubMed
  2. Marcason W. Is there evidence to support the claim that a gluten-free diet should be used for weight loss? J Am Diet Assoc. 2011;111(11): 1786.4. PubMed
  3. Gaesser GA. Carbohydrate quantity and quality in relation to body mass index. JAm Diet Assoc. 2007;107(10):1768-1780. 21. PubMed
  4. Niewinski MM. Advances in celiac disease and glutenfree diet. J Am Diet Assoc. 2008;108(4):661-672.10. PubMed
  5. Di Sabatino A, Volta U, Salvatore C, Biancheri P, Caio G, De Giorgio R, Di Stefano M, Corazza GR. Small Amounts of Gluten in Subjects With Suspected Nonceliac Gluten Sensitivity: A Randomized, Double- Blind, Placebo-Controlled, Cross-Over Trial. Clin Gastroenterol Hepatol. 2015 Feb 19. pii: S1542-3565(15)00153-6. PubMed
  6. Jenkins DJA, Kendall CWC, Vidgen E, et al. Highprotein diets in hy- perlipidemia: Effect of wheat gluten on serum lipids, uric acid, and renal function. Am J Clin Nutr. 2001;74(1):57-63.36.
  7. Jenkins DJA, Kendall CWC, Vuksan V, et al. Effect of wheat bran on serum lipids: Influence of particle size and wheat protein. JAm Coll Nutr. 1999;18(2):159-165. PubMed
  8. De Palma G, Nadal I, Collado MC, Sanz Y. Effects of a gluten-free diet on gut microbiota and immune function in healthy adult human subjects. Br JNutr. 2009;102(8):1154-1160.32.
  9. Jacobs DR, Marquart L, Slavin J, Kushi LH. Whole-grain intake and cancer: An expanded review and metaanalysis. Nutr Cancer. 1998; 30(2):85-96. PubMed
  10. Fardet A. New hypotheses for the health-protective mechanisms of whole-grain cereals: What is beyond fibre? Nutr Res Rev. 2010;23(1): 65-134.
  11. https://goo.gl/ygpKe2

- Wie pani, gdy jakiś czas temu zacząłem mieć kłopoty zdrowotne, udałem się do lekarza z pytaniem, czy to może mieć związek z nietolerancją glutenu, w końcu stale mam styczność z mącznymi produktami. Odpowiedział mi, że tylko 1% populacji ją ma. A całe to szaleństwo na bezglutenowość wynika stąd, że najpopularniejszą bezglutenową mąką jest kukurydziana. A kto jest największym jej producentem? Stany Zjednoczone, które szukają rynków zbytu dla swojej kukurydzy - odpowiedział cukiernik. - Podobnie jest z olejem palmowym. Jest niemal we wszystkim, a to najgorsze świństwo. Dowiedziono, że działa rakotwórczo, ale że jest o 30-40% tańszy od masła, to trudno będzie Pani znaleźć ciastka zrobione na maśle - dodał.

I miał rację. Obawa przed glutenem i pszenicą jest obecnie jednym z najmodniejszych trendów żywieniowych, a producenci żywności bezglutenowej zarabiają na niej krocie - ok. 9 mld dolarów rocznie! I nic dziwnego, skoro ilość osób na diecie bezglutenowej systematycznie rośnie1.

Celiakia, nieceliakalna nietolerancja glutenu (NNG) oraz badania wiążące gluten z chorobami autoimmunologicznymi i autyzmem spowodowały, że coraz więcej osób traktuje rezygnację z glutenu w kategorii odpowiedzialnej, zdrowej diety. Tymczasem nie jest to do końca uzasadnione. Wyobraźmy sobie jednak, że rezygnujemy z fistaszków, truskawek lub jajek - uważanych za najpopularniejsze alergeny - tylko dlatego, że inni są na nie uczuleni. Brzmi to absurdalnie, prawda?

Nie istnieją żadne przesłanki świadczące o tym, że eliminacja glutenu u osób zdrowych przynosi jakiekolwiek korzyści zdrowotne lub spadek masy ciała. Wręcz przeciwnie. Można przytyć - gdyż dieta bezglutenowa jest uboga w błonnik2, co może sprzyjać wzrostowi masy ciała3, a zdrowym ludziom może wręcz zaszkodzić!

Jak powiedział cukiernik, chorych na celiakię jest ok. 1% ludzi4. Pozostali, którzy nie mają choroby trzewnej, a nie tolerują glutenu, to ok. 6%1. Nie dość na tym, histeria dotycząca toksyczności glutenu osiągnęła już takie rozmiary, że w badaniu z wykorzystaniem podwójnie ślepej próby, kontrolowanej placebo5, jedynie u 15% osób, które uważały, że mają NNG, udało się potwierdzić chorobę. Reszta badanych była zdrowa!

U zdrowych ludzi gluten chroni serce i... jelita. Mało kto wie, że gluten obniża poziom trójglicerydów i utlenionego cholesterolu LDL. W jednym z badań grupa będąca na diecie bogatej w gluten obniżyła nie tylko poziom trójglicerydów (o 19,2%), ale również poziom utlenionego LDL o 10,2%6. Z kolei u 24 pacjentów z hiperlipidemią, których podzielono na 2 grupy (jednej podawano jedzenie zawierające gluten, a drugiej błonnik), poziom trójglicerydów spadł o 13% w ciągu 2 tygodni. Przy czym lepsze wyniki uzyskały osoby na diecie zawierającej gluten7.

Białko to korzystnie wpływa na mikroflorę jelit. Giada De Palma wraz z zespołem naukowców z Instytutu Agrochemii i Technologii Żywności (IATA), Hiszpańskiej Krajowej Rady Badań Naukowych (CSIC) przeprowadziła eksperyment, który dowiódł, że u osób stosujących dietę bezglutenową przez zaledwie miesiąc nastąpił wzrost patologicznej mikroflory (Enterobacteriaceae, Escherichia coli), natomiast spadek probiotycznej (Bifidobacterium, Lactobacillus, Clostridium litusebu-rense, Faecalibacterium prausnitzii)8.

Jedzenie bezglutenowe wiąże się z odrzuceniem produktów pełnoziarnistych, które - jak udowodniono - zmniejszają ryzyko wystąpienia wielu chorób9 i co ciekawe, owiana złą sławą pszenica ma szczególnie dobroczynny wpływ ochronny10.

Gluten jest trudny do podrobienia. Aby produkt nie smakował jak kartonowe pudełko, trzeba go czymś zastąpić. Z tego powodu produkty bezglutenowe często zawierają sporo tłuszczów oraz przetworzonych, tuczących, łatwo przyswajalnych węglowodanów. A przy okazji są też droższe od tych z glutenem. Australijscy naukowcy sprawdzili 3 213 produktów spożywczych pod kątem walorów zdrowotnych. Produkty bezglutenowe wypadły fatalnie11.

Artykuł należy do raportu
Gluten
Zobacz cały raport
Nasze magazyny