Choroby nerek

Od jakiegoś czasu odczuwam ostry ból z tyłu pleców. Mam też kłopoty z oddawaniem moczu. Żona mówi, że mogą to powodować stany zapalne nerek.

18 styczeń 2018
Artykuł na: 23-28 minut
Zdrowe zakupy

Żona sama od lat boryka się z problemami z tymi narządami, które u niej manifestują się workami pod oczami, białymi kropkami na paznokciach oraz wilgotnymi dłońmi. W związku z tym chciałem zapytać, czy są jakieś naturalne sposoby, które pomogą nam wzmocnić nerki i uniknąć przyjmowania farmaceutyków?

Przyczyny bólu z tyłu pleców mogą być różne: stan zapalny nerek, kamica nerek lub dróg moczowych. Zależnie od rodzaju schorzenia może być konieczne podanie leków. Dlatego proszę skontaktować się z nefrologiem. Nerki są najważniejszą częścią układu moczowego. Odpowiada on nie tylko za wytwarzanie i usuwanie moczu z organizmu, ale także za właściwą gospodarkę wodno-elektrolitową i produkcję niektórych hormonów. Dodatkowo nerki wytwarzają szereg istotnych dla funkcjonowania ciała hormonów: reninę, erytropoetynę, kalcytriol oraz prostaglandyny1.

Renina uczestniczy przede wszystkim w procesie regulacji ciśnienia krwi oraz gospodarki sodem i potasem. Erytropoetyna (EPO) wpływa na szpik kostny i produkcję czerwonych krwinek. Podnosi też wydolność organizmu. Kalcytriol to aktywna forma witaminy D, która wspiera stan kości i układ odpornościowy, wpływając na przyswajanie wapnia. W nerkach odbywa się również synteza prostaglandyn - podobnie jak renina odpowiedzialnych m.in. za regulację ciśnienia krwi.

Objawami, które dają powody do niepokoju, jest większość zmian w zabarwieniu i zapachu, a także częstotliwości oddawania moczu i jego objętości. U zdrowej osoby powinien on być przejrzysty, barwy słomkowo-żółtej, o charakterystycznym, delikatnym zapachu amoniaku. Pierwszy, oddawany rano, tuż po przebudzeniu, może być nieco ciemniejszy.

Owszem, czasem zmienia się pod wpływem tego, co zjemy. Na przykład u niektórych osób mocz zmienia kolor na różowy po zjedzeniu buraków lub brzydko pachnie po spożyciu szparagów albo niektórych antybiotyków z grupy penicylin. Warto jednak wybrać się do lekarza, gdy bez przyczyny: zapach staje się wyraźnie nieprzyjemny, zmienia się jego kolor lub ilość jest wydalanej cieczy jest zbyt mała (w przypadku dorosłej osoby mniej niż 400-500 ml na dobę) lub duża (więcej niż 3 l na dobę).

Stopień wydolności nerek określany jest na podstawie współczynnika przesączania kłębuszkowego (GFR), którego spadek jest bezpośrednio powiązany z utratą liczby czynnych nefronów. Ponieważ nerki dysponują znaczną rezerwą funkcjonalną, ich stopniowe uszkodzenie do pewnego czasu nie powoduje objawów chorobowych. Dają nam jedynie dyskretne sygnały - wilgotne dłonie, białe plamki na paznokciach, worki pod oczami, a później kłopoty z oddawaniem moczu.

Ból podczas jego oddawania, jak również pieczenie, szczypanie czy świąd, to najczęściej objawy stanu zapalnego cewki moczowej lub tylko jej ujścia. Nie muszą one jednak świadczyć o zakażeniu układu wydalniczego. Często są wynikiem zakażenia przenoszonego drogą płciową (np. dwoinką rzeżączki, Chlamydią). U kobiet ich źródłem może być także infekcja grzybicza (zwykle zakażenie drożdżakami). Z kolei ból w okolicy lędźwiowej (w pobliżu dolnego odcinka kręgosłupa), zwłaszcza kłujący i nasilający się przy oddychaniu, może świadczyć o ostrym zapaleniu nerek lub kamicy nerkowej.


