Przepuklina pachwinowa – przyczyny, objawy, operacja

Co to takiego przepuklina pachwinowa? Jak rozpoznać przepuklinę? Czy każda przepuklina wymaga leczenia? Czy przepuklina boli?

Artykuł na: 6-9 minut
Zdrowe zakupy

Czym jest przepuklina pachwinowa oraz jej rodzaje

Przepuklina (łac. hernia), zwana też rupturą, to schorzenie polegające na przesunięciu się narządu lub jego fragmentu przez osłabiony obszar jamy brzusznej pod skórę – można powiedzieć, że narząd lub jego fragment "wypada" z jamy brzusznej i trzyma go jedynie skóra. Większość przypadków dotyczy przepukliny brzusznej, chociaż istnieją też przepukliny rozworu przełykowego, przepony i kręgosłupa.

Przepukliny jamy brzusznej dzielą się na:

  • przepuklinę kresy białej,
  • przepuklinę pępkową,
  • przepuklinę pachwinową,
  • przepuklinę udową.

Co ciekawe, dwie ostatnie różnią się głównie tym, że przepuklina pachwinowa powstaje powyżej, a przepuklina udowa poniżej więzadła pachwinowego. Ta pierwsza częściej dotyczy mężczyzn, druga zaś kobiet.

Podziału można też dokonać np. pod kątem możliwości odprowadzenia organu z powrotem do jamy brzusznej:

  • przepuklina odprowadzalna daje się "wcisnąć" z powrotem poprzez nacisk dłoni na wybrzuszenie podskórne,
  • przepuklina nieodprowadzalna nie ustępuje pod naciskiem dłoni na wybrzuszenie.

Budowa przepukliny:

  • wrota (miejsce osłabienia mięśni jamy brzusznej, przez które przedostaje się narząd wraz z otaczającą go otrzewną),
  • worek przepuklinowy (fragment otrzewnej, w którym znajduje się przemieszczony narząd); zwykle jest on wyściełany tzw. siecią, czyli tkanką tłuszczową pokrywającą narząd z jamy brzusznej,
  • przemieszczony narząd lub jego fragment1 .

Przepuklina pachwinowa – przyczyny i czynniki ryzyka

W zasadzie każdy z nas może znaleźć się w grupie ryzyka przepukliny pachwinowej. Obszar, w którym ona powstaje, naturalnie posiada mniejszą wytrzymałość z powodu przenikania przez niego między innymi naczyń krwionośnych i nerwów. To w połączeniu ze zwiększonym ciśnieniem w jamie brzusznej może spowodować "wypchnięcie" organu lub jego części z jamy brzusznej na zewnątrz.

Możliwe przyczyny przepukliny pachwinowej:

  • przewlekłe, nawracające zaparcia,
  • przewlekły kaszel1 ,
  • przerost gruczołu krokowego (prostaty),
  • otyłość i nadwaga,
  • nieumiejętnie przeprowadzany trening siłowy,
  • ciężka praca fizyczna,
  • uraz jamy brzusznej,
  • genetyczne zaburzenie budowy włókien kolagenowych1 .

Czynniki ryzyka przepukliny pachwinowej:

  • płeć: mężczyźni są 8 razy bardziej narażeni na rozwój przepukliny pachwinowej,
  • wiek: im ciało jest starsze, tym mniej elastyczne stają się włókna kolagenowe,
  • genetyka: jeżeli w twojej najbliższej rodzinie był przypadek hernii, jesteś w grupie ryzyka,
  • niska masa urodzeniowa: przepuklina pachwinowa częściej występuje u wcześniaków i noworodków z niską masą urodzeniową,
  • przebyta przepuklina pachwinowa: jeżeli już cierpiałeś z powodu hernii, istnieje niebezpieczeństwo, że ona nawróci2 .

Kobieta siedząca na deskorolce

Przepuklina pachwinowa – objawy

Najwyraźniejszym symptomem tej przepukliny jest miękkie wybrzuszenie pod skórą w okolicach pachwiny, które daje się (lub nie) wcisnąć z powrotem do jamy brzusznej. Nawet jeśli ruptura pachwinowa nie boli, z czasem powiększając się może ona stać się źródłem dyskomfortu lub nawet cierpienia. Inne objawy przepukliny pachwinowej obejmują:

  • wzdęcia,
  • zaparcia,
  • ogólny dyskomfort, zwłaszcza podczas kasłania, śmiechu lub podnoszenia czegoś ciężkiego1 ,
  • uczucie ciężkości w okolicach pachwiny,
  • ból i opuchlizna okolic moszny.

