Dieta Pięciu Przemian - zasady

Te energie możemy odnieść do naszego organizmu, miejsca, w którym żyjemy, do pożywienia, emocji, jakie odczuwamy itd. Prawie wszystko jesteśmy w stanie zakwalifikować według Pięciu Przemian.

Jak wzmocnić żołądek i śledzionę - dieta Pięciu Przemian

Przykładowo narządy, które odpowiadają elementowi ziemi, to żołądek i śledziona. Reprezentuje je smak słodki, czyli ten, który odżywia element ziemi, jest mu więc niezbędny, choć zapotrzebowanie na niego może się różnić w zależności od pory roku, pogody, formy psychofizycznej oraz wielu innych czynników.

Emocją, która osłabia przemianę ziemi, jest zamartwianie się. Im słabsze będą śledziona i żołądek, tym dana osoba częściej będzie się martwiła i tym mniej energii do regeneracji i prawidłowego działania będą miały te narządy.

Podstawowym źródłem energii jest dla człowieka pożywienie, dzięki niemu jesteśmy w stanie wzmocnić energetykę danego narządu, a tym samym zmniejszyć podatność na wahania emocjonalne. Są duże szanse, iż dziecko lub dorosły, którzy mają pod dostatkiem zdrowego smaku słodkiego w postaci kasz, ziemistych warzyw, mięsa, ryb, masła oraz sezonowych owoców, będą mieli znikome skłonności do kumulowania zmartwień.

Analogicznie według powyższego schematu rozpatrujemy poszczególne narządy i energie, które są z nimi związane. Jeżeli jeden nie funkcjonuje prawidłowo, to pozostałe próbują mu pomóc, niejako biorąc na siebie część jego pracy. Gdy taki stan trwa krótko, nie zachwieje znacznie równowagi organizmu, natomiast jeśli się przedłuża, wówczas będzie miał swoje konsekwencje i być może odbije się nawet na całej jego pracy.

W naszym organizmie wszystko ma znaczenie i wpływa na pozostałe jego części. Kiedy prześledzimy cały proces i dowiemy się, co go wywołało, jesteśmy również w stanie trwale usunąć niepożądane zmiany czy skorygować nawyki, które do nich doprowadziły.

Dieta dziecka według teorii Pięciu Przemian

Ziemia jest kluczowym elementem w medycynie chińskiej, szczególnie w przypadku dzieci. To mama przez pierwsze lata życia zapewnia pokarm i bezpieczeństwo. Śledzionę medycyna chińska traktuje jako niedoczynnościową, będącą w niedoborze. Przez odpowiednie odżywianie, oddychanie, miłość rodzicielską, dziecko dopiero rozwija, wzmacnia i odżywia ten narząd. Podobnie dojrzewa odporność.

W naszej diecie powinno być sporo pożywienia powiązanego z elementem ziemi, czyli potraw o słodkim smaku. Takie pokarmy są również najbardziej dla nas dostępne i w największych ilościach występują w naturze.

W literaturze dotyczącej medycyny chińskiej kwalifikacje produktów czasami mogą być sprzeczne. To dlatego, że składa się na nie kilka smaków, np. żyto czasami jest przyporządkowane do smaku słodkiego, a innym razem do gorzkiego. Tak naprawdę natomiast ma naturę i taką, i taką, i do tego jeszcze odrobinę słoną, a termikę od naturalnej do ogrzewającej, w zależności od sposobu przygotowania.

Dlatego kluczowe będzie wyczucie, jak produkt służy dziecku i w jaki sposób najkorzystniej go komponować. Gdy na początku mojej drogi zetknęłam się z gotowaniem według Pięciu Przemian, bardzo ortodoksyjnie przestrzegałam kolejności dodawania produktów do potrawy. Jednak chińscy profesorowie, których spotkałam, mówili, że oni się do tego nie stosują. Ważne jest to, jakie smaki tworzy potrawa na talerzu i czy zawiera elementy 5 smaków.

