Jak rozróżnić różne rodzaje zapalenia stawów?

Gdy słyszymy o artretyzmie, na myśl przychodzi nam zazwyczaj zwyrodnienie stawów, wyniszczająca choroba, na którą cierpi ponad 30% Amerykanów.

Artykuł na: 6-9 minut
Zdrowe zakupy

Możesz nie zdawać sobie z tego sprawy, ale istnieją różne rodzaje artretyzmu, w tym powiązane z infekcjami, które powodują wyniszczanie stawów. Wyniki badań, opublikowane niedawno na łamach magazynu "Arthritis Care & Research", dowodzą, że każdego roku na izbę przyjęć zgłasza się w USA aż 16 tys. osób cierpiących na septyczne, czyli wywołane przez bakterie, zapalenie stawów – chorobę prowadzącą do ich nieodwracalnego uszkodzenia i deformacji.

Zatem w wielu przypadkach to infekcje odpowiadają za rozwój artretyzmu – zarówno o ostrym, jak i przewlekłym przebiegu. Niestety pozostają one często niezdiagnozowane. 

Septyczne zapalenie stawów

Chorobę tę wywołują bakterie, które wraz z krwią docierają do stawów – to najgroźniejszy rodzaj artretyzmu powiązanego z infekcją. Bez odpowiedniego leczenia może dojść do zapalenia kości, które leczy się całymi miesiącami. U jednej trzeciej pacjentów z tym schorzeniem dochodzi do trwałego uszkodzenia stawów, a 10% chorych umiera.

Stosunkowo często infekcja rozwija się w stawie kolanowym, a towarzyszący jej ból i opuchlizna są tak duże, że utrudniają poruszanie się. Zaatakowany chorobą staw jest zaczerwieniony i gorący w dotyku. Towarzyszy temu gorączka, pacjent ma dreszcze i bardzo źle się czuje.

Septyczne zapalenie stawów może być wywołane przez wiele rodzajów bakterii. Najczęstszymi winowajcami są gronkowce i paciorkowce. Jeśli infekcja nie zostanie szybko opanowana, w wielu przypadkach dochodzi do trwałego uszkodzenia chrząstki stawowej.

Kto jest najbardziej narażony na septyczne zapalenie stawów?

Septyczne zapalenie stawów dotyczy głównie osób z osłabionym układem odpornościowym, zwłaszcza dorosłych powyżej 65. roku życia i dzieci.

Ryzyko zachorowania zwiększa się w przypadku występowania innych schorzeń stawów, takich jak choroba zwyrodnieniowa stawów, dna moczanowa lub reumatoidalne zapalenie stawów – ma podłoże autoimmunologiczne i wymaga przyjmowania leków immunosupresyjnych, które osłabiają działanie układu odpornościowego. Pogorszenie jego funkcji obserwuje się również u pacjentów onkologicznych i diabetyków.

Zagrożone są ponadto osoby ze skórą delikatną i podatną na uszkodzenia, przez które bakterie łatwo przedostają się do układu krążenia. W tej grupie znajdują się m.in. seniorzy cierpiący na cukrzycę.

Septyczne zapalenie stawów - objawy

Zaniepokoić powinien nas nagły, ostry ból w kolanie lub innym stawie, połączony z objawami grypopodobnymi, takimi jak gorączka i dreszcze.

Leczenie septycznego zapalanie stawów

Należy udać się natychmiast do lekarza lub do szpitala na izbę przyjęć. Z chorego stawu, za pomocą igły i strzykawki lub podczas zabiegu artroskopii, zostanie ściągnięty płyn, który następnie będzie poddany badaniu mikrobiologicznemu na obecność bakterii.

Lekarz zleci też wykonanie badania krwi w kierunku infekcji i prześwietlenie, by ocenić uszkodzenia stawu. W przypadku zdiagnozowania septycznego zapalenia stawu pacjentowi podaje się antybiotyki – początkowo dożylnie, później doustnie.

Z reguły leczenie trwa ok. 6 tygodni. Jeśli nie przyniesie poprawy, konieczny może okazać się operacyjny drenaż stawu.

Reaktywne zapalenie stawów

To choroba, która może zaatakować stawy na całe tygodnie, a nawet lata. Lekarze nie są zgodni co do tego, czy inicjuje ją infekcja rozwijająca się pierwotnie w stawie, czy infekcje toczące się w innych tkankach.

Niemniej częstą przyczyną reaktywnego zapalenia stawów są choroby bakteryjne przenoszone drogą płciową, takie jak chlamydioza i rzeżączka, oraz infekcje przewodu pokarmowego – salmonelloza i zakażenie bakterią Clostridium difficile, do których dochodzi wskutek spożycia zakażonego pokarmu.

Reaktywne zapalenie stawów - kiedy pojawia się stan zapalny?

Stan zapalny stawów rozwija się w ciągu kilku tygodni lub miesięcy po stwierdzeniu zakażenia przenoszonego drogą płciową lub infekcji przewodu pokarmowego.

