Pyłek pszczeli, mleczko, propolis, pierzga (chleb pszczeli)

Zdrowe zakupy

Suplementy diety

Andrographis ParActin®

Suplementy diety

Ashwagandha KSM-66 BIO

Suplementy diety

AstaZine® Astaksantyna

Suplementy diety

Koenzym Q10

Suplementy diety

Kolagen UC-II®

Suplementy diety

Kurkuma BCM-95®

Suplementy diety

Żeńszeń fermentowany GS15-4®

Produkty pszczele są na tyle popularnymi środkami terapeutycznymi, że w medycynie niekonwencjonalnej leczenie za ich pomocą doczekało się własnej nazwy - apiterapia. Choć to metoda rodem z tradycji ludowej, z biegiem lat rośnie liczba badań klinicznych potwierdzających jej skuteczność.

Do produktów wykorzystywanych w apiterapii należą przede wszystkim miód pszczeli, propolis (kit pszczeli), pyłek kwiatowy, pierzga i mleczko pszczele. Ich popularność nie wynika jedynie z charakterystycznego słodkiego smaku i różnorodnych możliwości wykorzystania w kuchni. Choć ze względu na skład chemiczny wartość odżywczą wykazuje właściwie tylko miód, pozostałe pszczele produkty zalecane są jako naturalne suplementy.

Tak naprawdę trudno nawet wymienić obecne w nich substancje odżywcze. Produkty pszczele są bowiem prawdziwą bombą składników budulcowych i regeneracyjnych - od witamin, przez aminokwasy, po cukry. Dlatego w medycynie tradycyjnej stosowano je głównie przy stanach ogólnego osłabienia, spadku odporności i utracie sił witalnych. Nie mniejszą rolę odgrywały w profilaktyce. Dziś, kiedy udało się zidentyfikować skład poszczególnych produktów, możemy z większą precyzją wskazać ich optymalne zastosowanie.

Miód pszczeli

Różnorodność miodów dostępnych na rynku może przyprawić o zawrót głowy. Najpopularniejsze są miody gryczane, rzepakowe, akacjowe i lipowe. Ich skład zależy od wielu czynników, związanych m.in. z warunkami naturalnymi, w jakich przebywają pszczoły. Jednak 77% zawartości miodu stanowią zwykle cukry proste (glukoza i fruktoza)¹. Ponieważ są one łatwo wchłaniane w organizmie, miód nie ulega fermentacji w przewodzie pokarmowym, jest łatwiej przyswajalny niż sacharoza i lepiej tolerowany - zwłaszcza przez dzieci.

Oprócz tego miód pszczeli jest bogaty w enzymy, kwasy organiczne miedź, magnez, chrom i cynk, witaminy, proteiny, polifenole i aminokwasy². Dzięki obecności licznych składników budulcowych i energetycznych przypisuje się mu duży wpływ na układ krwiotwórczy i rozwój tkanki kostnej u dzieci, a także stosuje się przy przeziębieniach i stanach ogólnego zmęczenia. Z kolei dzięki zawartości acetylocholiny i choliny miód poprawia krążenie i ciśnienie krwi³.

Badania naukowe pokazały, że miód skutecznie łagodzi rany pooperacyjne, odleżyny, przewlekłe owrzodzenia i oparzenia⁴. Podawany przez 2 tygodnie w przypadku 87% oparzeń chronił przed zakażeniem i wspomagał proces gojenia.

Właściwości lecznicze miodu wykorzystywane są w chorobach błon śluzowych, szczególnie w stanach zapalnych błony śluzowej jamy ustnej i przyzębia. Podawany doustnie w płynie elektrolitowym w porównaniu do tradycyjnego leczenia prawie o połowę skracał czas trwania biegunek i wysokiej gorączki u dzieci⁵. Wykazuje również właściwości antybakteryjne.