Na przykład jeśli mamy obiad składający się z pieczeni wołowej (smak słodki, dzięki soleniu ma domieszkę słonego, a gdy doprawimy go pieprzem – ostrego), z kaszą gryczaną (słodko-gorzki) i kiszoną kapustą (kwaśny), wówczas mamy wszystkie Pięć Przemian na talerzu. W polskiej kuchni takich potraw jest wiele, a dzięki przyprawom ziołowym możemy je jeszcze wzbogacić tęczą smaków i wartości odżywczych.

Wiem, że wielu moich pacjentów przeraża sama myśl o kuchni Pięciu Przemian i stosowaniu sztywnych zasad. Jednak nie ma powodu do obaw – ja również nie lubię ograniczających schematów i najczęściej gotuję „na oko”.

Energia pięciu przemian - zasady

Energetykę Pięciu Przemian można przedstawić na schemacie drzewa. Potrzebuje ono wody, aby wzrastać i się ukorzeniać (co odpowiada w naszym organizmie nerkom). Nie byłoby w stanie się ukorzenić, gdyby nie ziemia, a im bardziej jest ona żyzna (co oznacza odżywienie śledziony i żołądka), tym lepiej drzewo będzie wzrastało. Stabilność zawdzięcza z kolei mikroelementom związanym z żywiołem metalu.

To wszystko nie mogłoby zaistnieć, gdyby nie słońce osuszające wilgoć i dające życiodajną energię oraz powietrze i wiatr, które nie dopuszczają do zastojów. Gdy drzewo otrzymuje odpowiednią ilość energii z każdego żywiołu, rośnie wspaniale, jest silne i stabilne. Dokładnie tak, jak chcemy, aby rosły nasze dzieci.

Jeśli natomiast proporcje zostają zachwiane, wówczas powstają szkody, np. zbyt silny wiatr (buntująca się wątroba) łamie część gałęzi. Jeśli przez dłuższy czas będzie brakowało wody, wówczas drzewo zacznie usychać, a gdy wody będzie za dużo – gnić.

Yin i yang w kuchni

Główne kryterium klasyfikacji produktów spożywczych w myśl medycyny chińskiej opisuje ich oddziaływanie na organizm: yin – zimne i z reguły nawilżające, yang – ogrzewające i zazwyczaj osuszające. Najczęściej intuicyjnie wyczuwamy, które produkty nas chłodzą, a które ogrzewają.

To współgra także z warunkami klimatycznymi, dlatego zimą mamy większą ochotę na ciepłą zupę niż sałatkę. To klucz do zdrowia. Ja rzadko piję kawę, bo jest mi po niej ciepło, nawet jeśli sama kawa gorąca nie jest, dosłownie mam w ustach Saharę, tak jest mi sucho. I wszystko się zgadza, bo kawa rzeczywiście ma gorącą termikę i osuszające właściwości…

Latem mamy ochotę na arbuzy, kefir czy maślankę, bo chłodzą i nawilżają. Zimą z kolei chętniej sięgamy po herbatę z malinami i imbirem, bo ogrzewa nas i rozprasza zimno, które próbuje wniknąć do organizmu. Dzięki odpowiedniemu odżywianiu, przyprawom i ziołom jesteśmy w stanie sterować pracą naszego organizmu, regulować wpływ środowiska i klimatu oraz niwelować dolegliwości.

Klasyfikacja przygotowania potraw od najbardziej yin (ochładzających) do yang (ogrzewających):

• produkty surowe
• gotowanie na parze
• gotowanie w szybkowarze
• obsmażanie
• opiekanie
• prażenie
• pieczenie
• smażenie
• marynowanie i kiszenie

Harmonia i równowaga w diecie

W medycynie chińskiej nie ma produktów dobrych ani złych, oprócz przetworzonych, które są uważane za toksyczne. Nie jest tak, że yin jest lepsze od yang i czegoś nie powinniśmy jeść. Kluczem jest zachowanie harmonii i równowagi. Poznanie termiki i energetyki poszczególnych produktów jest w tym procesie niezwykle pomocne.

Pozwala świadomie sterować naszym sposobem odżywiania i wpływać na funkcjonowanie organizmu. Poprzez odpowiednie przygotowanie potraw możemy regulować energetykę produktów, np. surowe jabłko ma naturę chłodzącą, natomiast gdy je podgotujemy lub podpieczemy z dodatkiem goździków, stanie się łagodnie ogrzewające.