Skrzyp polny nie tylko na włosy

W medycynie naturalnej skrzyp polny stosowany jest w postaci nalewki lub naparu przy zapaleniach dróg oddechowych i moczowych, chorobach układu pokarmowego, w stanach pooperacyjnych i profilaktycznie w miażdżycy tętnic. Ziele zalecane jest szczególnie osobom starszym, cierpiącym na niedobór krzemu. Znają je również kobiety dbające o stan włosów, skóry i paznokci - skrzyp ma je wzmacniać, zapobiegać łamliwości i wypadaniu włosów. Do tego wykazuje silne działanie przeciwutleniające - jego wodne i alkoholowe ekstrakty tłumią tworzenie m.in. lipidowych rodników peroksylowych¹.

Skrzyp polny: siła krzemu

Zioło to przede wszystkim jest rośliną o najwyższym stężeniu łatwo przyswajalnej krzemionki - składnika włosów i paznokci, niezbędnego do utrzymania prawidłowej elastyczności skóry, błon śluzowych i tkanki łącznej. Krzem korzystnie wpływa na stan naczyń krwionośnych oraz narządów wewnętrznych, zapobiega demineralizacji kości i wspomaga uzupełnienie ubytków masy kostnej.

Roztwory krzemionki ze skrzypu polnego łatwo się wchłaniają, a ich nadmiar wydalany jest z moczem. To ten składnik przyczynia się do hamowania aktywacji i proliferacji limfocytów. Wspiera go w tym izokwercetyna - pochodna kwercetyny, która wykazuje właściwości przeciwutleniające, przeciwzapalne, hepatoprotekcyjne, moczopędne i hamujące agregację płytek krwi².

Skrzyp polny na stany zapalne i RZS

Ze względu na swoje właściwości skrzyp jest stosowany w leczeniu zapalenia stawów, dolnej części układu moczowego, przewodu pokarmowego i pęcherza moczowego, a także w kamieniach nerkowych. Szczególnie skutecznie działa w przypadku zapalenia lub łagodnego powiększenia gruczołu krokowego, a także przy problemach skórnych i jako płukanka na zapalenia jamy ustnej i dziąseł³.

Badania potwierdzają, że wyciągi ze skrzypu wpływają na funkcjonowanie limfocytów T (odpowiedzialnych za reakcję przeciwzapalną) i hamują produkcję cytokiny TNF-alfa⁴. W jednym z eksperymentów, kontrolowanym grupą placebo, okazało się, że aż u 80% pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów (RZS) skrzyp polny złagodził dolegliwości, obniżając poziom TNF-alfa poprzez wywoływanie wpływu na przeciwzapalną interleukinę IL-10⁵.

Szybsze gojenie ran dzięki skrzypowi polnemu

Przeciwzapalne właściwości przyczyniają się również do tego, że ziele skrzypu przyspiesza gojenie sączących się ran. Osusza je, stymuluje proces ziarninowania, a w konsekwencji gojenia. Świeże, roztarte na miazgę zioło polecane jest zwłaszcza do leczenia gnijących, ropiejących ran⁶. W jednym z badań maść z tym składnikiem, stosowana przez 10 dni, wspomagała gojenie, zmniejszała stan zapalny i łagodziła ból po nacięciu krocza u rodzących matek⁷.

Skrzyp polny - znany diuretyk

Działanie moczopędne to jedno z najpopularniejszych i najstarszych zastosowań skrzypu. Rzeczywiście naukowcy potwierdzają, że wykazuje on delikatny wpływ diuretyczny. Prawdopodobnie to zawartość krzemu prowadzi do wzrostu szybkości filtracji kłębuszkowej, ale w procesach tych uczestniczą również sole magnezu i potasu⁸. Dzięki wzmożonemu wydalaniu szkodliwych produktów przemiany materii skrzyp dobrze służy do przepłukiwania i oczyszczania dróg moczowych i nerek. Sprawdza się pomocniczo i profilaktycznie w infekcjach dróg moczowych, w kamicy nerkowej i pęcherza moczowego, stanach zapalnych i nieżytowych, a co ważne - nie powoduje przy tym zaburzeń elektrolitowych⁹.

Krwawienie pod kontrolą dzięki skrzypowi polnemu

Sok z rośliny jest dobry na anemię wynikającą z wewnętrznego krwawienia, np. z wrzodów żołądka, ponieważ sprzyja koagulacji krwi. Ze względu na zawartość składników mineralnych oraz właściwości antyagregacyjne zaleca się skrzyp w przypadku niedokrwistości i ogólnego osłabienia¹⁰. Z drugiej strony lokalne działanie ściągające i przeciwkrwotoczne wyjaśnia jego skuteczne stosowanie przy krwawieniu z jamy ustnej, nosa i pochwy, a także biegunce, krwawieniu z jelita i nadmiernych miesiączkach oraz w łagodzeniu zapalenia spojówek¹¹.

Skrzy polny - przyjaciel diabetyków

Domniemane właściwości przeciwcukrzycowe skrzypu sprawdzono w badaniach na szczurach. Wykazały one, że metanolowy wyciąg z ziela w dawkach 50 i 250 mg/kg, stosowany przez 5 tygodni, skutecznie obniżał u gryzoni stężenie glukozy we krwi (w porównaniu do grupy kontrolnej)¹². Aby jednak rozwikłać mechanizmy molekularne zaangażowane w obserwowane efekty, konieczne są dalsze badania nad identyfikacją aktywnych składników i sposobu ich działania.

Wpływ cytotoksyczny skrzypu polnego

Okazuje się, że białka wyekstrahowane ze skrzypu hamują proliferację hodowanych komórek nowotworowych¹³. W innych badaniach udowodniono, że wodny wyciąg z jego pędów wykazuje działanie cytotoksyczne wobec komórek ludzkiej białaczki, już po 48 godz. prowadząc do fragmentacji ich DNA i szybszej apoptozy (zaprogramowanej śmierci)¹⁴.