U niemowląt i małych dzieci należy zwrócić uwagę na rozdrażnienie i utratę apetytu. Mogą one nie dawać wyraźnych objawów przepukliny, poza sytuacjami silnego płaczu, kaszlu lub napinania mięśni w czasie aktywności jelit, kiedy to powinien uwypuklać się przemieszczony narząd. U starszych dzieci przepuklinę pachwinową również można zauważyć podczas napinania mięśni i kaszlu, a także podczas długiego przebywania w pozycji pionowej2 .

Przepuklina pachwinowa – kiedy do lekarza?

Właściwie każda przepuklina (zwłaszcza nieodprowadzalna) jest wskazaniem do wizyty u lekarza, jednak w przypadku poniższych objawów należy szukać pomocy niezwłocznie:

  • nudności i/lub wymioty,
  • gorączka,
  • nagły ból, który przybiera na sile,
  • zmiana koloru wybrzuszenia na ciemniejszy, czerwony bądź fioletowy,
  • miejsce nad wybrzuszeniem przepukliny jest cieplejsze niż reszta ciała i opuchnięte,
  • niedrożność jelit i niemożność oddania gazów.

Objawy te mogą świadczyć o zadzierzgnięciu uwięźniętej przepukliny, kiedy to krew wpływa do naczyń w jelitach, nie jest w stanie ich natomiast opuścić. W ciągu kilku godzin dochodzi do zamknięcia światła przepukliny w wyniku napęcznienia jelita i martwicy jego fragmentu znajdującego się w przepuklinie. Stan ten jest zagrożeniem dla życia pacjenta1,2.

Przepuklina pachwinowa – leczenie

Jedyną skuteczną terapią dużej lub też szybko powiększającej się przepukliny pachwinowej jest operacja. Celem zabiegu jest usunięcie przepukliny i wzmocnienie tkanki w miejscu jej wystąpienia. Chirurg usuwa zawartość przepukliny lub odprowadza ją z powrotem do jamy brzusznej, a następnie umieszcza w miejscu wrót przepukliny specjalną siatkę z tworzywa sztucznego, która powinna zapobiec ponownemu "wypadaniu" organu.

Zabieg taki wykonuje się w znieczuleniu miejscowym, podpajęczynówkowym lub ogólnym.

Jeżeli natomiast przepuklina jest mała i rozwija się powoli, a do jej wnętrza nic się nie przedostaje lub też narząd daje się odprowadzić do jamy brzusznej, pacjentowi zaleca się przede wszystkim regularne wizyty kontrolne u specjalisty. Dodatkowo powinien on nosić pas przepuklinowy (jeżeli tak zaleci lekarz), a także rzucić palenie, zaprzestać dużego wysiłku i forsownej aktywności fizycznej, zadbać o dietę dobrą dla jelit i schudnąć, jeżeli ma nadwagę1.

Przepuklina pachwinowa – profilaktyka

Nie zawsze uda się zapobiec rozwojowi hernii, często jednak można ograniczyć ryzyko poprzez wprowadzenie zmian w stylu życia. Zaniechanie nikotynizmu, wyleczenie przewlekłego kaszlu, kontrola wagi (również w czasie ciąży) i dieta bogata w błonnik powinny zmniejszyć prawdopodobieństwo zachorowania.

Równie ważne jest unikanie zbyt dużego wysiłku podczas podnoszenia ciężkich przedmiotów. Jeżeli musisz wykonać taką pracę, pamiętaj o podnoszeniu ciężaru z pozycji przykucniętej z prostym kręgosłupem; pochylanie się i podnoszenie ciężaru powoduje dodatkowe obciążenie tułowia i może skutkować nie tylko przepukliną pachwinową, ale też nawracającymi problemami z kręgosłupem2.

Bibliografia
  • https://podyplomie.pl/chirurgia/25148,przepuklina
  • https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/inguinal-hernia/symptoms-causes/syc-20351547
Autor publikacji:
Julia Cember-Ogorzałek

"Uwielbiam dowiadywać się nowych rzeczy i uważam, że każdy człowiek ma ciekawą historię do opowiedzenia. Kiedy akurat nie piszę, spędzam czas z dzieckiem i świnkami morskimi, organizuję wirtualne bazarki na rzecz zwierząt lub wystawiam moje małżeństwo na próbę podczas sesji Monopoly." 

Zobacz więcej artykułów tego eksperta
Wczytaj więcej
Nasze magazyny