Fot. Archiwum

Kamica nerkowa należy do najczęstszych dolegliwości układu moczowego, dotykając głównie mężczyzn w wieku 20-40 lat2. Można powiedzieć, że jest to choroba Zachodu, ponieważ zdecydowanie częściej stwierdza się ją u mieszkańców bogatych krajów rozwiniętych, co bez wątpienia ma związek z ich sposobem odżywiania. Dużo rzadziej diagnozuje się ją choćby na Grenlandii, gdzie podstawowym składnikiem diety są bogate w kwasy nienasycone omega-3 ryby3. W moczu chorego tworzą się osady soli, najczęściej wapnia, które w postaci mniejszych lub większych kamyków osadzają się w różnych odcinkach układu moczowego. Co istotne, mogą powodować również nadciśnienie.

Zbadaj mocz

Jak już wspomniałem, nerki często chorują bezobjawowo, dlatego by nie dać się zaskoczyć i wykryć ich schorzenia na wczesnym etapie, warto co roku robić badanie moczu. Na rozwijającą się chorobę nerek lub dróg moczowych może wskazywać nawet niewielka ilość białka oraz krwinek białych i czerwonych. Niepokojącym sygnałem jest też obecność wałeczków. Ale wyniki musi zobaczyć lekarz, bo tylko on może je właściwie ocenić i - w razie potrzeby - zlecić inne badania lub też od razu rozpocząć prawidłowe leczenie.

Oczyść nerki

Mikstura z pietruszki i selera 1 kg korzenia pietruszki i 1/2 kg korzenia selera umyj, oczyść i zmiel. Wrzuć do dużego garnka (4-5 l) i dodaj 1 kg dobrego, organicznego, surowego miodu oraz litr ostudzonej, przegotowanej wody Ogrzewaj na małym ogniu, mieszając drewnianą łyżką do czasu, aż zawrze. Wyłącz gaz, przykryj pokrywką i na 3 dni odstaw do lodówki. 4. dnia jeszcze raz dolej litr przegotowanej, ostudzonej wody i znów na małym ogniu gotuj do zawrzenia. Gdy nieco przestygnie, jeszcze ciepłą miksturę przecedź. Potem przelej do butelek i przechowuj w ciemnym miejscu4. Sposób użycia - po 3 łyżki stołowe na 15 min przed jedzeniem, 2 razy dziennie, aż mikstura się skończy.

Napar z liści porzeczki 3 łyżki stołowe młodych liści porzeczki zalej 0,5 l wrzątku, odstaw pod przykryciem na 20 min. Potem odciśnij liście i je wyrzuć. Napar podgrzej na małym ogniu prawie do wrzenia i wsyp do niego 2 łyżki stołowe świeżych, suszonych lub mrożonych porzeczek. Odstaw pod przykryciem na 3 godz. Sposób użycia - pij po 1/2 szklanki w ciągu dnia malutkimi łykami, przy okazji jedząc porzeczki.

Owoce dzikiej róży

Napar z nich pomoże rozpuścić i rozdrobnić do wielkości ziaren piasku wszystkie kamienie w organizmie. 2 łyżki stołowe owoców dzikiej róży (Rosa canina) zalej szklanką (200 ml) wody i gotuj przez 15 min, potem ostudź, następnie przecedź i pij 1/3 szklanki 3 razy dziennie.

Czas trwania kuracji: 2 tygodnie. Co 3 miesiące powtórka.

