Koenzym Q10 - na co pomaga i jaką dawkę przyjmować?

Koenzym Q10 to jeden z najpopularniejszych suplementów diety. Ta substancja, budową przypominająca witaminy, występuje naturalnie w podrobach, tłustych rybach, fistaszkach oraz niektórych roślinach, będąc przy tym niezbędnym składnikiem wszystkich komórek ludzkiego organizmu i warunkując ich zdrowie. Niedobór koenzymu Q10 łączy się z rozwojem licznych schorzeń, od zapalenia dziąseł po zawał serca. Oto garść powodów, dla których warto włączyć suplementy koenzymu Q10 do codziennej diety.

1. Koenzym Q10 wzmacnia serce

Koenzym Q10 wspomaga leczenie licznych schorzeń układu krążenia, takich jak kardiomiopatie (grupa chorób prowadzących do dysfunkcji mięśnia sercowego), arytmia (nieregularność rytmu serca), dusznica bolesna oraz nadciśnienie tętnicze. Ponadto przyjmowanie go zaleca się pacjentom przygotowującym się do operacji serca¹. Jak wykazało 2-letnie badanie Q-SYMBIO, koenzym Q10 wyjątkowo dobrze sprawdza się w przypadku niewydolności serca, gdy mięsień nie daje rady prawidłowo pompować krwi.

W porównaniu do pacjentów przyjmujących placebo ryzyko wystąpienia "poważnych działań niepożądanych w obrębie układu krążenia" u pacjentów z niewydolnością, którzy oprócz standardowych leków przyjmowali suplementy koenzymu Q10, spadło o ponad 40%. Co więcej, o tyle samo obniżyło się ryzyko zgonu wywołanego chorobą serca i wszelkimi innymi schorzeniami².

2. Koenzym Q10 zapobiega migrenom

Niski poziom koenzymu Q10 w organizmie może łączyć się z występowaniem migreny, zwłaszcza u dzieci i nastolatków. Suplementacja tym składnikiem może zaś ograniczyć częstość występowania tych wyczerpujących ataków bólu głowy⁴.

W porównaniu do placebo dawka 100 mg koenzymu Q10 przyjmowana 3 razy dziennie pozwoliła znacząco zredukować napady migreny oraz zmniejszyć liczbę dni, w których pacjentów nękały bóle głowy i mdłości⁵.

3. Koenzym Q₁₀ eliminuje zmęczenie

U ludzi zdrowych koenzym Q10 łagodzi zmęczenie wywołane aktywnością fizyczną, zwiększa wydajność podczas treningu, a po nim przyspiesza regenerację⁸. Suplement wpływa pozytywnie na kondycję i siłę nawet u pacjentów ze stwardnieniem rozsianym⁹.

Belgijscy naukowcy odkryli, że u osób cierpiących na zespół chronicznego zmęczenia, którym bardzo często brakuje koenzymu Q10, istnieje zależność między siłą objawów, a niedoborami składnika: pacjenci z najniższym poziomem koenzymu Q10 najczęściej skarżyli się na ogólne przemęczenie oraz kłopoty z pamięcią i koncentracją¹⁰.

Jeśli chodzi o skuteczność koenzymu w walce z zespołem chronicznego zmęczenia, pewne badanie wykazało, że u 20 dotkniętych nim kobiet przyjmujących dawkę 100 mg dziennie przez 3 miesiące tolerancja wysiłku fizycznego wzrosła o ponad połowę, natomiast 90% pacjentek odnotowało znaczną poprawę, bądź całkowite ustąpienie objawów¹¹.

4. Koenzym Q₁₀ zwalcza choroby dziąseł

Nawet 96% pacjentów cierpiących z powodu parodontozy i innych chorób dziąseł może mieć niedobory koenzymu Q10. Wczesne ich objawy, takie jak nieświeży oddech, krwawienie bądź opuchlizna dziąseł, powinny zatem skłaniać do rozpoczęcia suplementacji.

W toku trwającego 3 tygodnie badania 8 pacjentów z parodontozą, którzy przyjmowali 50 mg koenzymu Q10 dziennie, zauważyło poprawę w stosunku do pozostałych 10, którzy otrzymywali placebo³.

5. Koenzym Q10 pomaga zajść w ciążę

Koenzym Q10 zwiększył jakość nasienia u mężczyzn cierpiących na asthenozoospermię (nieprawidłową ruchliwość plemników). Podczas badania doszło do 9 naturalnych zapłodnień po przebytej już terapii in vitro, z czego 6 przydarzyło się z udziałem mężczyzn przyjmujących koenzym Q10, a 3 - biorących placebo⁶.

W badaniu na parach, które zdecydowały się na docytoplazmatyczne wstrzyknięcie nasienia (rodzaj procedury in vitro, w której plemniki umieszcza się bezpośrednio w komórce jajowej), do zapłodnienia dochodziło częściej, jeśli mężczyźni przyjmowali suplementy koenzymu Q10⁷.

6. Koenzym Q10 - działanie neuroprotekcyjne

Zwiększony stres oksydacyjny bierze udział w patogenezie choroby Alzheimera. Wiele dowodów sugeruje, że dysfunkcja mitochondriów i zwiększona ilość reaktywnych form tlenu poprzedzają odkładanie się płytek amyloidowych. Z badań na modelach zwierzęcych wynika, że koenzym Q10 (istotny składnik mitochondrialnego łańcucha transportu elektronów) zmniejsza stres oksydacyjny oraz redukuję powierzchnię i liczbę płytek amyloidowych w hipokampie.

Co więcej, myszy leczone CoQ10 wykazują lepszą wydajność poznawczą podczas testów labiryntu wodnego Morrisa¹⁴. Natomiast badania na ludziach potwierdziły, iż koenzym Q10 działa neuroprotekcyjnie w chorobie Parkinsona¹⁵.

7. Koenzym Q10 pomaga obniżyć poziom cukru we krwi

74 pacjentów z niepowikłaną cukrzycą typu 2 i dyslipidemią w Royal Perth Hospital w Australii zostało podzielonych na 4 grupy. Pierwsza otrzymywała doustnie 100 mg CoQ10 2 razy dziennie (200 mg/dzień), druga 200 mg fenofibratu każdego ranka, trzecia oba środki, a czwarta żadnego.

Po 12 tygodniach stwierdzono, że w wyniku suplementacji koenzymem Q10 nastąpiło znaczne obniżenie ciśnienia skurczowego i rozkurczowego oraz poprawiła się długoterminowa kontrola glikemii¹⁶.

8. Koenzym Q10 poprawia wzrok

Międzynarodowy zespół badawczy obliczył, że poziom koenzymu Q10 w siatkówce może z wiekiem spadać o ok. 40%. Spadek ten może mieć 2 konsekwencje: zmniejszenie zdolności antyoksydacyjnych i zmniejszenie tempa syntezy ATP. To zaś może przyczyniać się do postępu zwyrodnienia plamki żółtej¹⁷.

Z kolei wieloośrodkowe badanie opublikowane w marcu 2020 r. dowiodło, że koenzym Q10 to istotny odżywczy środek terapeutyczny w chorobach naczyniowych wpływających na siatkówkę. Uczeni zauważyli, że przerwa w suplementacji CoQ10 powodowała u chorych wyraźny spadek pola widzenia¹⁸. Naukowcy uważają również, że koenzym Q10 jako silny przeciwutleniacz może być korzystny w zapobieganiu starczowzroczności.