Nasze magazyny
Powykręcane w ekwilibrystycznych pozach imbirowe kłącza kuszą na straganach. Warto odłamać kawałek i zapakować do koszyka, bo naprawdę niewiele jest produktów, które mogą dla naszego zdrowia zdziałać więcej dobrego niż imbir.
Kłącze tej rośliny było stosowane jako lek na wiele schorzeń już przez starożytnych Greków i Rzymian. Wielu uczonych, np. Hipokrates, polecało je do odkażania powietrza w czasie epidemii dżumy. Stosowano je także w leczeniu malarii.
Imbir ceniony jest w medycynie chińskiej, tybetańskiej, japońskiej oraz w ajurwedzie. Nic więc dziwnego, że jest jedną z najlepiej zbadanych przypraw. Zawiera węglowodany, witaminy C, B1, B2, B6, E, A i K, kwas foliowy oraz składniki mineralne takie jak wapń, fosfor, żelazo, potas, cynk, miedź, sód i magnez. Jest cennym źródłem olejku eterycznego. W kłączu znajdują się m.in. gingerol (odpowiedzialny za ostry smak kłącza), cyneol, cytral, borneol, kamfen, geraniol, kurkumen linalol i zingeron1. Jest bogaty w antyoksydanty przeciwdziałające wolnym rodnikom, przyspieszającym procesy starzenia organizmu. Uważany jest za afrodyzjak, ponieważ wzmaga ukrwienie narządów płciowych.
Właściwości farmakologiczne substancji czynnych zawartych w imbirze naśladują leki przeciwzapalne. Co więcej, zdaniem naukowców bywają bardziej skuteczne niż aspiryna2. Roślina działa korzystnie na układ odpornościowy – rozgrzewa, zwalcza infekcje bakteryjne, wirusowe i grzybicze, dezynfekuje jamę ustną. Poprawia ukrwienie mózgu, przez co zwiększa koncentrację i wydajność umysłową.
Badania wykazały także, że imbir ma działanie przeciwcukrzycowe, obniżające poziom cholesterolu i ciśnienie krwi, przeciwutleniające3, przeciwbólowe oraz wzmagające perystaltykę jelit4. Dowiedziono też jego właściwości przeciwnowotworowych5. Wymieniając te wszystkie zalety, wspomnieć należy, że stosowany w nadmiarze może także powodować niepożądane działania uboczne jak biegunka, ból brzucha, wzdęcia czy zgaga.
Imbir — właściwości
Imbir na infekcje
Jest on niezwykle cennym naturalnym antybiotykiem. Pomaga walczyć z przeziębieniami i grypą, działając przeciwgorączkowo, rozgrzewająco, napotnie, przeciwwirusowo, przeciwbakteryjnie6 i przeciwzapalnie7. Ma działanie wykrztuśne, rozrzedza wydzielinę w drogach oddechowych, co pozwala poradzić sobie z uporczywym kaszlem. Dzięki właściwościom odkażającym można wykorzystać go w formie roztworu do płukania bolącego gardła.
Silne działanie rozgrzewające imbiru może być wykorzystane przy wychłodzeniu organizmu. Napar z imbiru zalecany jest dla wzmocnienia naturalnej odporności.
Imbir na układ krążenia
Jego właściwości obniżające ciśnienie tętnicze krwi zostały potwierdzone w licznych badaniach. Przeciwdziała miażdżycy. Reguluje stężenie cholesterolu8 oraz obniża poziom cukru we krwi. Działa też przeciwagregacyjne i zwiększa przepływ krwi, zapobiegając zakrzepom.
Te istotne z punktu widzenia profilaktyki cechy, sprawiają, że osoby cierpiące na choroby przewlekłe i przyjmujące np. leki na nadciśnienie, hemofilię lub cukrzycę, powinny skonsultować z lekarzem, spożywanie kłącza w czasie kuracji. Może ono bowiem wchodzić w reakcje z lekami i, np. u diabetyków doprowadzić do zbyt dużego spadku cukru (hipoglikemii).
Imbir na układ pokarmowy
Imbir pomaga przy dolegliwościach gastrycznych oraz ma korzystny wpływ na procesy trawienia. Działa żółciopędnie i rozkurczowo, zwiększa wydzielanie śliny i soku żołądkowego, likwiduje wzdęcia oraz pomaga w łagodzeniu zgagi. Zawarte w nim związki wspomagają pracę wątroby i odtruwanie organizmu.
Ma działanie przeciwwymiotne9, łagodzi nudności wywołanych ciążą, narkozą czy chemioterapią. Pomaga w chorobie lokomocyjnej. Znacząco wpływa na przyspieszenie procesu przemiany materii, dlatego jest pomocny podczas odchudzania. Wspomaga spalanie zbędnej tkanki tłuszczowej, zwłaszcza w okolicy brzucha. Znajduje zastosowanie w braku łaknienia oraz w schorzeniach dróg moczowych10.
