Halitoza - nieprzyjemny zapach z ust

Od jakiegoś czasu borykam się z brzydkim zapachem z ust. Jest to dla mnie ogromnie krępujące, zwłaszcza że pracuję w bliskim kontakcie z ludźmi i widzę, jak wykręcają się, gdy do nich coś mówię. 

25 lipiec 2019
Artykuł na: 17-22 minuty
Zdrowe zakupy

Czytałam, że główną przyczyną jest niedostateczna higiena jamy ustnej, jednak mimo to, że myję zęby kilka razy dziennie, problem wcale nie znika. Co może być powodem tej przypadłości i jak sobie z nią poradzić?

Faktycznie najczęstszą przyczyną halitozy, bo tak fachowo określa się nieświeży oddech, jest brak odpowiedniej higieny jamy ustnej. Dotyczy to aż 87% przypadków¹. Na niedomytych zębach gromadzi się kamień nazębny, urzędujące na nim bakterie wydzielają toksyny, które odpowiadają za nieprzyjemny zapach.

Niewłaściwa higiena może dotyczyć również protez. Materiał, z którego są one wykonane, jest porowaty, co ułatwia rozwój bakterii na jego powierzchni².

Bakterie beztlenowe (m.in. Fusobacterium, Actinomyces), które mnożą się na nalocie na języku, produkują lotne związki siarki, które również odpowiadają za brzydki oddech³.

Jeśli jednak jesteś pewna, że to nie jest przyczyną Twoich kłopotów, zwróć się do laryngologa. Halitoza występuje u osób, które często miewają anginy, alergiczny nieżyt nosa lub zapalenia zatok. Wiąże się to z tym, że przy nawracających anginach w migdałkach tworzą się nisze, w których lubią zalegać resztki jedzenia. Podczas procesu ich rozkładania bakterie beztlenowe wytwarzają duże ilości związków siarki. W tych zakątkach może gromadzić się też wydzielina, która spływa z chorych zatok i nosa.

Kolejnym punktem, który należy wykluczyć, są zaburzenia pracy ślinianek. Mogą one wynikać z przyjmowania leków odwadniających i przeciw nadciśnieniu tętniczemu, zaburzeń hormonalnych, do jakich dochodzi przy miesiączce i menopauzie albo drakońskich diet, które powodują odwodnienie organizmu. Bez względu na przyczynę, jeśli masz mniej śliny, to w ustach pozostaje więcej resztek jedzenia i bakterii, co sprzyja halitozie.

Zdarza się, że przyczyną nieświeżego oddechuschorzenia przewodu pokarmowego: refluks, wrzody, zapalenie błony śluzowej żołądka, nietolerancja laktozy, zbyt mała ilość enzymów trawiennych wydzielanych przez trzustkę i wątrobę albo grzybica przewodu pokarmowego4.

Czasem przyczyną przykrej woni bywa grzybica dróg oddechowych lub gruźlica. Halitoza może być również efektem cukrzycy5 oraz chorób nerek.

Brzydki zapach zniknie, gdy wyleczysz pierwotną chorobę. Dlatego choć sama dolegliwość nie jest groźna, nie lekceważ jej i wybierz się do lekarza. My podpowiemy, co zrobić, by doraźnie zaradzić problemom.

Dbaj o zęby

Myj zęby minimum 2 razy dziennie. Szczotkuj również język. Do tego celu używaj szczoteczek do zębów z tarką do mycia języka3. Nićmi dentystycznymi i tzw. wyciorkami starannie czyść natomiast przestrzenie między zębami, bo tam często zbierają się resztki jedzenia, które gnijąc, wydzielają brzydki zapach.

Jeżeli winę za nieświeży oddech ponosi próchnica, niezbędne będzie usunięcie części zęba i wykonanie wypełnienia. Czasami konieczne jest piaskowanie i lakowanie zębów.

