Komórki macierzyste - rodzaje i rola w leczeniu chorób

Rodzaje komórek macierzystych

Komórki macierzyste mimo wspólnej nazwy różnią się między sobą. Ze względu na zdolności do różnicowania dzielą się one na cztery rodzaje.

• Totipotencjalne komórki macierzyste mogą przekształcić się w dowolne komórki organizmu, łącznie z komórkami łożyska. Są najbardziej wszechstronne ze wszystkich komórek (łac. totus - cały, całkowity).
• Pluripotencjalne komórki macierzyste dają początek wszystkim komórkom organizmu z wyjątkiem komórek łożyska. Ich zdolności przekształcania się są niemal nieograniczone (łac. plus - więcej).
• Multipotencjalne komórki macierzyste mogą przekształcić się w wiele komórek konkretnych organów, ale nie są tak "elastyczne", jak komórki totipotencjalne czy pluripotencjalne¹ (łac. multum - dużo).
• Unipotencjalne komórki macierzyste przekształcają się tylko w konkretny typ komórek, np. naskórka, wątroby² (łac. unus - jeden).

Jaką rolę pełnią komórki macierzyste?

Coraz bardziej wydłuża się lista możliwych zastosowań komórek macierzystych. Rośnie liczba publikacji poświęconych kolejnym odkryciom. Łatwo ulec przekonaniu, że nie ma schorzenia czy problemu, którego nie udałoby się rozwiązać za pomocą komórek macierzystych. Komórki macierzyste potrafią przekształcić się w dowolny potrzebny organ lub tkankę, złagodzić stan zapalny, powstrzymać rozwój choroby autoimmunologicznej.

Pamiętajmy jednak, że nie zawsze proces namnażania komórek przebiega zgodnie z planem. Nasi sprzymierzeńcy mogą nas zdradzić i stać się największymi wrogami. Zdarza się, że w czasie rozwoju zarodka komórki macierzyste nie poddają się rozkazom genów i przybierają postać innych tkanek niż planowane. W wyniku tego powstają potworniaki (teratoma, od gr. teras - potwór), czyli nowotwory, które mogą doprowadzić do zaburzeń gospodarki hormonalnej lub nawet śmierci³. Jeżeli ich umiejscowienie na to pozwala, zostają usunięte chirurgicznie.