8 sposobów na zdrowe stawy

Które naturalne składniki pożywienia przynoszą ulgę stawom i usprawnianą ich pracę?

18 czerwiec 2019
Artykuł na: 9-16 minut
Zdrowe zakupy

Wiosna sprzyja postanowieniom o podjęciu aktywności fizycznej i niezależnie od motywów, czym jest ono spowodowane (chęcią poprawy sprawności, zrzuceniem wagi lub wzmocnieniem mięśni), trzeba to zrobić mądrze, zwłaszcza w przypadku osób prowadzących dotychczas siedzący tryb życia oraz starszych. Cierpiący z powodu urazów stawów lub ich choroby zwyrodnieniowej powinni szczególnie uważnie komponować menu. Jak się okazuje, dobierając odpowiednie pokarmy oraz stosując zioła, można nie tylko zapobiec kłopotom w przyszłości, ale także poprawić sprawność już chorujących stawów. Należy jednak pamiętać, że jest to proces długotrwały, który wymaga cierpliwości i systematyczności.

1. Co na zdrowe stawy - orzeszki ziemne 

Chrząstka stawowa bardzo słabo się regeneruje, więc konieczne jest wspieranie jej przez całe życie, m.in. resweratrolem, silnym przeciwutleniaczem występującym w pokaźnych ilościach w fistaszkach. Amerykańscy uczeni udowodnili, że dzięki resweratrolowi troska o stawy może być smaczna, tania oraz skuteczna. W swoim badaniu wykonanym na komórkach ludzkich in vitro i in vivo dowiedli, iż związek ten przedłuża życie chondrocytów (komórki tkanki chrzęstnej) i - co ważne - ogranicza produkcję enzymów degradujących chrząstkę.

A to nie koniec świetnych wiadomości, ponieważ resweratrol jednocześnie zwiększył syntezę protoglikanów, bardzo ważnych składników substancji pozakomórkowej. Uczeni uważają, iż resweratrol ma duży potencjał, który należy wykorzystać w terapiach chorób zwyrodnieniowych stawów. Można go także stosować do zapobiegania im, więc jedzmy arachidy oraz pijmy czerwone wino za zdrowie stawów1!

2. Co na zdrowe stawy - Arnika (Arnica Montana)

Rozpoczynając przygodę ze sportem, warto zaprzyjaźnić się z arniką, która stosowana miejscowo przyspiesza wchłanianie sińców i obrzęków pourazowych, wzmacnia naczynia krwionośne oraz- według szwajcarskich badaczy - działa przeciwbólowo. Przekonuje o tym wykonane przez nich doświadczenie z udziałem 26 mężczyzn i 53 kobiet cierpiących na zwyrodnienie stawu kolanowego. Stosowali oni na bolące kolana świeży żel z zioła przez 6 tygodni 2 razy dziennie. Po tym czasie zaczęła zanikać sztywność stawów, odczuwali mniejszy ból podczas ćwiczeń, np. podskoków, i powoli odzyskiwali sprawność kolan. Ale w tej beczce miodu jest i łyżka dziegciu -trzeba pamiętać, że arniki nie należy stosować na otwarte rany, może bowiem wywołać reakcję alergiczną7.

3. Co na zdrowe stawy - seler (Apium graveolens)

Zdrowe stawy muszą być wolne od kryształków kwasu moczowego, a usuwa go własnie to warzywo. W pysznym rosole lub smakowitej pomidorowej jest go zbyt mało, dlatego niektórzy sportowcy rozpoczynają dzień od wypicia kilku szklanek świeżego soku selerowego. Polecają go także naukowcy z Katedry Farmakologii Mashad University, którzy sprawdzili, jak ekstrakty wodno-alkoholowe z całego selera radzą sobie z usuwaniem kwasu moczowego z surowicy i tym samym ograniczają jego kumulację w stawach.

Wysuszone ekstrakty z selera podawano przez 2 tygodnie myszom. Okazało się, że wyhamowały one enzymy wątrobowe - dehydrogenazę i oksydazę ksantynową - odpowiedzialne za nadprodukcję kwasu moczowego, zmniejszyły jego poziom w surowicy oraz ograniczyły szkodliwe utlenianie lipidów wątrobowych, co było wielką korzyścią dla stawów2. W innych badaniach dowiedziono także, iż nalewka spirytusowa na nasionach selera jest niemal tak samo efektywna w zapobieganiu zapaleniu stawów, jak aspiryna, ibuprofem lub naproksen, a zastosowana miejscowo w rozcieńczeniu ma działanie przeciwbólowe3.

4. Co na zdrowe stawy - sezam (Sesamum indicum)

Nieprażone nasiona sezamu powinny być obecne w diecie każdego człowieka dbającego o zdrowie stawów. Z tego daru natury mogą korzystać także osoby już cierpiące na zwyrodnienie stawu kolanowego, bowiem jak przekonują wyniki badań naukowców z Katedry Medycyny Fizycznej i Rehabilitacji Uniwersytetu Medycznego w Tabriz, suplementacja nimi niemalże dorównuje standardowemu leczeniu. Potwierdzają to wyniki eksperymentu, w którym 25 pacjentów leczono konwencjonalnie, natomiast pozostałym 25 osobom podawano codziennie 40 g sproszkowanych nasion sezamu przez 2 miesiące. Sezam okazał się niewiele słabszy od tradycyjnych leków4.

Na tej samej uczelni zbadano wpływ sezamu na czynniki zapalne i biomarkery stresu oksydacyjnego u pacjentów ze zwyrodnieniem stawu kolanowego. Części chorym podawano placebo, a pozostałym sezam - 40 g każdego dnia przez 2 miesiące. Jednocześnie leczono ich standardowo. Ci ostatni mieli zdecydowanie lepsze wyniki, ponieważ sezam doskonale uzupełniał terapię konwencjonalną5.

