Nasze magazyny
Hemoroidy – jak wyglądają?
Hemoroidy, inaczej guzki krwawnicze, to naturalnie występujące u każdego człowieka struktury żylne o kształcie poduszeczek, wypełnione krwią. Wraz ze zwieraczem zamykają odbyt i kontrolują oddawanie stolca czy gazów. Czasem pojawia się w ich obrębie stan zapalny i dochodzi do ich powiększenia ponad normę - wtedy mówimy o chorobie hemoroidalnej lub żylakach odbytu. Właśnie w tym znaczeniu potocznie używane jest słowo "hemoroidy". Problemy z hemoroidami dotykają w którymś okresie życia ponad połowy, a według niektórych wyliczeń nawet 75% populacji.
Wyróżnia się cztery etapy choroby hemoroidalnej:
- stadium I – hemoroidy są lekko powiększone (niedostrzegalnie z zewnątrz); objawy: sporadyczne krwawienia, uczucie dyskomfortu,
- stadium II – większe hemoroidy mogą się okazjonalnie wysuwać na zewnątrz, np. przy oddawaniu stolca, ale same wracają na miejsce; objawy: krwawienie, świąd, pieczenie, uczucie niepełnego wypróżnienia,
- stadium III – hemoroidy wypadające na zewnątrz (nie tylko przy wypróżnianiu, ale także przy wysiłku, kaszlu) nie wracają do środka samoistnie, można je odprowadzić ręcznie; objawy: ostry ból, krwawienie, śluz w stolcu,
- stadium IV – odprowadzenie hemoroidów, które wypadły, jest niemożliwe; objawy: krwawienie, ostry ból, śluz w stolcu, nietrzymanie stolca.
W związku z powyższym podziałem i umiejscowieniem guzków krwawniczych, rozróżnia się hemoroidy wewnętrzne i zewnętrzne.
Hemoroidy – objawy, przyczyny
Do objawów choroby hemoroidalnej zaliczamy:
- swędzenie odbytu (najlepiej już na tym etapie zgłosić się do lekarza, gdyż wtedy łatwiej o szybkie wyleczenie),
- podrażnienie śluzówki i wydzielina sącząca się z odbytu,
- uczucie niepełnego wypróżnienia,
- bolesne wypróżnianie,
- nietrzymanie stolca,
- opuchlizna okolicy odbytu,
- krwawienie z odbytu (od małych ilości krwi na papierze toaletowym do dużych krwawień),
- obecność krwi wokół stolca,
- wyczuwalny guzek na zewnątrz odbytu; zwykle powoduje ból podczas siedzenia.
Skąd się biorą hemoroidy?
Mechanizm powstawania hemoroidów nie jest dobrze poznany. Wiadomo jednak, że do pojawienia się choroby hemoroidalnej przyczyniają się następujące czynniki:
- obciążenie dziedziczne,
- zaparcia,
- zła dieta (za mało błonnika i płynów, produkty powodujące zaparcia),
- siedzący tryb życia,
- sporty takie jak kolarstwo, jeździectwo, podnoszenie ciężarów,
- zaawansowana ciąża, poród,
- spowolniona perystaltyka jelit z powodu wieku (po 50. roku życia),
- zbyt długie przesiadywanie w toalecie (i naprężanie mięśni brzucha),
- otyłość,
- biegunki,
- nadużywanie środków przeczyszczających lub lewatyw,
- seks analny.
Jak zapobiegać powstawaniu hemoroidów?
Profilaktyka choroby hemoroidalnej obejmuje:
- unikanie zaparć (dieta obfita w błonnik i płyny; można stosować suplementy z błonnikiem; ograniczenie produktów powodujących zaparcia),
- unikanie długotrwałego siedzenia,
- regularną aktywność fizyczną (zmniejsza ryzyko zaparć, obniża ciśnienie w naczyniach krwionośnych odbytu, pomaga pozbyć się zbędnych kilogramów),
- unikanie nadmiernego napinania mięśni podczas wypróżniania,
- wypróżnianie się od razu, kiedy poczujemy parcie (zwlekanie z wypróżnieniem może spowodować, że stolec wyschnie i wypróżnienie będzie znacznie trudniejsze),
- higiena intymna,
- używanie bawełnianej bielizny.
Możliwe powikłania hemoroidów to:
- anemia (przy większych krwawieniach),
- zakrzepy w żylakach (powodują ból),
- zapalenie bakteryjne guzka krwawniczego,
- owrzodzenie guzka krwawnicznego.
Diagnostyka hemoroidów
Podstawą rozpoznania jest wywiad i badanie per rectum (palcem przez odbyt). Takie badanie może wykonać już lekarz pierwszego kontaktu.
