Nadciśnienie tętnicze: nowe normy

Zdrowe zakupy

Suplementy diety

Andrographis ParActin®

Suplementy diety

Ashwagandha KSM-66 BIO

Suplementy diety

AstaZine® Astaksantyna

Suplementy diety

Koenzym Q10

Suplementy diety

Kolagen UC-II®

Suplementy diety

Kurkuma BCM-95®

Suplementy diety

Żeńszeń fermentowany GS15-4®

Zespół amerykańskich ekspertów (m.in. z American College of Cardiology, American Heart Association i American Society of Hypertension) zmienił w 2017 r. zasady diagnozowania nadciśnienia tętniczego na podstawie pomiaru ciśnienia krwi. Ciśnienie skurczowe powyżej 130 mm Hg jest uznawane za stan chorobowy, co jest kryterium o wiele ostrzejszym od obowiązującego w normach europejskich¹.

Eksperci podkreślają, że obowiązujące normy są dla wielu chorych na nadciśnienie nieosiągalne, dlatego zarówno w Europie, jak i USA istnieją zalecenia odnoszące się do diagnozowania tej choroby, ktróżnych grup poziom ciśnienia krwi óre są mniej restrykcyjne i określają satysfakcjonujący poziom ciśnienia krwi w odniesieniu do różnych grup pacjentów¹

Nadciśnienie: niekorzystne zależności

• Jeśli ciśnienie krwi mierzone w obecności lekarza ma wyższe wartości niż podczas pomiaru w domu, jest to skutek tzw. efektu białego fartucha
• Im pacjent starszy, tym większe prawdopodobieństwo wystąpienia efektu białego fartucha
• Im wyraźniejszy efekt białego fartucha, tym większe ryzyko incydentu sercowo-naczyniowego
• Prawdopodobieństwo wystąpienia incydentu sercowo-naczyniowego rośnie wraz z wiekiem pacjenta²
• Ostra choroba, ból, stres, przemęczenie mogą zaburzać w sposób krótkoterminowy wartość ciśnienia - należy w takiej sytuacji powstrzymać się od ustalania wiążącego rozpoznania

Skala zagrożenia nadciśnieniem w Polsce

• prognozuje się, że 15 mln Polaków będzie cierpiało na nadciśnienie tętnicze w 2035 r.
• obecnie aż 30% przypadków nadciśnienia nie zostaje rozpoznanych
• 9% pacjentów mimo zdiagnozowanego nadciśnienia tętniczego nie podejmuje leczenia
• terapia w przypadku 36% chorych nie przynosi oczekiwanych rezultatów
• 26% pacjentów udaje się leczyć skutecznie³

Według nowych wytycznych lekarze w USA w przypadku zdiagnozowania nadciśnienia tętniczego 1. stopnia powinni zalecić pacjentowi wyłącznie modyfikację stylu życia, o ile 10-letnie ryzyko zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych wynosi mniej niż 10%.

Leczenie farmakologiczne ma być brane pod uwagę wtedy, gdy to ryzyko jest większe, a także u pacjentów ze stwierdzoną chorobą układu krążenia, cukrzycą lub przewlekłą niewydolnością nerek. Eksperci podkreślają, że wtórne nadciśnienie tętnicze może być przyczyną¹:

• nadciśnienia opornego na leczenie
• nadciśnienia wywołanego przez niektóre leki
• nagłego rozwoju nadciśnienia
• nadciśnienia u pacjentów poniżej 30. roku życia
• zaostrzenia dobrze dotychczas kontrolowanego nadciśnienia tętniczego
• powikłań narządowych o wiele bardziej zaawansowanych niż zwykle występujące w danym stadium nadciśnienia
• rozwoju nadciśnienia złośliwego (przyspieszonego)
• nadciśnienia u pacjentów powyżej 65. roku życia
• niedoboru potasu z innej przyczyny niż stosowanie diuretyków

Jeszcze w tym roku mają powstać nowe wytyczne medyczne dotyczące postępowania w nadciśnieniu tętniczym w Europie. Do tego czasu zaleca się lekarzom dystans wobec stanowiska amerykańskiego.

