Pokonaj trądzik różowaty

Zdrowe zakupy

Suplementy diety

Andrographis ParActin®

Suplementy diety

Ashwagandha KSM-66 BIO

Suplementy diety

AstaZine® Astaksantyna

Suplementy diety

Koenzym Q10

Suplementy diety

Kolagen UC-II®

Suplementy diety

Kurkuma BCM-95®

Suplementy diety

Żeńszeń fermentowany GS15-4®

Okazało się, że to trądzik różowaty. Lekarz mówi, że niezbędne będzie leczenie antybiotykami. Czy są inne, naturalne sposoby, które mogą mi pomóc? I czy choroba może przenieść się na inne części skóry? Mój dermatolog zasugerował, że ze względu na wadę wzroku powinnam szczególnie dbać o oczy, ponieważ w ich obrębie często dochodzi wówczas do stanu zapalnego. Czy to prawda?

Choć trądzik różowaty należy do najczęstszych dermatoz (chorób skórnych) u osób dorosłych, dokładne przyczyny jego powstawania nie są znane, a stosowane metody leczenia zależą od wielu czynników, np. nasilenia objawów. Podstawową terapią rzeczywiście pozostają stosowane miejscowo i ogólnie leki: metronidazol, kwas azelainowy, sulfacetamid sodu 10% oraz antybiotyki, głównie tetracyklina i erytromycyna. Często zalecane jest leczenie złożone, czyli kombinacje poszczególnych farmaceutyków.

Schorzenie to pojawia się najczęściej u osób w wieku 20-30 lat, początkowo objawiając się skłonnością do częstego powstawania rumienia na skórze wypukłych części twarzy (takich jak nos i policzki)¹. Zgodnie z nazwą charakteryzuje się przede wszystkim zaczerwienieniem skóry, teleangiektazją (poszerzeniem drobnych naczyń krwionośnych, potocznie nazywanym "pajączkami") oraz epizodami zapalnymi z grudkami i krostkami. Z wiekiem - tak jak w Pani przypadku - objawy te wyraźnie się nasilają, aż do pełnego rozwoju, który następuje ok. 40-50 r.ż.

Trądzik różowaty zdecydowanie częściej pojawia się u kobiet, a według szacunków problem może dotyczyć nawet 10% ogólnej populacji². Dodatkowo u pań zmiany skórne zaostrzają się w okresie okołomenopauzalnym, podczas ciąży, miesiączki i jajeczkowania. Objawy trądziku różowatego zdecydowanie najczęściej umiejscowione są na środkowej części twarzy: na nosie, policzkach, czole i podbródku³. Zdarza się jednak, że zmiany pojawiają się na owłosionej skórze głowy lub dekolcie, za uszami, z boku szyi lub w górnej części tułowia. Zwykle takie ich umiejscowienie jest efektem narażenia na światło słoneczne oraz inne czynniki powodujące nasilenie rumienia⁴.

Zgodnie z tym, co powiedział Pani dermatolog, trądzik może zająć również okolice oczu i wcale nie zdarza się to rzadko - ok. 50% pacjentów zmaga się bowiem z jego oczną postacią. Pojawiają się wówczas łzawienie, pieczenie, uczucie obecności ciała obcego lub piasku, swędzenie i nadwrażliwość na światło słoneczne. Objawy te uniemożliwiają noszenie soczewek kontaktowych, bywają przyczyną niewyraźnego widzenia, a z czasem prowadzą do zapalenia brzegów powiek lub spojówek czy wtórnych przewlekłych infekcji gronkowcowych⁵. W drastycznych przypadkach może dojść do poważnych powikłań, łącznie ze wzrostem unaczynienia rogówki i trwałym zaburzeniem ostrości widzenia.

Co więcej, oczna postać trądziku często, choć nie zawsze, poprzedza pojawienie się wykwitów skórnych w miejscach innych niż twarz⁶. Dlatego regularne wizyty u okulisty są w przypadku tej choroby niezbędne. Oprócz postaci ocznej w zależności od dominujących objawów wyróżnia się jeszcze 4 odmiany trądziku różowatego⁵.

Rumieniowo-teleangiektatyczny - występujący najczęściej, charakteryzujący się obecnością trwałego, symetrycznego rumienia w środkowej części twarzy (kształtem przypominającego motyla), a w przypadku większego nasilenia także "pajączkami".

Grudkowo-krostkowy, w którym rumieniowi towarzyszą czerwone grudki, niekiedy z krostami na ich szczycie, ale (w przeciwieństwie do trądziku pospolitego) bez zaskórników.