Imbir w kosmetyce
Imbir stosuje się w kosmetykach o działaniu wyszczuplającym i modelującym sylwetkę. Przyspiesza krążenie krwi, wspomaga trawienie i przemianę materii, co ułatwia redukcję cellulitu oraz tkanki tłuszczowej. Dzięki jego zdolności do ograniczenia wydzielania sebum oraz ze względu na działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne ekstrakty z kłącza mają zastosowanie w kosmetykach przeciwtrądzikowych i oczyszczających skórę.
Stosuje się je również w szamponach i balsamach do włosów. Maska na włosy ze sproszkowanego imbiru z oliwą z oliwek wzmacnia i odżywia skórę głowy i włosy. Wnikając w ich komórki, sprawia, że stają się one bardziej wytrzymałe i odporne na uszkodzenia, a przy tym nadaje im połysk.
Zastosowanie imbiru lekarskiego
Złote mleko imbirowe
Zmieszaj przyprawy w proporcjach zależnych od swoich upodobań smakowych: imbir, kurkumę, cynamon, goździki, szczyptę czarnego pieprzu, kardamon, tłuszcz (olej kokosowy lub masło). Zalej mlekiem krowim lub roślinnym, gotuj ok. 15 min, następnie przecedź i wypij. W razie potrzeby dosłodź miodem lub cukrem trzcinowym.
Złote mleko działa rozgrzewająco, odkażająco, pomaga przy przeziębieniach i podrażnieniach gardła. Ułatwia zrelaksowanie się podczas złego samopoczucia.
Napar imbirowy
Posiekaj 4 cm świeżego korzenia imbiru. Dodaj łyżkę kwiatu lipy i 2 plasterki cytryny zalej szklanką wrzącej wody, przykryj i odstaw na 10 min. Po przestudzeniu dodaj łyżkę miodu lipowego i wypij. Działa rozgrzewająco, przeciwgrypowo, wspomaga odporność, oczyszcza wątrobę z toksyn i poprawia krążenie krwi.
Imbirowy syrop na przeziębienie
Obierz ok. 2 cm kłącza imbiru i ząbek czosnku. Następnie zetrzyj je na tarce lub rozgnieć, dodaj sok z połowy cytryny i 150 ml przegotowanej, ostudzonej wody. Odstaw na kwadrans i wypij.
Rozgrzewający napar imbirowy do kąpieli
Zagotuj 3 l wody, dodaj do niej starty korzeń świeżego imbiru lub 5 łyżek suszonego i łyżkę goździków, gotuj na wolnym ogniu przez 20 min. Napar dolej do wanny wypełnionej ciepłą wodą. Kąpiel powinna trwać ok. 30 min. Działa relaksująco, rozgrzewająco, przynosi ulgę bolącym mięśniom oraz stawom.
Nalewka imbirowa
200 g świeżego imbiru obierz, pokrój w plasterki. 3 cytryny sparz i również pokrój w plastry. Ułóż w dużym słoju, wymieszaj z 8 łyżkami miodu i zasyp 200 g cukru. Wlej 1 l wódki, zakręć słój i odstaw w chłodne, ciemne miejsce na 3 miesiące. Po tym czasie nalewkę przefiltruj i przelej do butelek. Pij ok. 50 ml dziennie.
Działa przeciwbólowo i przeciwzapalnie. Ma właściwości przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe, pomaga przy przeziębieniu oraz grypie.
Imbir — przeciwskazania
Jako roślina silnie drażniąca imbir nie powinien być podawany dzieciom poniżej 12. miesiąca życia.
Spożywanie kłącza podrażnia śluzówkę przewodu pokarmowego, dlatego nie jest zalecane osobom chorującym na refluks, wrzody żołądka i dwunastnicy.
Nie powinny też jeść go w nadmiarze osoby z nadciśnieniem tętniczym, cukrzycą i hemofilią – roślina może wchodzić w interakcje z lekami, nasilając bądź osłabiając ich działanie.
Imbir — ciekawostki
- Występowanie: wywodzi się z południowo- wschodniej Azji, obecnie jest uprawiany w wielu rejonach tropikalnych – w Afryce, Chinach, Indiach, Filipinach i na Jawie.
- Surowiec: silnie rozgałęzione kłącze, tworzące szereg bulwiastych odcinków. Ma charakterystyczny, mocno aromatyczny zapach i ostry, pikantny smak. Może być używane na surowo i w postaci wysuszonej.
- Pora zbioru: koniec października. Kłącza hodowane w doniczkach można wykopać, kiedy łodygi zwiędną.
- J Essential Oil Res 2013; 25(5):380-7
- Ford Chem Toxicol 2008; 46:409-20
- Biofactors 2004; 21(1-4):293-6
- Post. Fit. 3/2019, s.175-179
- J Agric Food Chem 2009; 57(72):10645-50
- Post. Fit. 2007; (2):71-7
- Phytother Res. 2006 Wrzesień; 20(9):764-72
- J Nutr 2000; 130(5):1124-31
- Phytother Res 2021 Luty; 35(2):711-742
- Schaffner W.: Rośliny lecznicze: chemizm, działanie, zastosowanie. Oficyna Wyd. Multico, Warszawa 1996, 294-295
