Reishi, Shiitake i Maitake - korzyści dla zdrowia i sposób stosowania

To wyjątkowo interesujący pro­dukt z żywieniowego punktu widzenia – mówi dr Megan Ware, dietetyczka z Dallas w stanie Tek­sas. – Jabłko to jabłko. Czy zjesz to od­miany Red Delicious, czy też Pink Lady, nie zmieni to fizjologii organizmu. Nato­miast grzyby, w zależności od gatunku, oddziałują na niego zupełnie inaczej. Grzyby, niebędące ani owocami, ani warzywami, klasyfikowane są w swym własnym królestwie. Owocnik – ta część, którą spożywamy – wyrasta ze strzępki (rozgałęzionych nitek grzybni, włosowa­tych struktur, rosnących na powierzch­ni gleby i w jej wnętrzu) i wytwarza zarodniki służące do rozmnażania się. Zarówno owocniki, jak i całe grzyby wy­kazują ponad 100 udokumentowanych właściwości medycznych.

Dlaczego warto jeść grzyby?

Jak się okazuje, grzyby wykazują działanie:

• przeciwutleniające,
• przeciwrakowe,
• przeciwwirusowe,
• przeciwbakteryjne,
• przeciwpasożytnicze,
• przeciwgrzybicze,
• przeciwzapalne,
• przeciwcukrzycowe,
• przeciwalergiczne,
• przeciwcholesterolo­we.
• są także modulatorami układu od­pornościowego, detoksykantami i czyn­nikami chroniącymi układ krążenia¹.

Jakie grzyby mają najlepsze właściwości lecznicze?

Ponad 4 tys. lat temu chińscy lekarze stosowali grzyby do leczenia schorzeń dróg oddechowych i raka. W starożytnej Japonii maitake były tak cenne, że płaco­no za nie tyle srebra, ile ważyły. Wśród wielu gatunków należących do króle­stwa Fungi za równie cenne, uważa się shiitake, a niekwestionowanym królem jest lakownica żółtawa, czyli reishi. Całe trio może pochwalić się jedną z najdłuższych historii w lecznictwie.

Reishi (Ganoderma lucidum) dla serca i odporności

To gatunek grzyba rozkładającego drewno. Reishi znane są jako lecz­nicze od ok. 4 tys. lat. W tradycyjnej medycynie chińskiej stosuje się je w terapii tak różnorodnych schorzeń, jak przewlekłe zapale­nie oskrzeli, nieprawidłowo wysoki poziom tłuszczów we krwi (hi­perlipidemia), nadciśnienie, zmęczenie, bóle głowy, drażliwość, za­palenie wątroby, niska liczba krwinek białych i nowotwory.

Reishi zawierają ponad 150 triterpenoidów, czyli związków chemicznych, które, jak wykazano, pomagają obniżać ciśnienie krwi i poprawiają krążenie. Bogate są również w polisa­charydy, które wpływają na ^{obniżenie ciśnienia2} i mogą stymulować układ odpornościo­wy do zwalczania infekcji i wirusów. Sterole (związki spokrewnione ze ste­roidami) zawarte w reishi pomagają zmniejszać stany zapalne oraz reakcje alergiczne w organizmie. Grzyby reishi mają również znaczące działanie obni­żające poziom cukru we krwi, jak też działanie przeciwanemiczne, co może być pomocne w leczeniu cukrzycy³. Udowodniono również ich korzystne działanie przeciwrakowe⁴, przeciwza­palne⁵, uspokajające i poprawiające sen oraz pomagają w leczeniu otyłości⁶.

Jak stosować? Suszone reishi są twarde i gorzkie w smaku, więc najpraktyczniejszym sposobem, by ko­rzystać z ich medycznych właściwości, są su­plementy w postaci proszku, ekstraktu i herbatek.

Przeciwwskazania: Suplementy z reishi mogą sprawiać, że leki rozrzedzające krew lub przeciwzakrzepowe będą działały silniej, co zwiększa ryzyko krwawień. Nie stosuj reishi, jeżeli masz zaburzenia krwotoczne, i odstaw je na 2 tygodnie przed zabiegami chirurgicznymi. Ostrożność zaleca się osobom z niskim ciśnieniem krwi lub przyjmującym leki na nadciśnienie, jak również przyjmującym środki immunosupresyjne.

Shiitake (Lentinula edodes) gaszą stany zapalne

Występują w górzystych regionach Japonii, Korei i Chin. Od ponad 1 200 lat używane są w celach spożywczych i jako tradycyjny lek. Shiitake zawierają dużą ilość naturalnej miedzi, która wspiera funk­cjonowanie naczyń krwionośnych, kości i układu odpornościowego. Są również bogatym źródłem selenu, ważnego pierwiastka śladowego, który, jak udowodniono, wspiera prawidłowe dzia­łanie układu odpornościowego⁷. Shiitake zawierają eritadeninę – związek obniżający poziom cholesterolu oraz zmniejsza­jące stany zapalne beta-glukany. Trwające 4 tygodnie ba­danie, obejmujące 52 zdrowych mężczyzn i kobiet w wieku 21-41 lat, wykazało, że spożywanie 5 g lub 10 g grzybów dzien­nie powoduje poprawę funkcjonowania komórek i odporności jelitowej, zmniejsza stany zapalne i zmienia we krwi poziom związków sygnalizacji odpornościowej zwanych cytokinami⁸. W innym badaniu stwierdzono, że myszy na wysokotłuszczo­wej diecie suplementowane sproszkowanymi shiitake mniej przybierały na wadze i miały mniej uszkodzeń tętnic⁹.

Jak stosować? Shiitake mają ziemisty smak, często opisywany jako mięsny. Zarówno suszone, jak i świeże grzyby używane są do potraw smażonych na sposób chiński, zup, potraw duszonych i in­nych dań. Dostępne są także w postaci proszku i ekstraktu.

Przeciwwskazania: Shiitake mogą wywoływać wysypki skórne i problemy trawienne, a także nasilać objawy chorób autoimmuno­logicznych, takich jak stwardnienie rozsiane, toczeń i reumatoidal­ne zapalenie stawów. Ich spożywanie może pogarszać eozynofilię

Maitake (Grifola frondosa) – pogromcy przeziębień i cholesterolu

Rosną dziko w pewnych rejonach Japonii, Chin i Amery­ki Północnej. Maitake oznacza po japońsku „tańczące grzyby”. Należą do adaptogenów (naturalnych substan­cji, które przeciwdziałają skutkom stresu w organizmie), przywracają równowagę psychiczną. Mają też działanie obniżające poziom cholesterolu¹⁰, zwiększają produk­cję przeciwciał w odpowiedzi na szczepienia przeciw­ko grypie, a także łagodzą objawy przeziębień¹¹. W licznych badaniach udowodniono ich działanie przeciwwi­rusowe oraz wzmacniające odpowiedź immunologiczną.

Jak stosować? Maitake najczęściej przyjmowa­ne są w postaci suplementów.

Przeciwwskazania: Nie zidentyfikowano żadnych przeciw­wskazań. Choć kobietom ciężarnym oraz karmiącym nie zaleca się przyjmowania żadnych z opisanych tu grzybów.