Guzkowy, kiedy oprócz wykwitów charakterystycznych dla 2 poprzednich postaci pojawiają się postępujące pogrubienie skóry i nieregularność jej powierzchni, co ostatecznie prowadzi do formowania się guzów (zwykle na nosie).

Piorunujący - pojawiający się dużo rzadziej, np. w przebiegu choroby Crohna lub wrzodziejącego zapalenia jelita grubego, z dużą ilością rumieniowo-obrzękowych grudek i rozpadających się cyst.

Każda z tych postaci może mieć przebieg łagodny, umiarkowany lub ciężki. Poza tym trądzik - jako choroba przewlekła - charakteryzuje się okresami remisji i zaostrzeń, stąd leczenie jest żmudne i długotrwałe. Co więcej, każde zaostrzenie objawów powoduje kolejne uszkodzenia skóry. Dlatego tak ważne jest unikanie czynników sprzyjających nasileniu rumienia.

Styl życia odgrywa zatem bardzo istotną rolę, zwłaszcza że mechanizm rozwoju trądziku jest złożony: obejmuje zarówno zaburzenia naczyniowe (wzmożony przepływ krwi), wrodzoną odporność immunologiczną (zwiększenie aktywności prozapalnych cytokin i białek pobudzających tworzenie nowych naczyń krwionośnych), aktywność wolnych rodników i drobnoustrojów (Demodex foliculorum i Helicobacter pylori), narażenie na promieniowanie ultrafioletowe, jak i stres czy stosowaną dietę⁷.

Szkodliwe drobnoustroje

Żyjący wewnątrz gruczołów łojowych pasożyt Demodex foliculorum przyczynia się do rozwoju stanu zapalnego w obrębie mieszka włosowego i gruczołu łojowego. Badania kliniczne wykazały, że w skórze osób zmagających się z trądzikiem różowatym liczba tych drobnoustrojów jest istotnie większa niż u członków zdrowej populacji⁸.

Bardziej kontrowersyjna jest rola Helicobacter pylori w patogenezie trądziku. Co prawda w surowicy krwi pacjentów niejednokrotnie odnajdywano przeciwciała skierowane przeciwko tej bakterii, która prawdopodobnie nasila wykwity skórne, jednak badania w tym zakresie nie są jednoznaczne⁹.

Rola wolnych rodników

Preparaty ograniczające powstawanie reaktywnych form tlenu (ROS), czyli wolnych rodników, ozonu, nadtlenku wodoru i tlenu singletowego, powodują ustępowanie objawów trądziku różowatego. Co więcej, badania skóry potwierdzają podwyższone stężenie ROS u pacjentów zmagających się z tą dermatozą, a ich wzrost łączy się z rozwojem stanu zapalnego i degeneracją kolagenu w skórze¹⁰. Naukowcy uważają, że reaktywne formy tlenu zmieniają aktywność fibroblastów w skórze, a przez to przyczyniają się do rozwoju choroby.

Unikaj słońca!

Promieniowanie ultrafioletowe to jeden z najlepiej poznanych czynników środowiskowych, które przyczyniają się zarówno do powstawania, jak i nasilenia objawów trądziku różowatego¹¹. To pod jego wpływem dochodzi do rozszerzenia naczyń krwionośnych, które odpowiada za rozwój rumienia na skórze. Ekspozycja na słońce sprzyja również zwiększeniu uwalniania ROS i aktywacji cytokin prozapalnych. Pobudzone w ten sposób enzymy przenikają do głębszych warstw skóry i naskórka, degradując ich macierz. Badania na hodowli ludzkich keratynocytów wykazały też, że narażenie na promieniowanie UV aktywuje czynnik MyD88 uznawany za marker starzenia skóry i uczestniczący w rozwoju stanów zapalnych w jej obszarze¹².

Dlatego osoby zmagające się z trądzikiem powinny unikać opalania. W słoneczne dni (nawet zimą) należy używać kremów do twarzy z wysokim filtrem - co najmniej 20.

Omega-3

U pacjentów, których dieta obfituje w ryby i owoce morza bogate w wielonienasycone kwasy tłuszczowe, obserwuje się mniejsze wydzielanie łoju. W randomizowanym badaniu kontrolowanym placebo wykazano, że już po 6 miesiącach suplementacji kwasami omega-3 znacząco zmniejszyły się objawy choroby, również te związane z dolegliwościami ocznymi¹³. Prawdopodobnie wielonienasycone kwasy działają w tym przypadku dwutorowo. Po pierwsze są związkami o właściwościach fotoprotekcyjnych (chronią przed szkodliwym działaniem promieni UV), promienioa po drugie - hamują aktywność prozapalną leukotrienu B4.