Bibliografia

  1. Andrzej Rydzewski: Budowa i czynność nerek. W: Michał Myśliwiec (red.): Nefrologia. Warszawa: Medical Tribune, 2010, s. 2, seria: Wielka Interna
  2. Urol Int 2007; 79 (suppl 1): 37-46
  3. Urology 1997; 50: 504-507
  4. https://goo.gl/up6aHF
  5. I Am Soc Nephrol 2004; 15: 3225- 3232
  6. Kidney stones medical and surgical management. Philadelphia: Lippincott-Raven 1996; 259-288
  7. L Urol 1996; 155: 839-843
  8. Arch Int Med 2004; 164: 885-891
  9. https://goo.gl/ZWst9x
  10. https://goo.gl/JbxqFi
  11. https://goo.gl/98QXfx
  12. Panacea 2011; 4 (37): 5-7
  13. Lamer-Zarawska E., Kowal-Gierczak B., Niedworok J., Fitoterapia i leki roślinne, PZWL, Warszawa 2007
  14. Treben M., Apteka Pana Boga. Porady i praktyka stosowania ziół leczniczych, Ex Libris 2015
  15. Am J Epidemiol1999; 150: 187-194
  16. Strehlow W., Żywność, która leczy. Terapia żywieniowa św. Hildegardy z Bingen, Espirit, Kraków 2011
  17. J Med Food. 2011 Jul; 14(7-8): 739–745. doi: 10.1089/jmf.2010.0154
  18. https://goo.gl/hJoV4W

Dieta

Przy problemach z układem moczowym ważna jest właściwa dieta. Przede wszystkim trzeba ograniczyć solenie potraw, a w przypadku kamicy nerkowej również podaży mięsa oraz cukrów prostych5. Zarówno obniżenie dziennego spożycia białka do ok. 0,8-1 g/kg masy ciała, jak i ograniczenie przyjmowanego sodu do 1000 mmol (co odpowiada ok. 6 g soli kuchennej) pozwala ograniczyć zwiększone wydalanie wapnia wraz z moczem i jednocześnie zwiększyć wydalanie cytrynianów6. Dodatkowo redukcja porcji mięsa zmniejsza zakwaszenie moczu.

By zachować dopuszczalne dawki soli, należy ograniczyć nie tylko mięso, ale i sery (żółte, dojrzewające), tłuste ryby (zwłaszcza wędzone), konserwy, kiszone ogórki czy konserwy. Podstawą diety powinny być warzywa i owoce o właściwościach alkalizujących. Jednak nie wszystkie spośród nich są wskazane - należy unikać tych, które zawierają dużą ilość szczawianów, czyli np. szpinaku, szczawiu, rabarbaru czy nasion roślin strączkowych. Najlepszym wyborem dla Was byłaby dieta jarska.

Nawadniaj organizm

Badania wykazują, że zwiększenie ilości wypijanych płynów redukuje częstość nawrotów kamicy nerkowej nawet o 55%7. Po ośmioletniej obserwacji okazało się, że osoby przyjmujące codziennie 2,7 l płynów wykazywały o 32% niższe ryzyko zachorowania w porównaniu do pacjentów pijących mniej niż 1,4 l płynów na dobę8. Wydaje się, że odpowiednia podaż płynów oraz idące za nią rozcieńczenie moczu to najskuteczniejsza metoda zapobiegania gromadzeniu się złogów w układzie moczowym.

Odpowiednia ilość wody w tkankach pozwala zachować stałe stężenie elektrolitów we krwi, prawidłowe krążenie płynów ustrojowych, transport składników pokarmowych oraz przebieg trawienia i wydalania. Dlatego osoby cierpiące na kamicę nerkową powinny codziennie wypijać nawet 4-5 l płynów, a na pewno nie mniej niż 2 l.

Suplementacja sodą

Badanie kliniczne z grupą kontrolną wykazało, że podawanie suplementu wodorowęglanu sodu (sody oczyszczonej) 134 pacjentom, którzy cierpią na przewlekłą niewydolność nerek, spowolniło osłabienie czynności nerek, a także poprawiło stan odżywienia organizmów badanych. Podobne oddziaływanie zaobserwowano w przypadku kwasicy.

W opisywanym badaniu skoncentrowano się na porównaniu różnych kuracji w czasie 2 lat, w grupie pacjentów wymagających dializowania. Grupa zażywająca wodorowęglan sodu wykazała podwyższone poziomy wodorowęglanów w surowicy, a także wzmożone wydalanie sodu; nie zaobserwowano jednak znaczących zmian wysokości ciśnienia krwi. W dalszym przebiegu badania odkryto, że u chorych zażywających suplement osłabienie czynności nerek następowało wolniej w porównaniu z grupą kontrolną - tj. w tempie 1,88 ml vs. 5,93 ml/min na 1,73 m2/rok, w trakcie trwania obserwacji.