Dokładniejsze badania wykonuje specjalista – proktolog. Należą do nich:
- anoskopia - ocena stanu hemoroidów za pomocą wziernika,
- rektoskopia - ocena całej odbytnicy przy użyciu dłuższego wziernika; warto badanie wykonać, jeśli pacjent krwawi świeżą krwią (pozwala wykluczyć raka odbytnicy),
- sigmoidoskopia - badanie odbytnicy i esicy; pozwala wykluczyć raka jelita grubego,
- kolonoskopia - badanie całego jelita grubego,
Hemoroidy – leczenie
Im wcześniej rozpoczniemy leczenie choroby hemoroidalnej, tym łatwiej nam będzie rozwiązać problem. Leczenie hemoroidów polega przede wszystkim na zmianie diety na bogatą w błonnik, płyny i zapobiegającą zaparciom. Warto także jadać produkty fermentowane lub łykać probiotyki, by poprawić stan mikrobioty jelitowej. Niektórzy zalecają przy tym unikanie alkoholu i ostrych przypraw (mogą stanowić czynniki ryzyka choroby hemoroidalnej).
Należy także zwiększyć aktywność fizyczną i zwracać uwagę na nawyki toaletowe (unikanie zbytniego napinania mięśni, dbanie o higienę okolic odbytu). Często stosowane są także maści, kremy i czopki na hemoroidy, które przyspieszają gojenie się ran i regenerację błony śluzowej. Zawierają one przede wszystkim środki ściągające. Niektórym pacjentom lekarze przepisują także preparaty sterydowe.
Jeśli takie postępowanie nie pomaga lub choroba jest bardziej zaawansowana, wykonywane są następujące zabiegi:
- skleroterapia – zastrzyki podawane w guzek, powodujące jego niedokrwienie, a następnie odpadnięcie; stosuje się przy małych guzkach;
- metoda Morinagi – zamknięcie naczyń hemoroidalnych za pomocą wchłanialnych szwów; stosuje się na różnych etapach choroby;
- gumkowanie (metoda Barrona) – odcięcie dopływu krwi do guzka przez założenie gumowego pierścienia; powoduje obumarcie guzka; stosuje się w fazie I, II i III choroby;
- diatermia jednobiegunowa i niskonapięciowa – oddziaływanie na guzek prądem niskiego napięcia i natężenia; metoda wymaga wykonania serii zabiegów, ale jest skuteczna; stosuje się ją w fazach od I do III choroby;
- krioterapia – zamrażanie guzka za pomocą ciekłego azotu, doprowadzające do martwicy i zmniejszenia guzka; stosowana przy guzkach zewnętrznych i wewnętrznych;
- laseroterapia – usuwanie guzka za pomocą lasera; stosuje się ją, gdy zawiodą inne metody;
- leczenie operacyjne – usuwa się guzek podczas operacji, w znieczuleniu ogólnym; operację wykonuje się głównie u pacjentów w IV fazie choroby lub w przypadku, gdy inne metody nie przynoszą rezultatu.
Jak leczyć hemoroidy - alternatywne sposoby
Dużą ulgę w chorobie hemoroidalnej mogą nam przynieść sposoby medycyny alternatywnej. Zwłaszcza w pierwszych stadiach możemy pozbyć się problemu, stosując obok działań wymienionych w punkcie na temat profilaktyki.
Domowe sposoby na hemoroidy:
- nasiadówki w ciepłej wodzie, z dodatkiem wywarów ziołowych; należy stosować zioła o działaniu ściągającym, łagodzącym i przeciwzapalnym (kora dębu, rumianek, szałwia, kora kasztanowca, rdest, oczar wirginijski, nagietek, topola);
- przemywanie chorych miejsc wacikiem nasączonym wywarami z tych ziół (u niektórych osób oczar wirginijski może nasilać objawy – w takim wypadku należy go odstawić), aloesem, olejkiem cyprysowym, olejem rokitnikowym; lepiej nie stosować preparatów zawierających alkohol (wysusza skórę);
- okłady z wilgotnej torebki herbaty (zawarte w niej taniny działają przeciwzapalnie);
- okłady z kostek lodu lub schłodzone sztyfty stosowane jak czopki – obkurczają naczynia krwionośne okolic odbytu i uśmierzają ból;
- smarowanie olejem kokosowym - redukuje swędzenie, podrażnienie i opuchliznę;
- smarowanie balsamem peruwiańskim - przyspiesza gojenie się ran, regenerację skóry, działa antyseptycznie (uwaga – może uczulać);
- czopki lub maści z propolisem - przyspieszają gojenie się ran.
