Biochemiczne przyczyny depresji - jakie badania zrobić?

Aminokwasy

Stanowią budulec wszystkich białek i neuroprzekaźników, które przekazują sygnały pomiędzy neuronami w mózgu. Niski poziom tryptofanu ma np. związek z depresją, a niedobór tyrozyny lub fenyloalaniny może powodować zmęczenie i trudności z koncentracją. Do pomiaru poziomu aminokwasów można zastosować zarówno badanie krwi, jak i moczu.

W celu uzyskania dokładniejszych wyników powinno się je wykonywać przynajmniej kilka godzin po jedzeniu. Badanie to nazywa się aminogramem. Następnie można zastosować suplementy diety lub odpowiednie żywienie w celu regulacji poziomu tych substancji. W interpretacji wyników badania skorzystaj ze wsparcia doświadczonego specjalisty.

Morfologia krwi z rozmazem

Badanie to wykazuje liczbę białych krwinek we krwi z podziałem na ich rodzaje (tzw. rozmaz). Ich poziomy mogą być podwyższone z powodu infekcji, reakcji alergicznej, białaczki, a nawet niskiego stężenia cynku. Liczba czerwonych krwinek (oraz ich cechy charakterystyczne, hemoglobina, hematokryt i płytki krwi) może ujawnić anemię i wskazywać na niedobory żywieniowe miedzi, kwasu foliowego, żelaza czy witaminy B12.

Badanie przesiewowe pod kątem celiakii

Depresja i stany lękowe często rozwijają się, kiedy u ludzi występują bardzo silne reakcje zapalne na zawarte w pszenicy białko - gluten. Ważne jest więc wykluczenie celiakii przez badanie krwi na obecność przeciwciał przeciwko transglutaminazie tkankowej i gliadynie, które są charakterystyczne dla tej choroby.

Białko C-reaktywne

To produkowane przez wątrobę białko, zwane również CRP, uznaje się za marker stanu zapalnego w organizmie. Ma również związek z depresją. Jego poziom w organizmie można zmierzyć dzięki prostemu badaniu krwi.

Dehydroepiandrosteron (DHEA) i pregnenolon

Substancje te są prekursorami potrzebne do tworzenia hormonów płciowych - testosteronu i estrogenów - oraz aż 150 innych hormonów steroidowych. Niski poziom każdego z nich, który można wykryć dzięki badaniu krwi, powiązano z depresją.

Niezbędne kwasy tłuszczowe

Kwasy tłuszczowe omega-3 EPA i DHA oraz omega-6 są kluczowe dla funkcjonowania mózgu. Ich poziom można sprawdzić dzięki badaniu krwi. Powinny być zrównoważone w odpowiedniej proporcji (patrz pkt 4. i 5. w artykule).

Kwas foliowy i witamina B12

Witaminy te również są silnie powiązane z depresją (patrz pkt 6. w artykule), a ich poziom można ustalić dzięki badaniu krwi.

Homocysteina

Wysoki poziom tego aminokwasu we krwi jest szkodliwy i powiązany z depresją. Jest również częstą oznaką niedoborów kwasu foliowego oraz witamin B6 i B12, które można suplementować w celu obniżenia stężenia homocysteiny.

Alergie pokarmowe

Ludzie cierpiący na tę przypadłość są bardziej narażeni na depresję, podobnie jak to ma miejsce w przypadku celiakii. Być może pokarm powoduje rozległy ukryty stan zapalny prowadzący do depresji. Badanie obejmuje w tym przypadku ekspozycję próbek krwi na alergeny w laboratorium aby sprawdzić, czy wywołują jakieś rekcje.

Hormony płciowe (estrogeny, progesteron i testosteron)

Substancje te powiązano z nastrojem i zachowaniem zarówno u mężczyzn, jak i kobiet. - Biochemiczne i metaboliczne powiązania łączące te hormony są jednak niesamowicie złożone i oczywiście specyficzne dla danej osoby - mówi dr Greenblatt. Przyjrzyj się wynikom badania krwi z lekarzem zlecającym i - w razie konieczności - endokrynologiem.

Żelazo i ferrytyna

Przewlekły niedobór tego pierwiastka niezbędnego komórkom krwi może powodować zmęczenie, osłabienie i depresję. Ma wpływ również na enzymy regulujące produkcję neuroprzekaźników dopaminy i serotoniny. 2 powszechne badania krwi mierzące poziom żelaza i ferrytyny - białka, które je magazynuje - często zleca się razem.

Jeśli stężenie tego ostatniego jest poniżej normy, a nawet w jej dolnej granicy (poniżej 100 ng/ml), dr Greenblatt zaleca suplementację żelaza z witaminą C, która wspomoże jego wchłanianie.

Kryptopirol

Pirole to organiczne związki chemiczne normalnie wydalane wraz z moczem, jednak ich nagromadzenie, np. w przypadku choroby o nazwie piroluria, może przyczyniać się do zaburzenia równowagi składników odżywczych i nasilenia objawów depresyjnych. Symptomy tego schorzenia obejmują nerwowość i stany lękowe, wahania nastrojów, silne napięcie wewnętrzne, słabą pamięć krótkotrwałą i depresję.

