Pikantna kuracja - przepisy z kurkumą

Kirsten Hartvig prezentuje pierwsze z serii przepisów na pyszne dania z przyprawami, które nie tylko wzmacniają smak, ale też leczą wiele dolegliwości

02 marzec 2020
Artykuł na: 9-16 minut

Przed wiekami ludzie musieli radzić sobie bez komputerów i badań laboratoryjnych, a mimo to wiedzieli, że z nasion wanilii można pozyskać aromatyczną przyprawę, goździki pomagają na bóle zębów, natomiast napar z główek maku działa uspokajająco.

Uzdrowiciele antycznych cywilizacji Mezopotamii, Egiptu, Chin i Indii przepisywali chorym różne przyprawy, aby uleczyć infekcje i choroby pasożytnicze, łagodzić ból, odkażać rany, usprawniać trawienie, poprawiać sen i oczyszczać powietrze.

Starożytni zdawali sobie również sprawę, że jedzenie z dodatkiem przypraw łatwiej się trawi i dłużej przechowuje, rzadziej pada ofiarą insektów oraz nabiera potężnych, iście leczniczych właściwości.

Nie powinno więc dziwić, że współczesna medycyna potwierdza wartości odżywcze i działanie terapeutyczne licznych przypraw, odkrywając jednocześnie potencjalne sposoby wykorzystania pozyskanych z nich związków chemicznych w leczeniu chorób, infekcji wirusowych, a nawet raka.

Pikantna kuracja - kurkuma

W kuchni wykorzystuje się kłącze (podziemny pęd) kurkumy - roośliny, należącej do tropikalnej rodziny imbirowatych (Zingiberaceae). Z wyglądu kurkuma przypomina imbir i można ją też przyrządzać w podobny sposób: obrać ze skórki, po czym pokroić w plasterki, drobno posiekać, zetrzeć na tarce lub zmielić na pastę. Sproszkowana kurkuma, jaką można dostać w sklepie, powstaje w wyniku kilkugodzinnego gotowania, suszenia i mielenia.

Kurkuma

Kurkuma - gdzie kupić i jak przechowywać?

Świeża kurkuma jest dostępna w sklepach z orientalną żywnością oraz niektórych supermarketach. Jeśli zależy nam na przyprawie w proszku, najlepiej kupować ją w niewielkich ilościach. Kurkumę należy przechowywać w szczelnych pojemnikach, w suchym miejscu, z dala od światła słonecznego.

Kurkuma - zastosowanie

Kurkuma jest bogata w witaminy C, B3 i B6 oraz magnez, mangan, potas, miedz, żelazo, cynk i kwasy tłuszczowe omega-3. Od wieków ceni się ją w medycynie chińskiej oraz ajurwedyjskiej jako lek na problemy z żołądkiem i wątrobą, stany zapalne, rany oraz guzy.

Kurkuma stanowi skuteczny środek na zakażenia bakteryjne i grzybicze. Może też hamować rozwój nowotworów przez uszkodzenia zmutowanych komórek1, a nawet wspomagać chemioi radioterapię (osłaniając zdrowe tkanki)2.

Składnik aktywny kurkumy - kurkumina - to silny przeciwutleniacz, który chroni komórki przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. Działanie to możne mieć kluczowe znaczenie w walce z wieloma chorobami zwyrodnieniowymi, takimi jak alzheimer, cukrzyca typu 2, reumatoidalne zapalenie stawów czy schorzenia trzustki.

Kurkumina redukuje poziom histamin i możne pobudzać gruczoły nadnerczy do produkcji kortyzonu3. Oprócz tego kurkuma hamuje pooperacyjny stan zapalny skuteczniej niż niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ)4. Kurkuma spowalnia również proces starzenia się komórek, dzięki czemu możne być pomocna w zmiękczaniu skóry dotkniętej łuszczycą. Świeżo starty korzeń warto dodać do odżywki do włosów, oczyszczających okładów i maseczek do twarzy.

Wegetariańskie curry po tajsku

Składniki (4 porcje)
Czas przygotowania: 60 min

  • 2 łyżki stołowe oleju kokosowego lub innego roślinnego;
  • 1 poszatkowana mała czerwona cebula;
  • 1 por pokrojony w cienkie plasterki;
  • 1 czerwona papryka pokrojona w drobną kostkę;
  • 1 papryczka chili pokrojona w drobną kostkę;
  • 6 drobno posiekanych ząbków czosnku;
  • 1 łyżeczka obranego i posiekanego imbiru;
  • 6 łodyżek trawy cytrynowej, posiekanych i obranych ze skórki i liści;
  • 1 łyżka stołowa słodkiej papryki;
  • 2 łyżeczki kurkumy; 1 łyżeczka nasion kminku czarnego;
  • 8 liści papedy, świeżych lub suszonych;
  • 1 marchew pokrojona w kostkę;
  • 4 ziemniaki pokrojone w kostkę;
  • 1 czarna rzepa pokrojona w kostkę;
  • 300 ml bulionu warzywnego;
  • 1 mały brokuł podzielony na różyczki;
  • 200 g oczyszczonej zielonej fasolki;
  • 200 g słodkiej kukurydzy baby;
  • 400 ml mleka kokosowego;
  • duża garść posiekanych liści kolendry;
  • sól morska;
  • duża garść obmytych kiełków fasoli