5. Co na zdrowe stawy - brzoza (Betula)

Dawniej wiosenna kuracja na bazie surowców pozyskiwanych z tego drzewa miała przede wszystkim oczyścić i wzmocnić organizm. Ale wyciągi z liści Betula pendula, czyli brzozy brodawkowatej, są również tradycyjnie stosowane w leczeniu pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów (RZS) lub chorobą zwyrodnieniową. Badacze postanowili zatem sprawdzić ich właściwości i doszli do wniosku, że wodny ekstrakt rzeczywiście hamuje wzrost i podział komórkowy limfocytów zapalnych10. Dokonana przez nich analiza fitochemiczna wykazała, że to polifenolowe składniki powodowały zatrzymanie cyklu rozwojowego i apoptozę komórek zapalnych, a ekstrakt z liści Betula może być stosowany pomocniczo do leczenia zaburzeń immunologicznych, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów.

Gdy dokucza nam ból lub napięcie, wystarczy przygotować napar ze 100 g liści brzozowych i 1 l wrzątku, pozostawić go pod przykryciem przez 20 min, a po odcedzeniu dodać do wanny. Taka kąpiel złagodzi bóle reumatyczne i ukoi skórę.

6. Co na zdrowe stawy - róża dzika (Rosa canina)

Według naukowców z Katedry Biochemii Klinicznej szpitala w Kopenhadze podgatunek róży dzikiej jest pomocny w minimalizowaniu przykrych objawów choroby zwyrodnieniowej stawów kolanowego i biodrowego. Swoje przekonanie oparli na eksperymencie, który przeprowadzili z udziałem 94 chorych. Podzielono ich na 2 grupy. Przez 3 miesiące jedna z nich otrzymywała placebo, zaś druga 5 g suszonych, zmielonych (wraz z nasionami) owoców dzikiej róży. Konsumowali je 2 razy dziennie w trakcie posiłków.

Lekarze oceniali w tym czasie m.in. sztywność stawów, natężenie bólu i niepełnosprawność. Dzika róża spisała się na tyle świetnie, że ograniczono dawkowanie tradycyjnych leków przeciwbólowych, ponieważ poprawiła się ruchomość stawów. Uczeni uważają, że dobroczynny wpływ jej owoców związany jest z ich właściwościami przeciwzapalnymi i - co zaskakujące - do tej pory niezidentyfikowanym związkiem aktywnym lub ich grupą6.

7. Co na zdrowe stawy - jałowiec (Juniperus communis)

W średniowiecznej Europie zastosowanie dojrzałych owoców aromatycznego jałowca było szerokie: od bólu mięśni i stawów, przez infekcje dróg moczowych, po kaszel i dolegliwości w obrębie klatki piersiowej. W medycynie tradycyjnej olejek jałowcowy stosowany jest jako lek kojący w nerwobólach i bólach reumatycznych. Przy schorzeniach stawów i mięśni z powodzeniem można nacierać bolące obszary ciała naparami i odwarami z jałowca.

To również doskonały sposób na złagodzenie dolegliwości powstających przy nadmiernym wysiłku fizycznym. W podobny sposób wykorzystuje się olejek jałowcowy w aromaterapii: uspokaja, pozwala pozbyć się napięć i pobudza umysł, dzięki czemu łagodzi dolegliwości bólowe9.

8. Co na zdrowe stawy - ananas (Ananas comosus)

Czy słodki owoc może pomóc w łagodzeniu dolegliwości stawów? Mieszkańcy Ameryki Środkowej i Południowej wierzą, że tak i dlatego od stuleci stosują go w leczeniu stanów zapalnych. Dzisiaj naukowcy odkryli, że tajemnica ananasa tkwi w bromelainie: obecnym w nim enzymie proteolitycznym (trawiącym białko). To ten składnik działa silnie przeciwzapalnie, przeciwbólowo, przeciwbakteryjnie i wzmacniająco na odporność. Jest jeszcze lepiej: bromelaina może łagodzić ból i poprawiać funkcjonowanie stawów porównywalnie do większości niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ)!

Wiemy to dzięki badaniu obejmującym 90 pacjentów ze zwyrodnieniami stawów, w którym porównano działanie suplementu zawierającego bromelainę (90 mg) wraz z enzymem trzustkowym trypsyną (48 mg) i bioflawonoidem rutyną (100 mg) z popularnym lekiem (50 mg). Po 6 tygodniach okazało się, że w łagodzeniu bólu i sztywności stawów oraz poprawy ich funkcjonowania suplementacja enzymami jest równie skuteczna, jak farmaceutyk, przy czym pacjenci lepiej ją tolerują8.

Bibliografia

  1. J Cell Physiol. 2012 Oct; 227(10): 3488-3497
  2. Prev Nutr Food Sci. 2018 Jun; 23(2): 127-133
  3. Prog Drug Res. 2015;70:133-53
  4. Int J Rheum Dis. 2013 Oct;16(5):578-82
  5. Acta Med Iran. 53(4):207-213
  6. Scand J Rheumatol. 2005 Jul-Aug;34(4):302-8
  7. Adv Ther. 2002 Sep-Oct;19(5):209-18
  8. Clin Exp Rheumatol 2006; 25:25-30
  9. Panacea 2010; 2 (31): 22-23; Altern Ther Health Med 1999; 5: 42-51
  10. J Ethnopharmacol 2011; 136 (3): 444-451
Artykuł należy do raportu
6-10-18 sposobów na...
Zobacz cały raport
Wczytaj więcej
Może Cię zainteresować
Nasze magazyny