Infekcje intymne - przyczyny i domowe sposoby leczenia

Mniej więcej od roku nasilają się u mnie problemy natury intymnej. Co kilka miesięcy pojawiają się świąd, zaczerwienienie i białe upławy. Stosuję dostępne bez recepty leki i maści, ale przynoszą one ulgę tylko na jakiś czas. Objawy nie tylko męczą mnie fizycznie, ale również powodują duży dyskomfort psychiczny. Czy istnieją jakieś naturalne sposoby, które pozwolą mi pozbyć się tych infekcji raz na zawsze?

Artykuł na: 17-22 minuty
Zdrowe zakupy

Jakie są objawy i najczęstsze przyczyny

Infekcje intymne objawiające się świądem, nieprawidłową wydzieliną z pochwy, uczuciem pieczenia, zaczerwienieniem czy bolesnym oddawaniem moczu to częsty problem kobiet w różnym wieku. Wynika on z zaburzenia fizjologicznej mikroflory pochwy. Aby zapewnić właściwe pH pochwy (między 3,8 a 4,5) oraz zapobiec namnażaniu się chorobotwórczych ustrojów, stosunek bakterii beztlenowych do tlenowych powinien wynosić 5:21.

Zaburzenia tych proporcji mogą wynikać z wielu przyczyn. Do czynników predysponujących do zapalenia pochwy należą m.in. nieprawidłowa higiena osobista, otyłość, cukrzyca, antybiotykoterapia i przyjmowanie innych leków (steroidowych, immunosupresyjnych), ciąża, nowotwory, awitaminoza czy częsta zmiana partnerów seksualnych.

Infekcje pochwy mogą mieć rozmaite objawy i przyczyny. Najczęściej dochodzi do bakteryjnych zakażeń pochwy - szacuje się, że cierpi na nie 15-30% kobiet2. Towarzyszą im jednorodne biało-szare upławy o rybim zapachu, ale nawet w 1/5 przypadków choroba przebiega bezobjawowo3. W jej patogenezie kluczową rolę odgrywa zmniejszenie kolonii pałeczek Lactobacillus, powodujące deficyt wytwarzania nadtlenku wodoru hamującego rozwój bakterii patologicznych. Najrzadziej mamy do czynienia z rzęsistkowicą, czyli zakażeniem pochwy przez pierwotniaka rzęsistka pochwowego (Trichomonas vaginalis).

Wydaje się jednak, że w Pani przypadku możemy mówić o jeszcze innym rodzaju infekcji, mianowicie o zakażeniu drożdżakowym. To w jego przebiegu pojawiają się opisane objawy: świąd, białe, gęste i grudkowate upławy (zazwyczaj bezwonne), zaczerwienienie warg sromowych, ból lub pieczenie przy oddawaniu moczu.

Najczęściej grzybicę pochwy powoduje Candida albicans, ale coraz większą rolę odgrywają również inne gatunki z rodzaju Candida4. Dokładny mechanizm zakażenia nie jest znany, ale uznaje się, że rozwój grzybicy związany jest z właściwościami danego szczepu i obroną organizmu, którą grzyby omijają5.

Grzybica pochwy jest schorzeniem, które może nawracać, a nawet przejść w postać przewlekłą, co prowadzi do wygładzenia i atrofii błony śluzowej pochwy, znacznej bolesności, podrażnienia pochwy lub dyspareunii (dysfunkcji seksualnej objawiającej się bólem w czasie stosunku)6.

Żeby stwierdzić nawrotową infekcję, musi dojść do 3-4 lub więcej jej przypadków w ciągu 12 miesięcy. Dodatkowo wykonuje się badania mikologiczne, aby wykluczyć zapalenie kontaktowe sromu i nadwrażliwość na stosowane środki do higieny intymnej lub aplikowane miejscowo preparaty przeciwgrzybicze7.

Z obserwacji wynika, że nawrotowa forma schorzenia pojawia się najczęściej w przypadku nieuwzględnienia leczenia partnera lub zbyt wczesnego zakończenia terapii, a także u kobiet cierpiących na cukrzycę, choroby atopowe (np. astmę lub nieżyt nosa) i błon śluzowych (np. liszaj płaski) lub przyjmujących wysokie dawki estrogenów8.