Co wykluczyć z diety?

Liczne obserwacje kliniczne pozwoliły wskazać kilka produktów, których spożycie prowadzi do rozszerzenia naczyń krwionośnych, a w efekcie - nasila rumień lub powoduje jego utrwalenie. Dlatego z diety najlepiej wykluczyć¹⁴:

Alkohol, zwłaszcza czerwone wino - w badaniach to ono najbardziej pogarszało stan dermatologiczny pacjentów z trądzikiem różowatym.

Gorące potrawy, które u 20% pacjentów okazują się czynnikiem zaostrzającym objawy choroby.

Ostre przyprawy, zwłaszcza pieprz cayenne, gdyż pobudzają układ naczyniowy skóry, a tym samym powodują zaostrzenie zmian. Równie niekorzystny efekt obserwowano po zastosowaniu cynamonu.

Pomidory i cytrusy, które powodują zwiększenie uwalniania histaminy - związku chemicznego produkowanego podczas reakcji systemu odpornościowego w celu zwiększenia przepływu krwi. Objawy trądziku mogą zaostrzać także inne czynniki dietetyczne, środowiskowe i chemiczne, w tym kosmetyki, a także stany fizjologiczne i chorobowe (patrz tabela).

Sięgnij po brokuły i kapustę

W odróżnieniu od pomidorów warzywa krzyżowe i kapustne, do których należą m.in. brokuły, brukselka, kapusta, kalafior, kapusta włoska, kalarepa, rzepa i kapusta chińska, zawierają składniki korzystne dla osób zmagających się z trądzikiem różowatym. Chodzi tu o sulforafan i izotiocyjaniany, będące silnymi czynnikami bakteriostatycznymi. Kontakt z sulforafanem jest zabójczy dla wszystkich form H. pylori, a zmniejszając kolonizację bakterii, związek ten łagodzi objawy choroby¹⁵. Ponadto posiada właściwości rozjaśniające i chroniące przed szkodliwym wpływem promieniowania ultrafioletowego oraz zmniejsza podatność skóry na powstawanie rumienia.

Odwar i nalewka z jeżyny

Liść jeżyny fałdowanej (Folium Rubi fruticosi) to doskonałe źródło garbników, dzięki którym surowiec ma zastosowanie jako środek ściągający, przeciwbiegunkowy i przeciwzapalny. Działa też bakteriobójczo - jego odwary wykorzystuje się do płukania w stanach zapalnych gardła i błony śluzowej jamy ustnej, przy pleśniawkach oraz do kąpieli w chorobach skóry, trądziku i egzemie¹⁶. By otrzymać odwar, ogrzej rozdrobniony surowiec z wodą i utrzymuj w stanie wrzenia przez 30 min. Przy trądziku różowatym zalecana jest także stosowana zewnętrznie nalewka z liści jeżyny.

Cynk

W jednym z badań wykazano bardzo korzystny wpływ cynku na przebieg trądziku różowatego. Pacjenci przez 3 miesiące zażywali preparat siarczanu cynku w dawce 100 mg 3 razy na dobę. U większości z nich stwierdzono istotną poprawę stanu dermatologicznego¹⁷. Do najlepszych pokarmowych źródeł cynku należą rośliny strączkowe, kasze, pieczywo razowe i pestki słonecznika.

Bezpieczne kosmetyki

W przypadku cery trądzikowej istotnym elementem terapii jest pielęgnacja, a zwłaszcza dokładne, ale delikatne oczyszczanie twarzy. Do tego zadania doskonale nadają się naturalne składniki.

Spośród surowców wykorzystywanych w kosmetologii na uwagę zasługuje żurawina błotna, której owoce zawierają duże ilości związków bioaktywnych, witamin i soli mineralnych. Poleca się je do pielęgnacji cery suchej, dojrzałej, wymagającej odnowy, z przebarwieniami, a także zanieczyszczonej i trądzikowej¹⁸. Inne pożądane składniki kosmetyków to witaminy C, E (będąca jednocześnie silnym przeciwutleniaczem), K, PP i B₂, chlorek wapna, węglan wapnia, związki krzemu i flawonoidy (rutyna), które pomagają odbudować naskórek, działają ochronnie i filmogennie¹⁹.

