Nasze magazyny
Kortyzol to jeden z ważniejszych hormonów. Należy do grupy glukokortykoidów, powstaje w korze nadnerczy. Nazywany jest hormonem stresu - razem z adrenaliną odpowiada za reakcję "walcz lub uciekaj".
Wydzielanie kortyzolu regulują hormony CRH i ACTH. Jego wyrzut trwa bez przerwy, jednak w sytuacji zagrożenia życia lub przewlekłego stresu poziom kortyzolu znacząco wzrasta.
Hormon ten wpływa na funkcjonowanie całego organizmu:
- przyspiesza pracę serca (podnosi ciśnienie krwi)
- mobilizuje układ odpornościowy (chroni przed infekcjami)
- przyspiesza metabolizm białek, węglowodanów i tłuszczów
- zmniejsza stany zapalne1
Stężenie kortyzolu powinno mieścić się między 50 a 190 μg/l (138-524 nmol/l)2.
Zbyt niski poziom kortyzolu jest przyczyną choroby Addisona. W jej przebiegu skóra na całym ciele zmienia kolor na ciemniejszy. Chory może doświadczać omdleń3.
Zbyt wysoki poziom kortyzolu może wiązać się z zespołem Cushinga. Sprzyjają mu przewlekły stres, otyłość, źle kontrolowana cukrzyca typu 2 i nadciśnienie tętnicze. Choroba objawia się cienką skórą i większą tendencją do powstawania siniaków4, czerwonymi rozstępami, które nie bledną, otyłością tułowia oraz tzw. księżycową twarzą.
Bibliografia
- Handbook of Hormones. Comparative Endocrinology for Basic and Clinical Research; 2016, Pages 533-534, e95D-2. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-801028-0.00231-2
- NEJM 371;15. DOI: 0.1056/NEJMicm1314564
- Forum Medycyny Rodzinnej 2015, tom 9, nr 3, 229–231
- Medycyna po Dyplomie; 2009: 07. Zespół Cushinga. John Newell-Price MA, PhD, FRCP: Cushing's syndrome Clinical Medicine 2008;8:204-8. Tłum. dr n. med. Lucyna Bednarek-Papierska