Ponieważ nawrotowe grzybice są dość trudne w leczeniu i dotkliwe dla pacjentek, konieczna jest wizyta u ginekologa, by sprawdzić, czy dotyczy Pani ten przypadek. Zwłaszcza, że nawet u ok. 20% pacjentek dochodzi do powikłań w postaci infekcji cewki moczowej, a niekiedy drożdżyca rozprzestrzenia się na inne obszary ciała.

Oczywiście oprócz standardowego leczenia farmakologicznego istnieje szereg naturalnych metod, które pozwalają łagodzić objawy infekcji intymnych (zarówno tych grzybiczych, jak i bakteryjnych) i ograniczać ich nawroty. Ogromną rolę odgrywa tu również tryb życia: przede wszystkim odpowiednia higiena i dieta ułatwiająca utrzymanie równowagi mikroflory pochwy.

Jak dbać o higienę, aby uniknąć infekcji intymnych?

Osoby narażone na częste infekcje powinny przede wszystkim nosić bawełnianą bieliznę i używać odrębnego ręcznika do wycierania okolic intymnych. Nie poleca się używania gąbek i myjek, ponieważ łatwo gromadzą się na nich bakterie. Należy również zrezygnować z perfumowanych kosmetyków i środków higieny intymnej (podpasek, papieru toaletowego, płynów do kąpieli itp.), które zmieniają prawidłowe pH pochwy. Dotyczy to również proszków i mydeł do prania.

Dodatkowo produkty te mogą powodować uczulenie - często świąd i zaczerwienienie wynikają właśnie z wrażliwości na ich składniki.

Kora dębu - domowy sposób leczenia infekcji intymnych

Zamiast perfumowanych preparatów lepiej wybierać te zawierające naturalne składniki. Kora dębu (a właściwie obecne w niej garbniki, kwercetyna i trójterpeny) ma właściwości ściągające, antywirusowe, antybakteryjne, przeciwgrzybicze i przeciwzapalne9.

Wodne i wodnoalkoholowe wyciągi z tej kory można stosować do przemywania skóry w stanach zapalnych, a także pokrzywce, wypryskach, owrzodzeniach czy łojotoku. Ze względu na właściwości łagodzące wyciągi z kory dębu można znaleźć również w preparatach do cery tłustej i trądzikowej oraz płukankach do włosów z tendencją do przetłuszczania się.

Wartościowym składnikiem płynów do higieny intymnej jest również zielona herbata o silnym działaniu przeciwzapalnym.

Infekcje intymne - czy można wyleczyć domowymi sposobami?

Jakie zioła na infekcje intymne?

W preparatach zwalczających infekcje warto szukać roślin łąkowych i polnych o właściwościach antyseptycznych i ściągających.

Zioła pomocne przy infekcjach intymnych:

  • babka lancetowata (Plantago lanceolata),
  • krwawnik pospolity (Achillea millefolium),
  • nawłoć pospolita (Solidago  virgaurea),
  • pięciornik gęsi (Potentilla anserina),
  • przywrotnik pospolity (Alchemilla vulgaris),
  • przetacznik lekarski (Veronica officinalis)
  • dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum)10.

Coraz więcej kosmetologów poleca również stokrotkę polną (Bellis parennis), ponieważ wodny wyciąg z jej kwiatów wykazuje silną aktywność przeciwgrzybiczą.

Oprócz samego składu żeli do higieny intymnej należy zwracać uwagę na ich pH i wybierać te o niskim współczynniku: na co dzień można używać kosmetyków o pH zbliżonym do odczynu okolic intymnych, czyli ok. 3,8-4,5 pH, a w przypadku dokuczliwych dolegliwości pieczenie pochwy złagodzą preparaty o odczynie 3,5 pH. Kąpiel czy podmywanie nie powinny być częstsze niż 2 razy dziennie.

Należy również pamiętać o podstawowej zasadzie: okolice intymne myje się w kierunku odbytu, nigdy odwrotnie, gdyż może to powodować przeniesienie bakterii jelitowych w okolice pochwy.

Jaka dieta na powracające infekcje intymne?

Aby zmniejszyć ryzyko zaburzenia naturalnej mikrobioty pochwy, warto utrzymywać dietę bogatą w produkty mleczne zawierające probiotyki (bakterie z rodzaju Lactobacillus), czyli jogurty, kefiry i twarogi. Pozwala to dostarczyć do ustroju te niezbędne mikroorganizmy. Bogatym źródłem probiotycznych bakterii są również samodzielnie przygotowywane fermentowane warzywa, np. kiszona kapusta. Przy wszystkich problemach zapalnych można wspomagająco stosować czosnek: dodawać go do potraw lub przegryzać jego ząbki.