Uważaj na płyny do ust

Nie ma żadnych potwierdzeń naukowych, że stosowanie płynów do higieny jamy ustnej wyleczyło kogoś z halitozy6. Preparaty te maskują tylko brzydki zapach. I co istotne, mogą pogorszyć Twój problem, gdyż zawierają alkohol, który zabija bakterie obecne w jamie ustnej, także te dobre. W efekcie wyjałowiona jama ustna szybko jest zasiedlana złymi bakteriami.

To nie koniec. Według badań przeprowadzonych na Uniwersytecie Sao Paulo w Brazylii codzienne używanie płynu do płukania ust zwiększa erozję szkliwa oraz zagrożenie rakiem jamy ustnej. Szukaj więc płukanek nie zawierających alkoholu lub ziołowych7.

Oczyść ciało

Pozbądź się toksyn i resztek zalegających w jelitach. W tym celu co rano na 10 minut przed śniadaniem pij szklankę wody. To pobudzi perystaltykę i pracę nerek. Jedz też więcej błonnika rozpuszczalnego, np. babkę płesznik. Jedna łyżka stołowa rozpuszczona w wodzie rano i wieczorem wystarczy, aby oczyścić Twoją okrężnicę.

Pokochaj probiotyki

Aby Twój przewód pokarmowy mógł dobrze funkcjonować, potrzebuje dobrej flory jelitowej. Hoduj więc pożyteczne bakterie. Zażywaj regularnie suplement Lactobacillus acidophilus, dostępny w sklepach ze zdrową żywnością, lub spożywaj produkty, które go zawierają, np. kefir. Naukowcy z Fukuoki docenili również działanie szczepu Lactobacillus salivarius. Podczas testów osobom cierpiącym na halitozę podawano tabletki zawierające te bakterie oraz ksylitol. Po 2 tygodniach okazało się, że nasilenie fetoru z ust znacząco zmalało8.

Ziołowe płukanki

Odwar z jeżówki usuwa przykry zapach z ust spowodowany stanem zapalnym. Dwie łyżeczki rozdrobnionego korzenia zalej szklanką wody i zagotuj. Gdy zacznie wrzeć, gotuj na małym ogniu jeszcze 10 min, a następnie przecedź. Kiedy ostygnie, płucz jamę ustną 2 razy dziennie po umyciu zębów lub po posiłkach.

Pomoże także napar z szałwii (Salvia officinalis). Jedną łyżeczkę szałwii i dwie łyżeczki mięty zalej wrzątkiem i odstaw na kwadrans, aż naciągnie. Pij po pół szklanki 4 razy dziennie.

Podobne działanie ma wyciąg z arniki. Jedną jego łyżeczkę zalej połową szklanki wody. Płucz nim usta kilka razy dziennie9. Możesz też dodać 2 łyżki octu jabłkowego do szklanki ciepłej wody i tak przygotowaną mieszanką płukać jamę ustną nawet przed umyciem zębów albo gdy chcesz szybko odświeżyć oddech. Ocet jabłkowy uzyskasz, zalewając wodą z cukrem skórki jabłek i odstawiając na ok. 3 tygodnie10.

Niezawodna mięta

Starożytni Egipcjanie z liści mięty przyrządzali olejek do pielęgnacji jamy ustnej, bowiem mają one właściwości przeciwzapalne i przeciwbakteryjne, skutecznie odświeżając oddech. Możesz żuć świeże listki, wypić miętową herbatkę albo zrobić sobie płukankę - w tym celu liście trzeba zalać wrzątkiem i odstawić do wystygnięcia. Listki mięty warto poza tym wrzucać do wody czy herbaty.

Napar z lukrecji

Zapobiega powstawaniu nieświeżego zapachu, bo łagodzi stany zapalne błony śluzowej żołądka. Przygotuj herbatkę z lukrecji i mniszka lekarskiego: do garnuszka wsyp po pół łyżeczki rozdrobnionego korzenia lukrecji i mniszka lekarskiego. Zalej szklanką wody, zagotuj i trzymaj pod przykryciem na małym ogniu jeszcze pół godziny. Przecedź.