Spożywanie miodu poleca się szczególnie diabetykom, i to nie tylko dlatego, że jest zdrowszą alternatywą dla cukru. Łagodzi on również stres oksydacyjny i prawdopodobnie dzięki temu ma wpływ hipoglikemizujący, co na razie wykazały badania na szczurach⁶. Ponadto zwłaszcza miód akacjowy charakteryzuje się niskim indeksem glikemicznym (32- 85 IG w zależności od pochodzenia i zawartości fruktozy).

Propolis (kit pszczeli)

Ten żywiczny produkt używany przez pszczoły do zamykania otworów w plastrach, pokrywania wewnętrznych ścian i ochrony wejścia przed intruzami, wykazuje wiele właściwości terapeutycznych. W celach leczniczych najczęściej wykorzystuje się jego etanolowy ekstrakt EEP (ang. ethanolic extract of propolis).

Badania kliniczne wskazują na 76% skuteczność propolisu w leczeniu ropnych chorób skóry (w tym zakażeń wywołanych przez gronkowce), przewlekłego zapalenia mieszków włosowych, zapalenia gruczołów potowych i zakażenia paciorkowcowego⁷. Kit pszczeli stosowano z dobrym skutkiem w bakteryjnym i grzybiczym zapaleniu pochwy oraz w stanach zapalnych i nadżerkach szyjki macicy⁸. Stosowanie tamponów z 5% wyciągiem propolisowym u kobiet z ostrym stanem zapalnym szyjki macicy dało 2 razy lepsze efekty terapeutyczne niż leczenie konwencjonalne - po 10 dniach wyleczone zostało prawie 95% pacjentek⁹.

Z kolei po 3 miesiącach leczenia przewlekłego zapalenia oskrzeli uzyskano znaczną poprawę zdrowia u 93% chorych, a dzięki inhalacjom z propolisu wyleczono ok. 75% chorych z zapaleniem gardła i ok. 77% z zapaleniem krtani¹⁰.

Naukowcy podejrzewają również, że substancje biologicznie czynne zawarte w propolisie zdolne są do aktywowania szlaku apoptozy (programowanej śmierci) komórek nowotworowych, co potwierdzono już w badaniach in vitro¹¹.

Pszczeli pyłek kwiatowy

Pobierany przez pszczoły z kwiatów pyłek, mieszany później z ich śliną i przenoszony do ula, zawiera ponad 200 substancji odżywczych, z których najważniejsze są białka, węglowodany, kwasy tłuszczowe (linolowy i arachidowy), witaminy A, E, D, C i z grupy B oraz flawonoidy¹².

Uznaje się go za jedną z substancji adaptogennych, które podwyższają fizyczną, psychiczną i immunologiczną odporność organizmu na szkodliwe czynniki środowiskowe, takie jak wzmożona aktywność fizyczna czy narażenie na metale ciężkie¹³. Stąd stosuje się go głównie jako substancję detoksykacyjną i odżywkę regeneracyjną. Pomaga również wyrównać poziom soli mineralnych, witamin i aminokwasów w organizmie.

Niewielkie badanie przeprowadzone wśród kobiet cierpiących na nowotwór szyjki macicy i poddanych radioterapii wykazało, że pyłek kwiatowy zwiększa liczbę krwinek czerwonych, poziom hemoglobiny i witaminy E oraz zmniejsza poziom cholesterolu w surowicy krwi w porównaniu do kobiet nie korzystających z takiej terapii¹⁴.

Z kolei podawanie go osobom cierpiącym na stany depresyjne już po krótkim czasie powodowało wzrost sił życiowych i optymizmu oraz łatwiejsze radzenie sobie z pracą zawodową i środowiskiem, zwłaszcza wśród starszych pacjentów¹⁵. Wykazano również, że pszczeli pyłek kwiatowy daje dobre wyniki w leczeniu chorób układu sercowo-naczyniowego: miażdżycy, choroby niedokrwiennej serca, zapalenia mięśnia sercowego i nadciśnienia¹⁶.

Pierzga (chleb pszczeli)

Pierzga to nic innego jak pyłek kwiatowy, który został przyniesiony do ula, by służyć jako zimowe zapasy. Kiedy pszczoły powlekają go dojrzałym miodem i woskiem, powstają warunki beztlenowe, powodujące fermentację mlekową. Powstała w ten sposób pierzga zawiera o 60% więcej cukrów prostych i o 12% mniej białka niż pyłek kwiatowy.