Pomocne, zwłaszcza przy nawracających problemach, okazuje się również unikanie cukrów i alkoholu, które są pożywką dla grzybów z rodzaju Candida.

Olejek z oregano - domowy sposób na infekcję grzybiczną

Jeśli ginekolog potwierdzi, że infekcja ma charakter grzybiczy, warto sięgnąć po olejek z oregano. Badania wykazały jego szczególną skuteczność w zwalczaniu lekoopornych gatunków Candidy11, co ma największe znaczenie w przypadku nieskutecznych terapii lub nawracającego problemu. Właściwości te wykazują olejki pozyskiwane z hiszpańskich odmian: Origanum vulgare i Thymus capitatus.

Należy jednak przestrzegać rygorystycznych zasad doustnego stosowania tego preparatu: można przyjmować go przez nie więcej niż 7-10 dni i to w niewielkiej ilości (4-6 kropel). Nie powinny sięgać po niego kobiety w ciąży, dzieci i osoby przyjmujące leki przeciwzakrzepowe.

Olej rokitnikowy - skuteczny na stan zapalny pochwy

Pozyskiwany z powszechnie występującej w Polsce rośliny - rokitnika - to bogate źródło witamin oraz kwasów organicznych i garbników. Można go używać zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie. Wpływa na śluzówki układu moczowo-płciowego, przewodu pokarmowego i oka, a także na skórę. Z powodzeniem stosuje się go zatem w stanach zapalnych pochwy - najczęściej w formie czopków. Leczenie trwa ok. 12 dni, ale należy je powtórzyć po 4-6 tygodniach.

Skuteczność oleju rokitnikowego w zwalczaniu zapaleń pochwy wynosi 80%, co potwierdzają badania ginekologiczne (wziernikowanie i cytologia) przeprowadzone u pacjentek przed i po jego zastosowaniu12. Preparatu nie należy stosować przy infekcji wątroby i trzustki oraz ostrych stanach zapalnych pęcherzyka żółciowego.

Olejek z drzewa herbacianego - domowe leczenie bólu i świądu okolic intymnych

Tabelka z objawami infekcji pochwy

Badania kliniczne z udziałem 130 kobiet z zapaleniem pochwy wykazały, że 0,4% roztwór olejku z drzewa herbacianego w postaci płukanek i tamponów już po kilku dniach powodował ustąpienie bólu i świądu oraz oczyszczenie narządu z wydzieliny ropnej i resztek rozpadłych tkanek13.

Również stosowanie żelu z olejkiem z drzewa herbacianego 2 razy dziennie przez 6 dni u 85% pacjentek doprowadziło do ustąpienia wszelkich dolegliwości, a u 11% - do wyraźnego polepszenia14. Żel spowodował także ustąpienie subiektywnych dolegliwości u kobiet cierpiących na upławy, świąd zewnętrznych części narządów płciowych i ból w okolicy miednicy. Dodatkowo stosowanie olejku z drzewa herbacianego pomogło zasiedlić pochwę pałeczkami Lactobacillus i dzięki temu unormować skład flory bakteryjnej.

Wyciąg z koszyczków rumianku - naturalna metoda leczenia infekcji pochwy i sromu

Azuleny, których pochodne występują w koszyczkach rumianku, odznaczają się aktywnością antyhistaminową pomocną w zwalczaniu infekcji pochwy i sromu15. To naturalne substancje chemiczne z grupy nienasyconych węglowodorów dwupierścieniowych. Oprócz rumianku znajdują się również w olejkach eterycznych krwawnika i piołunu. To one nadają olejkowi krwawnika intensywnie niebieską barwę.

Azuleny mają właściwości antyalergiczne, bakteriobójcze i przeciwzapalne, które wynikają z ich zdolności do hamowania syntezy histaminy z komórki tkanki. Kwiatostany rumianku zawierają nie mniej niż 0,3% azulenów, dlatego wyciągi z nich wchodzą w skład kosmetyków łagodzących oparzenia, zaczerwienienia i podrażnienia skórne oraz płynów do irygacji pochwy w przypadku infekcji z towarzyszącymi upławami. Płukanki łagodzą dolegliwości towarzyszące zapaleniu wywołanemu przez grzyby lub pierwotniaki: osłabiają uporczywe swędzenie i obrzęk śluzówki oraz przyspieszają powrót do równowagi.

