Suplementy diety na łagodny przerost gruczołu krokowego (BPH)

Beta-sitosterol

To jeden z kilku steroli roślinnych - podobnych do cholesterolu związków chemicznych zawartych w większych ilościach w otrębach ryżowych, kiełkach pszenicy, soi, oleju kukurydzianym, orzechach ziemnych, awokado, pestkach dyni, owocach nerkowca, palmie sabałowej i śliwie afrykańskiej. Hamuje on 5-alfa-reduktazę, enzym związany z łagodnym przerostem prostaty, i ma właściwości przeciwzapalne.

Badania wykazują, że przyjmowanie preparatów z beta-sitosterolem może złagodzić objawy schorzenia ze strony układu moczowego oraz poprawić jakość życia pacjentów¹.

Sugerowana dawka: 60 do 130 mg na dobę.

Cynk

Występuje w wysokich stężeniach w prostacie². Odgrywa istotną rolę jako część składowa płynu sterczowego oraz wpływa na zdrowy rozwój i prawidłowe funkcjonowanie gruczołu krokowego. Wyższa podaż cynku (ponad 23 mg) ma związek z niższym ryzykiem wystąpienia BPH³.

Jedno z badań wykazało znaczące obniżenie poziomu tego minerału w gruczole krokowym u mężczyzn z tym schorzeniem w porównaniu z normalną tkanką stercza⁴. Pokarmy zasobne w cynk to m.in. owoce morza, wołowina i inne czerwone mięsa, orzechy oraz rośliny strączkowe.

Sugerowana dawka: w ramach długoterminowego stosowania 25-30 mg na dobę, przyjmowanych z posiłkami.

Pycnogenol

Czyli opatentowana forma ekstraktu z kory francuskiej nadmorskiej sosny, zawiera kilka roślinnych związków chemicznych, w tym procyjanidyny, bioflawonoidy i kwas fenolowy, które mają szereg właściwości terapeutycznych, m.in. przeciwzapalnych.

W jednym z badań przyjmujący ten preparat mężczyźni, którzy postępowali dodatkowo według standardowego protokołu, obejmującego rutynowe ćwiczenia, nawadnianie i dietę niskocukrową z niską zawartością soli, zauważyli znaczące złagodzenie objawów łagodnego przerostu prostaty w porównaniu z tymi wykorzystującymi wyłącznie standardowy protokół albo zażywającymi leki zawierające finasteryd lub dutasteryd⁵.

Sugerowana dawka: 150 mg pycnogenolu na dobę (jednakże pacjenci leczeni przeciwzakrzepowo przed zastosowaniem tego suplementu diety powinni skonsultować się z lekarzem).

Śliwa afrykańska (Pygeum africanum)

Roślina ta ma w Afryce długą historię stosowania w leczeniu schorzeń układu moczowego. Substancje czynne w niej obecne obniżają poziom cholesterolu w obrębie prostaty i metabolitów przyczyniających się do jej przerostu. Śliwa afrykańska zawiera również sterole redukujące poziom związków prozapalnych i akumulację testosteronu w gruczole krokowym.

Przegląd 18 randomizowanych i kontrolowanych badań z udziałem ponad 1,5 tys. mężczyzn wykazał, że ci, którzy przyjmowali zawierające Pygenum africanum suplementy, mieli ponad 2-krotnie większe szanse na zminimalizowanie objawów łagodnego przerostu prostaty⁶.

Sugerowana dawka: 100-200 mg wystandaryzowanego ekstraktu (zawierającego zazwyczaj 14% triterpenów) na dobę.

Palma sabałowa

Około połowy niemieckich urologów woli w przypadku BPH przepisywać wyciągi roślinne niż leki⁷. Do mechanizmów, które prawdopodobnie odpowiadają za łagodzenie objawów łagodnego przerostu prostaty, należą: wpływ na konwersję testosteronu w DHT oraz wewnątrzkomórkowe wiązanie do obecnych w gruczole receptorów.

W przeglądzie 27 badań zgłoszono, że palma sabałowa to "skuteczna i dobrze tolerowana" opcja długoterminowego leczenia łagodnego przerostu gruczołu krokowego oraz łagodzenia objawów ze strony dolnych dróg moczowych⁸. W kolejnym przeglądzie, 21 randomizowanych i kontrolowanych prób, napisano, że roślina ta przynosiła podobną poprawę oceny symptomów ze strony układu moczowego jak lek finasteryd, ale powodowała mniej zdarzeń niepożądanych⁹.

Podobnie do innych terapii ziołowych bocznia piłkowana jest najskuteczniejsza w przypadku łagodnych do umiarkowanych objawów w początkowych stadiach BPH. Ok. 90% mężczyzn zauważa złagodzenie tych symptomów w ciągu pierwszych 4-6 tygodni.

Sugerowana dawka: 320 mg liposterolowego (rozpuszczalnego w tłuszczach) ekstraktu, wystandaryzowanego tak by zawierał 80% lub więcej kwasów tłuszczowych i steroli, na dobę.

Korzeń pokrzywy

Ta część rośliny o łacińskiej nazwie Urtica dioica wydaje się skutecznym lekiem w przypadku łagodnego przerostu prostaty. Dokładny sposób jej działania nie jest jasny, ale może mieć związek z hamowaniem wiązania białka o nazwie SHBG z receptorami w gruczole krokowym, konwersji testosteronu do estrogenów i przeciwzapalnym wpływem na tkankę gruczołu¹⁰.

W jednym z badań wykazano, że w grupie przyjmującej pokrzywę więcej panów (81%) zgłosiło złagodzenie objawów ze strony dolnych dróg moczowych. W grupie kontrolnej stosującej placebo było to tylko 16% pacjentów.

Ponadto u mężczyzn przyjmujących pokrzywę doszło do zmniejszenia objętości pozostającego po opróżnieniu pęcherza moczu. Zauważyli oni też niewielką redukcję rozmiaru prostaty¹¹.

Sugerowana dawka: 120-600 mg na dobę

Wyciąg z pyłku żyta

Znany również jako życica, jest skuteczny w łagodzeniu objawów łagodnego przerostu prostaty, jak dowodzi literatura przedmiotu. Najnowsze badania wykazują, że Cernitin, dobrze przebadany rodzaj ekstraktu z pyłku żyta, reguluje substancje prozapalne, znane jako cytokiny, w komórkach prostaty i obniża poziom receptorów androgenowych¹².

W jednym z nich, z udziałem mężczyzn z łagodnym przerostem stercza, odkryto, że suplementy łagodzą kilka objawów ze strony układu moczowego, w tym parcia naglące, bolesne lub utrudnione oddawanie moczu, nokturię (nocne wybudzanie w celu oddawania moczu), niepełne, opóźnione i długotrwałe opróżnianie pęcherza oraz wyciekanie moczu kroplami pod koniec mikcji.

Ogólna skuteczność kliniczna preparatu wyniosła 85% u 28 z 79 mężczyzn leczonych przez ponad rok nastąpiło zmniejszenie średniej wielkości prostaty¹³.

Sugerowana dawka: 126 mg 3 razy na dobę, do 500 mg na dobę.