Procesy biochemiczne, którym podlega pyłek kwiatowy przekształcający się w chleb pszczeli, zmieniają również jego właściwości. Pierzga wykazuje np. silniejsze niż pyłek działanie antybiotyczne (bakteriostatyczne i bakteriobójcze)¹⁷.

Ponadto pierzga stosowana jest w leczeniu niedokrwistości, chorób jelit, cukrzycy, braku łaknienia, w stanach wyczerpania oraz podczas rekonwalescencji¹⁸, podnosi również ogólną odporność organizmu. Dobre wyniki stosowania zarówno pyłku, jak i pierzgi, uzyskano w leczeniu objawów wczesnego starzenia się, a także w stanach nerwicowych u seniorów¹⁹.

Mleczko pszczele

Ze względu na dużą zawartość wysokowartościowego białka, kwasów tłuszczowych nasyconych i nienasyconych (głównie karboksylowych), witamin, mikro- i makroelementów mleczko powstające w gruczołach gardzielowych młodych pszczół robotnic zaleca się np. przy stanach niedożywienia, zaparciach bądź zaburzeniach trawienia¹².

Badania na zwierzętach dowodzą, że mleczko pszczele jest produktem o wysokiej wartości odżywczej i dobrej przyswajalności przez organizm, przyspiesza odbudowę tkanek miękkich, skraca czas gojenia ran i oparzeń oraz zapobiega odwapnieniu kości po ciężkich złamaniach. W małych dawkach wpływa również na układ krwiotwórczy, zwiększając objętość krwinek czerwonych i poziom zawartej w nich hemoglobiny, a także żelaza w surowicy krwi²⁰. Łagodzi również zaburzenia krążenia mózgowego, a ze względu na właściwości regeneracyjne w różnych obszarach polecany jest szczególnie osobom starszym.

Domowe receptury

Miód z cebulą na kłopoty oddechowe

Szklankę startej cebuli wymieszaj ze szklanką miodu, najlepiej gryczanego. Odstaw na godzinę, następnie zagotuj i przecedź przez sitko. Pij 2 razy dziennie, dodając po 1 łyżce miodu do ciepłej wody lub mleka. Działa on wykrztuśnie i ułatwia zasypianie.

Miód z kasztanami wzmacniający wątrobę

150 g mąki z kasztana jadalnego wymieszaj z 500 g odszumowanego miodu. Zażywaj 2 razy dziennie po łyżeczce przed południem i po południu, aby uregulować poziom enzymów wątrobowych. Po 3 miesiącach zmniejsz dawkę do 1 łyżeczki dziennie.

Miód z galgantem dla serca

20 g sproszkowanego galgantu (dzikiego kardamonu) zmieszaj ze 100 g miodu. Zażywaj 3 razy dziennie po 3-4 szczypty, powoli rozpuszczając i rozgryzając w ustach ze względu na bardzo ostry smak galgantu. Obniża on częstotliwość uderzeń serca oraz zapobiega omdleniom i drgawkom.

Miodowa mieszanka poprawiająca wzrok

Wymieszaj 10 ml miodu z 10 ml octu winnego i dodaj do całości 1-3 szczypty sproszkowanej mięty polej. Pij przed jedzeniem, dodając do herbaty (najlepiej z kopru włoskiego), aby poprawić ukrwienie oczu i polepszyć wzrok.

Miód z pokrzywą przeciwko pasożytom

Wymieszaj po 10 ml soku z pokrzywy i soku z dziewanny, 20 ml soku lub nalewki z liści orzecha włoskiego, 2 łyżki octu winnego i 150 g miodu. Można również dodać litr wina. Gotuj przez ok. 5 minut, zbierając pojawiającą się pianę. Zażywaj przez 2 tygodnie po łyżce dziennie przed posiłkami i ok. 20 ml po posiłkach, aby pozbyć się pasożytów jelitowych.