Równie korzystny jest dodatek do kosmetyków surowców roślinnych, takich jak hibiskus, kasztanowiec, arnika, oczar wirginijski, nagietek lekarski, zielona herbata, pokrzywa, szałwia, ogórecznik lekarski czy miłorząb. Zawarte w nich garbniki, flawonoidy, żywice i saponiny działają ściągająco, przeciwbakteryjnie, antyseptycznie i przeciwzapalnie, pomagają kontrolować wydzielanie sebum oraz regulują rogowacenie²⁰.

Coraz większą rolę w pielęgnacji przeciwtrądzikowej odgrywają także preparaty z probiotykami i prebiotykami, które stymulują wzrost naturalnej mikroflory skóry, odżywiają ją i wygładzają²¹. Z kolei w przypadku zaostrzonych stanów zapalnych preparaty z dodatkiem srebra mogą przyspieszyć procesy gojenia.

Maseczka z grzybów

Drożdże piekarnicze Saccharomyces cerevisiae działają nawilżająco i kojąco nawet na najbardziej wrażliwą cerę, a dzięki zawartości cynku wspomagają leczenie trądziku²². Normalizują działanie gruczołów łojowych, wspomagają skórę w jej naturalnych procesach regeneracyjnych, zaopatrują w składniki mineralne i odżywcze. Przy trądziku poleca się stosowanie ich w formie maseczek lub tabletek z drożdży lekarskich Faex medicinalis.

Siła alg i... błota

Tzw. flora oceaniczna, czyli algi, błoto i sól morska, to doskonałe naturalne środki regenerujące skórę. W przypadku trądziku różowatego dobroczynne działanie wykazują maski z tzw. alginatu - białego proszku uzyskanego ze ścianek komórek alg. Po zmieszaniu z wodą proszek tworzy chłodną papkę o konsystencji gęstej śmietany, którą należy rozprowadzić grubą warstwą na skórze. Taka maska nawilża, usuwa podrażnienia, chłodzi, przyspiesza regenerację mikrouszkodzeń, zwęża rozszerzone naczynka krwionośne i likwiduje rumień²³.

Z kolei sól z Morza Martwego, zawierająca duże ilości potasu, magnezu, wapnia i innych pierwiastków, wykorzystuje się w zabiegach regenerujących, odżywczych, ujędrniających, przeciwłupieżowych, przeciwłojotokowych i przeciwtrądzikowych, w tym w leczeniu grzybic, łuszczycy, alergii i stanów zapalnych skóry.

Ziołowe wsparcie

Surowce roślinne to nie tylko pożądany składnik kosmetyków do pielęgnacji cery trądzikowej. Ze względu na właściwości przeciwzapalne i ściągające można stosować je również samodzielnie: wewnętrznie (jako napary) i zewnętrznie do przemywania. Przykładowo napar zawierający śluz z nasion babki płesznik wskazany jest do stosowania w postaci okładów przy stanach zapalnych, wyprysku, atopowym zapaleniu skóry, trądziku różowatym i łuszczycy.

Z kolei używany zewnętrznie olej otrzymywany z owoców rokitnika zwyczajnego wykazuje działanie odnawiające, odżywcze, przeciwzmarszczkowe i chroniące przed promieniowaniem UV, dzięki czemu sprawdza się w pielęgnacji skóry dojrzałej, suchej i wrażliwej, a także naczyniowej i z trądzikiem różowatym²⁴.

Również krwawnik pospolity (Achillea millefolium) zawiera azulen, cholinę, związki flawonoidowe, substancje gorzkie, garbniki oraz sole mineralne (zwłaszcza cynk), dzięki którym leczy stany zapalne skóry²². Odwar lub napar stosuj jako przeciwzapalny i gojący okład. Z kolei maseczka krwawnikowa działa oczyszczająco, przeciwłojotokowo, przeciwzapalnie i wybielająco.

Skórę można też przemywać naparem z fiołka trójbarwnego (Viola tricolor), który działa przeciwzapalnie, przeciwalergicznie i przeciwwysiękowo.

Kriochirurgia

Miejscowe, kontrolowane niszczenie tkanek poprzez ich zamrażanie w trądziku pospolitym i różowatym stosuje się w przypadku zmian krostkowych, grudkowych i większych cyst. Mechanizm działania tej metody polega na wywołaniu zmian zanikowych w przydatkach skóry²⁵. Póki co jednak nie jest ona stosowana na dużą skalę.