Amnezja - objawy, przyczyny i rodzaje zaburzeń pamięci

Czym jest amnezja?

Amnezja to pojęcie, które określa patologiczną niezdolność do zapamiętywania informacji lub do przypominania sobie znanych dotąd faktów. Zapominanie, podczas którego mózg traci niektóre ze zdobytych dotychczas informacji to zupełnie inny proces. Służy on temu, aby pamięć nie była zanadto przeciążona nieprzydatnymi bądź nieaktualnymi informacjami. Niekiedy te dwa pojęcia są używane zamiennie - mylnie. Amnezja wpływa na całokształt życia człowieka, który na nią cierpi, w szczególności kontakty społeczne. Może też zmieniać tożsamość chorego.

Rodzaje amnezji

Wyróżnia się następujące rodzaje amnezji:

• amnezję całkowitą,
• amnezję częściową,
• amnezję  stałą bądź przejściową.

Są one zależne od tego, która część mózgu uległa uszkodzeniu.

Istnieją dwa typy patologicznej niezdolności do zapamiętywania, pojawiające się np. po wypadku.

• Amnezja następcza - niemożliwe jest zapamiętywanie nowych informacji.
• Amnezja wsteczna - obejmuje brak zdolności do przypominania sobie zdarzeń, które miały miejsce w przeszłości. Dotyczą one sytuacji, które zdarzyły się przed wydarzeniem powodującym amnezję.

Przyczyny amnezji

Amnezja powstaje na skutek uszkodzenia mózgu z różnych powodów. Należą do nich m.in. mechaniczne urazy głowy, niedobory witaminy B, choroby (guz bądź udar mózgu), infekcje, a także powikłania po operacjach neurochirurgicznych. Amnezję mogą wywołać czynniki psychologiczne, które pojawiły się po zdarzeniach trudnych do zaakceptowania. W ten sposób organizm chroni psychikę przed nadmiernym obciążeniem. Choroba bywa niekiedy następstwem szoku emocjonalnego bądź szoku termicznego.

Wyróżnia się amnezję dysocjacyjną, która ma podobne podłoże. Jest to jedno z zaburzeń dysocjacyjnych z grupy zaburzeń mających charakter nerwicowy. Obejmuje problemy z przypomnieniem sobie przeszłości, a także tożsamości pacjenta. Z kolei nowe informacje są zapamiętywane bez problemu.

Amnezja dysocjacyjna jest uwarunkowana psychogennie i wywoływana przez silnie traumatyczne wydarzenia życiowe. To zaburzenie może być też spowodowane konfliktem wewnętrznym. Powstaje, kiedy nie można sobie z nim poradzić samodzielnie. Jego przyczyna to dezintegracja funkcji osobowościowych. Chory w pewnym momencie traci świadomą kontrolę nad nimi.

Po traumatycznej sytuacji i związanym z nią bardzo silnym lękiem pojawia się reakcja obronna. Taki mechanizm powoduje, że konkretne wydarzenie jest usuwane z pamięci. Dzięki temu nieprzyjemne uczucia, które mu towarzyszyły przestają negatywnie wpływać na życie osoby z amnezją dysocjacyjną. Niestety kosztem jest tutaj utrata pamięci o części zdarzeń.

Artykuł powstał we współpracy z serwisem TVN Zdrowie