Naukowcy udowodnili, że leczenie hipertensji może mieć również negatywne skutki, dlatego powinno być prowadzone z dużą ostrożnością

Nadciśnienie: co wpływa na efekty terapii?

Podstawowym zaleceniem, jakie słyszą pacjenci z nadciśnieniem tętniczym w USA, jest przejście na dietę DASH (przedstawiamy ją w temacie numeru) lub inną dietę niskosodową. Należy również odstawić alkohol, spożywać więcej produktów bogatych w potas oraz podejmować regularnie aktywność fizyczną.

Amerykańscy eksperci widzą zasadność terapii lekami z grupy inhibitorów ACE, antagonistami receptora angiotensynowego (ARB), diuretykami tiazydowymi lub tiazydopochodnymi oraz blokerami kanału wapniowego. Ich zdaniem nie ma wystarczających dowodów na to, że stosowanie beta-blokerów w początkowym okresie leczenia jest skuteczne. Odradzają ponadto łączenie podczas terapii leków z grupy ACEI, ARB i inhibitorów reniny, zalecają natomiast comiesięczne wizyty kontrolne u lekarza.

Dlaczego w niektórych przypadkach terapia jest nieskuteczna?

• Nadciśnienie tętnicze bywa lekooporne, co oznacza, że mimo stosowania 3 leków hipotensyjnych z różnych grup poziom ciśnienia krwi nie spada <140/90 mm Hg
• Pacjent nie zażywa leków zgodnie z zaleceniami (nie pamięta o przyjęciu kolejnej dawki)
• Chory w ogóle nie przyjmuje leków i to ukrywa

W jednej z analiz wykazano, że 47% pacjentów nie przestrzegało zaleceń lekarza, z czego:

• 23% osób przyjmowało tylko niektóre leki
• 24% osób nie przyjmowało żadnych leków

Aż 53% chorych z opornym nadciśnieniem tętniczym nie przyjmuje żadnych leków

Badanie prowadzone w Wielkiej Brytanii i Czechach z udziałem 1348 chorych ujawniło:

• nieprzestrzeganie zasad zaleconej terapii (UK - 41%, Czechy - 31%)
• nieprzyjmowanie leków (UK - 14,5%, Czechy - 12%)
• przewagę kobiet wśród pacjentów niestosujących się do zaleceń lekarza (65%)
• zależność między wiekiem pacjentów a przestrzeganiem zasad farmakoterapii (im pacjent starszy, tym częściej się podporządkowuje - o 30% częściej co każde 10 lat życia)
• zależność między liczbą przyjmowanych leków a ryzykiem popełnienia błędu w terapii (dodanie każdego kolejnego leku zwiększa to prawdopodobieństwo o 77%)
• pomijanie przez pacjentów niektórych leków, zwłaszcza diuretyków

Zaskakujące skutki leczenia nadciśnienia

• u ochotników z rozpoznaną chorobą układu sercowo-naczyniowego obniżanie ciśnienia skurczowego do wartości
• u ochotników z przewlekłą chorobą nerek lepsza kontrola nadciśnienia wiązała się z mniejszym o 14% ryzykiem śmierci z jakiejkolwiek przyczyny
• u osób z izolowanym ciśnieniem skurczowym ≥145 mm Hg intensywne obniżanie tej wartości 4

Nadciśnienie: wnioski z badań

Nieskuteczność leczenia najczęściej wynika z oporności nadciśnienia tętniczego lub lekceważenia przez pacjentów zaleceń lekarza. Leczenie hipertensji w przypadku niektórych pacjentów jest efektywne, co jednak może się wiązać z ryzykiem wystąpienia incydentu sercowo-naczyniowego².

Julia Cember