Wszystko to ma związek z uszczupleniem przez nadmiar piroli poziomów witaminy B6 i cynku. Proste badanie moczu może wykryć wysoki poziom (>15 μg/dl) piroli. Można go leczyć przez przyjmowanie 100-400 mg witaminy B6 oraz 25-100 mg cynku w postaci pikolinianu na dobę.

Lipidy

Niski poziom cholesterolu całkowitego we krwi powiązano z depresją i myślami samobójczymi. Badanie, które przeprowadzili w 2018 r. meksykańscy naukowcy, wykazało, że był on znacząco obniżony u osób z ciężkim zaburzeniem depresyjnym w porównaniu ze zdrową grupą kontrolną i jeszcze niższy u chorych, którzy próbowali popełnić samobójstwo¹.

Lit

To niezbędny składnik odżywczy w ludzkim organizmie. Niski poziom litu ma związek z częstszym występowaniem depresji, zmienności nastrojów, agresywnych zachowań i samobójstw. Stężenie tego pierwiastka można zmierzyć dzięki badaniu moczu lub analizie włosa.

Dr Greenblatt twierdzi, że pacjenci z depresją mogą stosować suplementację 2,5-20 mg orotanu litu na dobę, pod warunkiem że nie przyjmują żadnych przeciwwskazanych leków na receptę.

Pierwiastki śladowe w czerwonych krwinkach

Badanie to ocenia poziom różnorodności składników odżywczych, w tym magnezu, wapnia, fosforu, cynku, selenu, boru, chromu i wanadu, jak również potencjalnie toksycznych pierwiastków o ważnym wpływie na komórki krwi.

Panel i przeciwciała tarczycowe

Niski poziom hormonów tarczycy przyczynia się do rozwoju depresji, stanów lękowych i innych problemów psychicznych. W przypadku pierwszej z tych chorób zawsze powinno się wykonywać badanie krwi pod kątem problemów z gruczołem tarczowym.

Kwasy organiczne w moczu

Nieprawidłowo wysokie ich poziomy w moczu wskazują na blokadę jednej lub więcej ścieżek metabolicznych w organizmie. W celu skorygowania ukrytych zaburzeń można zastosować zmiany w diecie, suplementację składników odżywczych, przeciwgrzybicze/antybakteryjne zioła lub leki.

Peptydy w moczu

Niepełny rozkład naturalnie występujących białek - kazeiny (zawartej w mleku) i glutenu (znajdującego się w pszenicy, życie, jęczmieniu i niektórych innych zbożach) - może doprowadzić do wysokiego poziomu białek (w tym kazomorfiny i gliadorfiny), które działają jak opioidy i mają związek z objawami psychicznymi, np. depresją.

Witamina D

Nie ma wątpliwości, że jej wystarczająca podaż ze światła słonecznego lub suplementów diety jest niezbędna do dobrego nastroju. Jej niskie stężenie powiązano z depresją, nasiloną reakcją na stres, nadciśnieniem tętniczym, hiperglikemią, chorobami serca, rakiem, stwardnieniem rozsianym i innymi zaburzeniami.

Badanie należy wykonywać co 3 miesiące, dopóki nie wykaże poziomu 25-hydroksywitaminy D przynajmniej w zakresie 50-80 ng/ml. Suplementacji witaminy D powinno towarzyszyć przyjmowanie 100 μg witaminy K2 MK7.

Cynk i miedź

Badania poziomu tego pierwiastka we krwi nie zawsze są wiarygodne, ale test smaku może wykryć nawet niewielki jego niedobór. Miedź, której stężenie w organizmie można sprawdzić dzięki testom krwi lub moczu, jest potrzebna do syntezy neuroprzekaźników.

Jej niski poziom może więc powodować objawy depresji, podczas gdy wysoki powiązano z agresją, paranoją i stanami lękowymi. Oba zaburzenia można wyrównać dzięki odpowiedniej suplementacji lub diecie.

Sprawa nie jest jednak taka prosta, ponieważ proporcja pomiędzy oboma metalami również powinna być w równowadze. Konkurują one ze sobą o dostęp do receptorów w organizmie. Nadmiar miedzi może więc powodować redukcję poziomu cynku, a uszczuplenie zapasów cynku podwyższać poziom miedzi.

Test genetyczny MTHFR

W przeciwieństwie do innych badań analiza genetyczna zwykłego wymazu śliny może nieco przybliżyć metabolizm lub reakcje w organizmie, do których dochodzi po przyjęciu różnych leków. Osoby z mutacją genetyczną o nazwie polimorfizm reduktazy metylenotetrahydrofolianu (MTHFR) mają upośledzony metabolizm kwasu foliowego i - w rezultacie - częściej występuje u nich depresja oraz potrzebują suplementacji kwasu foliowego¹.