Cytrusy

Obecny w cytrynie kwas askorbinowy (witamina C) hamuje rozwój bakterii, przez co chroni przed powstawaniem przykrego zapachu. Przygotuj sobie mieszankę wody z cytrynowym sokiem i przepłucz nią jamę ustną.

Podobne działanie ma pomarańcza. Zawiera ona kwas cytrynowy, który stymuluje ślinianki do pracy, a napływ śliny do ust sprawia, że oddech staje się świeższy. Również w tym przypadku dużą rolę gra obecność kwasu askorbinowego, który zabija odpowiedzialne za przykry zapach z ust bakterie.

Jak pokazują badania, zjedzenie pomarańczy lub dwóch mandarynek odświeży oddech na dłużej niż guma do żucia.

Natka pietruszki

W 1950 r. dr Howard Westcott opublikował wnioski z badania, które przeprowadził na chorych na niedokrwistość. Wynikało z nich, że chlorofil łagodzi brzydkie zapachy wydzielane przez organizm. Badacz stwierdził, że płukanie jamy ustnej chlorofilem zmniejsza znacząco brzydki zapach wydzielany przez osoby pijące dużo soku z cebuli. Dalsze badania wykazały, że chlorofil usuwa zapachy w jamie ustnej i w gardle, a dzięki temu, że jest alkaliczny, odkwasza organizm11.

Ma też działanie przeciwzapalne. Barwnik ten można znaleźć we wszystkich zielonych warzywach, algach oraz herbacie maté. Sporo zawiera go też łatwo u nas dostępna nać pietruszki. Dlatego jedzenie jej odświeża oddech. Dodawaj ją do dań, kanapek czy sałatek.

Możesz też sięgnąć po suplementy diety na bazie chlorofilu: standardowa dawka to 1 łyżeczka proszku lub tabletka 100 mg dziennie, po posiłku. Jeśli wybierzesz suplement zawierający chlorofil w formie płynnej (np. wyciąg z lucerny), zażywaj łyżkę stołową dziennie.

Imbir

Działa odkażająco i odświeżająco. Aby pozbyć się przykrego zapachu z ust, ukrój plasterek imbiru i żuj go przez parę minut. Niewielką ilość świeżego imbiru możesz też dodać do herbaty albo wody12.

Wywar z kminku

Dwie łyżeczki ziaren zalej wrzątkiem. Po wystudzeniu płucz usta kilka razy dziennie. Kminek hamuje rozwój szkodliwych bakterii układu pokarmowego13.

Cynamon

W korze cynamonu znajduje się aldehyd cynamonowy, mający właściwości przeciwgrzybicze. To właśnie ten związek odświeża oddech i redukuje ilość bakterii w jamie ustnej. Sproszkowany cynamon warto zatem dodać do kawy czy posypać nim ulubione ciastko.

Żuj mastyks

To stara metoda pochodząca z Dalekiego Wschodu. Mastyks jest żywicą pochodzącą z drzewa pistacjowego i możesz go kupić w aptece. Nie tylko zwiększa wydzielanie śliny, ale również działa bakteriobójczo. Połącz go z proszkiem z prażonych nasion kozieradki pospolitej (możesz go również kupić w aptece) i żuj14.

Pij zieloną herbatę

W czasopiśmie Archives of Oral Biology opublikowano wyniki badania polifenoli znajdujących się w zielonej herbacie. Zdaniem badaczy jedne z nich - galusan epigalokatechiny (EGCG) - poprzez modyfikację lotnych związków siarki może usuwać brzydki zapach.

Ponadto naukowcy odkryli również, że polifenole obecne w zielonej herbacie hamują rozwój raka jamy ustnej i ograniczają osadzanie się płytki nazębnej, która również może powodować przykry oddech. Co więcej udowodniono, że regularne picie zielonej herbaty chroni przed próchnicą i wzmacnia zęby15.