W tej grupie odnotowano również mniej przypadków końcowego stadium niewydolności nerek ESRD (6,5% do 33% w grupie kontrolnej). Co więcej, poprawił się też stan odżywienia pacjentów. Chorzy przyjmujący suplement zgłaszali jedynie nieprzyjemny posmak w ustach9.

Metody Tombaka

Nim zdecydujesz się sięgnąć po leki, prof. Michał Tombak zaleca oczyszczanie nerek za pomocą mieszanki soków z marchwi, selera i korzenia pietruszki w proporcji 9:5:2. Pij po 0,5 szklanki tej sokowej mieszanki 3-4 razy dziennie, przez 2 tygodnie. Stosuj raz w roku w okresie letnio-jesiennym.

W przypadku śladów białka w moczu Tombak zaleca sok z korzenia pietruszki. Należy pić go raz dziennie w czystej postaci (30-50 g) od października do stycznia. Natomiast na piasek w nerkach zdaniem biologa pomocna jest cytryna zmieszana z miodem i olejem roślinnym. Jedną cytrynę (bez pestek) sparz wrzątkiem i zetrzyj na tarce. Dodaj 50 g miodu i 50 g oleju. Wymieszaj i zamknij w słoiku. Pij po łyżce stołowej 4-5 razy dziennie10.

Liść brzozy

Wodne i wodno-alkoholowe wyciągi z liści brzozy regulują przemianę materii, działają odtruwająco i zapobiegają kamicy nerkowej. Z kolei świeży sok z liści zebranych wiosną pobudza pracę kłębków nerkowych i zwiększa wydalanie szkodliwych produktów przemiany materii (w tym jonów sodowych i chlorkowych), poprawiając zdolność filtracyjną nerek, pobudzając wydalanie moczu i zapobiegając tworzeniu się kamieni11. Długotrwałe przyjmowanie wyciągów może nawet powodować rozkruszanie złogów moczanowych.

Fot. Archiwum

W jednym z badań sprawdzono, czy liście brzozy rzeczywiście skutecznie wzmagają diurezę (proces wydalania moczu). Ponad 1 tys. pacjentów podzielono na 4 grupy w zależności od choroby układu moczowego, na którą cierpieli. Okazało się, że przyjmowanie suchego wyciągu z liści brzozy w grupie nerkoosób ze stanem zapalnym i infekcją dróg moczowych zmniejszało ich dolegliwości o 78%, a w pozostałych grupach o 65%16. Również napary i odwary z liści brzozy wzmacniają diurezę.

Skrzyp polny

Spośród ziół stosowanych w chorobach układu moczowego na pierwszy plan wysuwa się skrzyp polny. Obecne w nim flawonoidy i fenolokwasy działają moczopędnie, przeciwbakteryjnie i przeciwzapalnie. Dzięki wzmożonemu wydalaniu moczu z organizmu usuwane są szkodliwe produkty przemiany materii, co zapobiega tworzeniu się złogów. Ponieważ działanie skrzypu polnego nie jest zbyt silne, jego stosowanie nie prowadzi do zaburzenia równowagi elektrolitowej, a jedynie do oczyszczenia i przepłukania dróg moczowych i nerek13.

W infekcjach dróg moczowych, kamicy nerek i pęcherza moczowego, zmniejszonym wydalaniu moczu i usuwaniu złogów z dróg moczowych stosuje się przede wszystkim napar z ziela skrzypu. W przypadku występowania w nerkach i pęcherzu moczowym piasku lub kamieni robi się również gorące półkąpiele ze skrzypu: 100 g ziela należy zalać na noc zimną wodą, a następnego dnia ogrzać do wrzenia i dodać do kąpieli. Kąpiel powinna trwać 20 min, a woda musi sięgać nad nerki.

W tym czasie pije się również małymi łykami ciepłą herbatkę ze skrzypu i wstrzymuje mocz, aby później oddać go "pod ciśnieniem"14. Po kąpieli nie należy się wycierać, tylko zawinąć w płaszcz kąpielowy i przez godzinę leżeć w łóżku. Osoby cierpiące na niewydolność nerek lub choroby sercowo-naczyniowe przed zastosowaniem ziela skrzypu powinny skonsultować się z lekarzem lub doświadczonym naturopatą.