Leczenie reaktywnego zapalenia stawów

W celu potwierdzenia zakażenia bakteriami wykonuje się badanie krwi. Jeśli jego wynik jest pozytywny, pacjentowi podaje się antybiotyki. Lekarz może również przepisać niesterydowe leki przeciwzapalne, takie jak ibuprofen, kortykosteroidy lub leki przeciwreumatyczne, np. metotreksat.

Borelioza a zapalenie stawów

Choroba z Lyme, czyli borelioza, to bakteryjna infekcja będąca następstwem ugryzienia przez kleszcza. Występuje na terenie całych Stanów Zjednoczonych, ale głównie na północnym wschodzie, od Maine po Wirginię, w Minnesocie, Wisconsin i Michigan, a ponadto – w północnej Kalifornii.

Niektórym osobom nie udaje się pokonać zakażenia i rozwija się u nich przewlekła borelioza, czego następstwem w połowie przypadków jest zapalenie stawów, często dotyczące kolan. W jego przebiegu dochodzi do obrzęku jednego lub kilku stawów, które stają się ponadto tkliwe. Takie objawy mogą towarzyszyć chorobie nieustannie lub nawracają okresowo. Kleszcz

Boreliozowe zapalenie stawów - objawy

Zapalenie stawów towarzyszące boreliozie przypomina reaktywne zapalenie stawów, a rozwija się zazwyczaj w ciągu kilku miesięcy od ugryzienia przez kleszcza. Podobnie jak w przypadku wszystkich rodzajów zapalenia stawów, objawia się opuchlizną i bólem.

Leczenie boreliozy stawowej

Aby móc postawić ostateczną diagnozę, lekarz zleca wykonanie badania krwi na obecność przeciwciał przeciwko Borrelia burgdorferi, bakterii, którą zarażamy się wskutek ukąszenia przez kleszcza. Może on również pobrać płyn ze stawu i zbadać go za pomocą testu PCR (ang. polymerase chain reaction, czyli reakcja łańcuchowej polimerazy – przyp. red.), wykrywającego DNA bakterii.

Jeśli okaże się, że przynajmniej jeden z tych testów da pozytywny wynik, pacjentowi przepisuje się zwykle doustne lub dożylne antybiotyki, które należy przyjmować od jednego do trzech miesięcy.

W większości przypadków zakażenie udaje się zwalczyć, zwłaszcza gdy zostało wcześnie wykryte. Zdarza się jednak, że leczenie zawodzi, a wtedy rozwija się przewlekłe zapalenie stawów, któremu towarzyszy nieprzemijające zmęczenie, ból głowy i brak koncentracji.

W opanowaniu sytuacji mogą wtedy pomóc środki wykorzystywane w przypadku reumatoidalnego zapalenia stawów, zaliczane do grupy leków modyfikujących przebieg choroby (ang. disease-modyfying antirheumatic drugs, DMARD). Niektórzy pacjenci wymagają długoterminowego leczenia, podczas gdy innym pomaga terapia trwająca zaledwie miesiąc.

Wirusowe zapalenie stawów

Zapalenie to może spowodować wiele wirusów. Ból towarzyszący wirusowemu zapaleniu stawów jest raczej łagodny i mija samoistnie po kilku tygodniach.

Wirusy wywołujące zapalenie stawów

  • wirus Zikaroznoszą go zainfekowane komary
  • wirus Epsteina-Barr – jest przyczyną rozwoju mononukleozy zakaźnej
  • wirusy zapalenia wątroby typu A i B – odpowiadają za 30% przypadków zapalenia stawów
  • parwowirus B19 – powoduje infekcje górnych dróg oddechowych u osób dorosłych, które miały kontakt z dziećmi będącymi jego nosicielami; wywołuje charakterystyczną wysypkę na twarzy

Na co należy zwrócić uwagę przy wirusowym zapaleniu stawów?

Choroba może dotyczyć każdego stawu, dlatego nagły, łagodny ból któregokolwiek z nich powinien być skonsultowany z lekarzem.

Wirusowe zapalenie stawów - leczenie

Specjalista zleci badanie krwi na obecność przeciwciał skierowanych przeciwko konkretnemu wirusowi, który w danym przypadku może odpowiadać za ostre zapalenie stawów. W celu zmniejszenia bólu wystarcza zwykle stosowanie leków dostępnych bez recepty, czyli niesteroidowych leków przeciwzapalnych, takich jak ibuprofen i naproxen.

Autor publikacji:
David Lans
David Lans

Lekarz medycyny, reumatolog, członek Amerykańskiego Stowarzyszenia Lekarzy Internistów, adiunkt w New York Medical College w Valhalla i ordynator oddziału reumatologii w szpitalu New York Presbyterian Lawrence w Bronxville, stan Nowy Jork; jako internista i reumatolog prowadzi prywatną praktykę lekarską w Integrative Rheumatology w New Rochelle w hrabstwie Westchester, jest dyplomowanym specjalistą z zakresu reumatologii, chorób wewnętrznych, alergologii i immunologii.

Zobacz więcej artykułów tego eksperta
ARTYKUŁ UKAZAŁ SIĘ W
Holistic Health 1/2021
Holistic Health
Kup teraz
Wczytaj więcej
Nasze magazyny