Propolis - skuteczny sposób na naturalną kurację rzęsistkowego zapalenia pochowy

Kit pszczeli i miód pszczeli od wieków stosowane są w leczeniu wewnętrznych i zewnętrznych zakażeń. Badania przeprowadzone w Polsce wykazały, że w przypadku rzęsistkowego zapalenia pochwy propolis skutecznie wyleczył wszystkie pacjentki16.

Propolis

Wysoką skuteczność udało się osiągnąć także w przypadku 90 kobiet cierpiących na bakteryjną i grzybiczą infekcję pochwy: po 10 dniach miejscowego stosowania 3% roztworu EEP (etanolowego ekstraktu propolisu) udało się wyleczyć 80% z nich. To efekt zdecydowanie lepszy niż w drugiej grupie kobiet, u której zastosowano metody tradycyjne, czyli irygacje za pomocą naparu z Vagosanu i Sulfodevaginol - ta forma leczenia okazała się skuteczna w 59,1% przypadków. Dodatkowo etanolowy roztwór EEP okazał się skuteczny jako leczenie wspomagające przy nadżerkach szyjki macicy.

Efektywność propolisu tłumaczy się jego złożonym składem chemicznym: odkryto w nim flawonoidy, kwasy aromatyczne, estry, alkohole, aldehydy, kumaryny, terpeny, sterole, kwasy tłuszczowe i liczne mikroelementy. Dzięki ich synergistycznemu działaniu kit pszczeli blokuje i niszczy bakterie, wirusy, grzyby i pierwotniaki. Badania wykazują, że wśród reagujących na niego grzybów znajdują się również niektóre z grupy Candida, w tym najczęściej odpowiedzialne za grzybicę pochwy C. albicans17. Wzrost tego szczepu został całkowicie zahamowany w 24. godzinie zastosowania EEP w stężeniu 6,25 mg/ml.

Czarnuszka siewna - domowy "antybiotyk" na bakterie oporne przy zakażeniu pochwy

Olej z ziaren czarnuszki siewnej (Nigella sativa) wykazuje bardzo silne właściwości przeciwbakteryjne, a prawdopodobnie jest w stanie zwalczać bakterie oporne na leczenie dużo skuteczniej niż tradycyjne antybiotyki. Decydują o tym obecne w czarnuszce naturalne substancje organiczne: tymochinon (TQ), tymohydrochinon (THQ) oraz tymol.

W przypadku grzybiczych infekcji pochwy główną rolę odgrywa TQ. Jego wpływ na zakażenie pochwy grzybami Candida przebadano na myszach z upośledzoną odpornością. Po 6 dniach stosowania u nich kremu z tymochinonem wykazano spadek liczby kolonii Candida albicans w porównaniu do grupy kontrolnej18. Efekt był proporcjonalny do stężenia TQ w kremie: przy jego zawartości na poziomie 10% doszło do zniszczenia większości niepożądanych komórek.

Bibliografia
  • J Antimicrob Chemother 2006; 58: 266-272
  • Am J Public Health 2001; 91: 1664-1670
  • Obstet Gynecol Surv 2000; 55 (5 suppl 1): 1-19
  • Medical Mycology, Editiones Roche Basle 1987; 221-223
  • Int J Gynaecol Obstet 2000; 71 Suppl 1: S21-S27
  • Curr Womens Health Rep 2001; 1: 31-35
  • Am J Obstet Gynecol 1998; 178: 203-211
  • Dermatol Therapy 1997; 3: 37-42
  • Panacea 2010; 2 (31): 24-25
  • Panacea 2009; 2 (27): 18-19
  • Can J Mikrobiol 2008; 54: 950-956
  • Postępy Fitoterapii 2001; 2-3: 24
  • Obst Gynec 1962; 19: 793
  • Prokopenko A.: Badania dla Australian Bodycare. Prachatice (Czech Republic) 1995
  • Postępy Fitoterapii 2000; 2: 10-16
  • Przegl Lek 1973; 30: 620
  • Microbiol Res 2010; 165: 496-504
  • J Am Sci 2013; 9: 155-159
Autor publikacji:
Wczytaj więcej
Nasze magazyny