Piwo

Korzystny wpływ piwa na pracę nerek i układu moczowego wynika najprawdopodobniej z faktu, że ten napój alkoholowy ułatwia filtrowanie moczu. W jednym z badań wykazano, że wypijanie go w ilości 240 mln dziennie zmniejsza ryzyko kamicy u kobiet o 12%, a u mężczyzn o 21%. Inna pięcioletnia analiza, w której badano zależność między dietą a prawdopodobieństwem wystąpienia kamieni nerkowych u ponad 27 tys. fińskich, palących tytoń mężczyzn w wieku 50-69 lat, wskazała natomiast, że 500 ml piwa dziennie redukowało to ryzyko o 40%15.

Terapia św. Hildegardy

Zdaniem uzdrowicielki każda choroba nerek skraca życie. Przez nerki przepływa ok. 0,75-1,2 l krwi na minutę, co daje ok. 1420 l na dobę. W razie zaburzeń ich pracy może dojść do zatrzymywania wody w organizmie i związanych z tym obrzęków, podwyższenia ciśnienia krwi oraz powstawania kamieni nerkowych. Aby zapobiegać tym schorzeniom, a także by przywrócić nerkom zdrowie, święta zaleca post, który pobudzi nerki do usuwania produktów metabolizmu.

By wspomóc regenerację narządów, konieczne jest wówczas ograniczenie białka i soli kuchennej na rzecz orkiszu i warzyw. Jednym ze środków leczniczych stosowanych w tej kuracji jest napój z piołunu, który poprawia ukrwienie nerek i drenuje je. Aby go przygotować, należy zagotować litr wina ze 150 g miodu, a następnie dodać 40 ml soku z piołunu, natychmiast zdjąć z ognia i przefiltrować. Niewielką porcję (kieliszek likierowy, ok. 20 ml) pije się na czczo co drugi dzień od maja do października lub przez cały rok, jeśli objawy są ostrzejsze.

Z kolei zewnętrznie warto wypróbować domową maść z piołunem i rutą zwyczajną. Do jej przygotowania potrzebne są: 20 g liści ruty zwyczajnej, 20 g ziela piołunu, 5 kropel olejku różanego i 50 g tłuszczu niedźwiedziego. Gotową maścią należy smarować okolice nerek, jednocześnie wykonując masaż. Pomoże to złagodzić ból i zregenerować tkankę zniszczoną przez tworzenie się kamieni16.

Żurawina

Badania prowadzone przez prof. Terri Camesano wykazały, że grupa tanin zmienia bakterię E. coli (często odpowiedzialną za choroby nerek) na 3 różne sposoby. Jak się okazuje, każdy z nich wystarczy, by uniemożliwić infekcję: przekształcają bakterię z pałeczkowatej w kulistą, zmieniają jej ścianę komórkową, utrudniają bakterii przyczepienie się do komórki. Zdaniem badaczki z Worcester Polytechnic Institute w przyszłości żurawina może zastąpić antybiotyki, szczególnie w przypadkach tych szczepów Escherichia coli, które się na nie uodporniły17.

Pij lemoniadę

Kiedy życie wręcza Ci cytryny, wyciśnij z nich lemoniadę - mówi żartobliwe amerykańskie powiedzenie. I właśnie lemoniada okazuje się doskonałym zabezpieczeniem przed kamieniami nerkowymi18. Dr Roger L. Sur, zajmujący się leczeniem kamicy nerkowej kierownik UC San Diego Comprehensive Kidney Stone Center, odkrył, że cytryny mają najwyższy ze wszystkich znanych owoców poziom zawartości cytrynianów, czyli soli i estrów kwasu cytrynowego. W naturalny sposób hamują one tworzenie się kamieni, po prostu je rozpuszczając. Spożywając pół szklanki soku cytrynowego dziennie, rozcieńczonego w 2 litrach wody, zmniejszamy ryzyko pojawienia się kamieni nawet o 87%.

Wczytaj więcej
Nasze magazyny