Ekspresowe odświeżenie

Problemy z halitozą mieli już ludzie żyjący w I wieku naszej ery. Wtedy grecki lekarz Dioskurides na poprawę trawienia i odświeżenie oddechu zalecał żucie ziarenek anyżu. Zwyczaj ten przejęli Hindusi i stosują go do dziś.

Obecnie naukowcy potwierdzają słuszność rady starożytnego medyka. Olejki eteryczne zawarte w nasionach anyżu, kopru włoskiego, goździków lub kardamonu hamują rozwój bakterii odpowiedzialnych za powstanie nieświeżego oddechu. Jeśli chcesz szybko zlikwidować brzydki zapach z ust, rozgryź kilka nasion anyżu, kopru włoskiego lub kardamonu.

Inną opcją są tabletki z cynkiem organicznym. Pierwiastek ten wchodzi w reakcję ze związkami siarki, likwidując ich nieprzyjemny zapach. Dodatkowo ma działanie bakteriobójcze. Dzięki tym właściwościom pastylki pozwalają utrzymać świeży oddech nawet przez kilka godzin16.

Skuteczne (ale na krótko) jest żucie miętowych lub eukaliptusowych gum - wybieraj te bez dodatku cukru, za to z zawartością ksylitolu, który działa antybakteryjnie i chroni zęby przed próchnicą.

Dobroczynna woda

Zawsze miej przy sobie butelkę niegazowanej wody mineralnej i popijaj kilka łyków od czasu do czasu. W ten sposób nawilżysz błony śluzowe i wypłuczesz bakterie z jamy ustnej. Najlepiej wybierać wodę bogatą w jony wodorowęglanowe - zobojętni ona kwaśne środowisko jamy ustnej, co utrudni rozwój mikrobów.

Bibliografia
  • Rosenberg, M (2002). "The science of bad breath". Scientifi c American 286 (4): 72–9. doi:10.1038/scientifi camerican0402-72. PMID 11905111
  • Winkel EG (2008). „Chapter 60: Halitosis Control”. In Lindhe J, Lang NP, Karring T (editors). Clinical periodontology and implant dentistry (5th ed.). Oxford: Blackwell Munksgaard. pp. 1324–1340. ISBN 1405160993 Nachnani, S (2011). "Oral malodor: Causes, assessment, and treatment". Compendium of continuing education in dentistry (Jamesburg, N.J. : 1995) 32 (1): 22–4, 26–8, 30–1; quiz 32, 34. PMID 21462620
  • Rosenberg, M (2002). "The science of bad breath". Scientifi c American 286 (4): 72–9. doi:10.1038/ scientifi camerican0402-72. PMID 11905111
  • Tonzetich, J (1977). "Production and origin of oral malodor: A review of mechanisms and methods of analysis". Journal of periodontology 48 (1): 13–20. doi:10.1902/jop.1977.48.1.13. PMID 264535
  • Fedorowicz, Z; Aljufairi, H; Nasser, M; Outhouse, TL; Pedrazzi, V (Oct 8, 2008). "Mouthrinses for the treatment of halitosis.". Cochrane database of systematic reviews (Online) (4): CD006701. doi:10.1002/14651858.CD006701.pub2. PMID 18843727
  • http://goo.gl/ljwwdj
  • https://goo.gl/Fgrmze
  • http://goo.gl/iE3Sk1
  • http://goo.gl/VqcnyG
  • http://goo.gl/rLqaHe
  • http://goo.gl/mlesA9
  • http://goo.gl/tzxvAA
  • http://goo.gl/dTVqrk
  • http://goo.gl/IyItQS
  • The effects of a new mouthrinse containing chlorhexidine, cetylpyridinium chloride and zinc lactate on the microfl ora of oral halitosis patients: a dual-centre, double-blind placebo-controlled study DOI: 10.1034/j.1600-051X.2003.20004.x
Wczytaj więcej
Nasze magazyny