♦ Olej umieść na dużej patelni lub woku i podgrzej na średnim ogniu. Dodaj cebulę, por, czerwoną paprykę, papryczki chili, czosnek i wszystkie przyprawy. Podsmażaj przez kilka minut, od czasu do czasu mieszając, aż cebula zmięknie.
♦ Dodaj marchew, ziemniaki i rzepę. Poczekaj, aż porządnie się podgrzeją i dolej bulion warzywny. Doprowadź do wrzenia i zmniejsz ogień, po czym przykryj, aby całość dusiła się przez ok. 10 min.
♦ Dodaj brokuł, zieloną fasolkę oraz kukurydzę i podduszaj przez kolejne 5 min, aż warzywa zmiękną, nie tracąc całkowicie sprężystości.
♦ Dodaj mleko kokosowe i kolendrę. Całość porządnie zagrzej i dopraw do smaku. Serwuj danie przyozdobione kiełkami.
Warianty: kminek czarny zastąp kminem rzymskim, imbir galangą, a liście papedy skórką z cytryny bądź tamaryndowca.

Tajskie curry  

Kurkuma na zdrowie 

Suplementy domowej roboty

  • 1 łyżeczka zmielonej kurkumy;
  • szczypta świeżo zmielonego pieprzu;
  • 1-2 łyżeczki oliwy z oliwek

Kurkumę i pieprz wymieszaj z oliwą w takiej ilości, aby powstała pasta. Rozsmaruj na kromce chleba lub dodaj do jogurtu.

Przeciwbólowa pasta z kurkumy

  • 1 łyżeczka startej kurkumy;
  • 1 łyżeczka oleju migdałowego (i dodatkowo do wytarcia).

Kurkumę wymieszaj z olejem, aż powstanie gładka pasta. Nakładaj na głowę, szyję i ramiona, aby uśmierzyć ból głowy, albo na nogi w ataku artretyzmu. Pozostaw na 5 min, po czym wytrzyj przy pomocy oleju migdałowego. Uwaga: kurkuma bardzo silnie barwi na żółto.

Jakie przyprawy kupować?

O ile to możliwe, przyprawy zawsze należy kupować w formie niezmielonej i rozdrabniać dopiero tuż przed podaniem, przy użyciu moździerza lub młynka do kawy. Przechowuj je w szczelnych pojemnikach, w miejscu niewystawionym na działanie promieni słonecznych. Niektóre przyprawy, np. gałka muszkatołowa, zachowują świeżość przez długie lata, ale mimo to warto kupować je w małych ilościach i wymieniać raz do roku.

Moździerz

Pikantna kuracja - papryczki chili

Należą one do wieloletnich roślin z rodziny psiankowatych (Solanaceae). Są bogate w kapsaicynę, dającą charakterystyczny posmak: ostry, słodkawy, a zarazem lekko owocowy. Pikantność papryczek chili zależny od ilości zawartej w nich kapsaicyny. Aby stały się nieco łagodniejsze, należy usunąć pestki bądź dodać mleczko kokosowe, masło orzechowe, śmietanę, jogurt czy cukier.

Chilli  

Papryczki chilli - gdzie kupić i jak przechowywać?  

Przy kupowaniu świeżych papryczek należy zwrócić uwagę na to, czy ich powierzchnia jest błyszcząca, gładka i sprężysta. W lodówce zachowają świeżość przez 2-3 tygodnie, zaś w zamrażalniku przez 6 miesięcy. Zmielone

i wysuszone papryczki chili należy przechowywać w szczelnym słoiku, z dala od słońca. Jeżeli bardziej niż na mocy papryczek zależy nam na ich smaku, lepiej dodać je do posiłku w całości, a nie poszatkowane czy

zmielone. Wówczas trzeba je usunąć przed podaniem.

Aby pozbyć się skórki papryczek, wystarczy je zagotować lub podpiec w piekarniku, aż staną się czarne i przypalone, a następnie ostudzić w papierowej torebce. Wtedy skórka powinna odejść bez problemu.

Papryczki chilli - zastosowanie

Papryczki chili są bogate w witaminy A, C, E, K oraz B6. Pobudzają serce i krążenie, poprawiając tym samym dopływ krwi do tkanek. Stanowią naturalny przeciwutleniacz oraz wykazują działanie przeciwzapalne i

odkażające. Stymulują pracę przewodu pokarmowego i wydłużają świeżość przechowywanego jedzenia.

Zastosowane zewnętrznie papryczki doskonale sprawdzają się w łagodzeniu umiarkowanego bólu stawów i mięśni, jako że osłabiają przepływ sygnałów nerwowych do mózgu. Mogą być pomocne w obniżaniu poziomu

cholesterolu. Są naturalnym antykoagulantem, dlatego należy uważać na nie, gdy przyjmuje się leki hamujące krzepliwość krwi.

Papryczki chili mogą nawet stymulować wydzielanie endorfin w mózgu, co przynosi poczucie euforii i zadowolenia.

Na podstawie książki pt. „Healing Spices” (Uzdrawiające przyprawy) autorstwa Kirsten Hartvig.

Bibliografia
  • Anticancer Res, 2003; 23: 363–98
  • World J Clin Oncol, 2016; 7: 275–83
  • J Nat Sci Biol Med, 2013; 4: 3–7
  • Surg Endosc, 2011; 25: 3805–10; Anesth Analg, 2014; 118: 1336–44
Wczytaj więcej
Nasze magazyny