Olej z czarnuszki lekarstwem na raka?

Czarnuszka siewna (Nigella Sativa) od wieków stosowana była w leczeniu schorzeń układu oddechowego, żołądka, jelit, wątroby, systemu immunologicznego czy dla ogólnej poprawy samopoczucia i odporności. Nasiona, pozyskiwany z nich olej, nalewki i napary stosuje się także w przypadku niestrawności, biegunek, wykwitów skórnych i bólu.

Nic więc dziwnego, że czarnuszka została dokładnie przebadana pod kątem jej aktywności biologicznej i działania terapeutycznego. Badania potwierdziły również, że w nasionach czarnuszki obecne są białka, alkaloidy, saponiny, flawonoidy, witaminy, sole mineralne i olejki eteryczne, ale najważniejsze okazują się tymochinon i inne związki chinonowe, których działaniu przypisuje się większość efektów terapeutycznych tej rośliny¹.

Czarnuszka - właściwości przeciwnowotworowe

Badania wykazały, że obecny w czarnuszce siewnej tymochinon indukuje apoptozę (zaprogramowaną śmierć) i hamuje proliferację komórek gruczolakoraka przewodów trzustkowych² oraz nowotworu tkanki kostnej (kostniakomięsaka)³. Ponadto substancja ta wykazuje cytotoksyczne działanie wobec ludzkiego płaskonabłonkowego raka szyjki macicy SiHa⁴.

Główny składnik czarnuszki (tymochinon) hamuje również aktywność migracyjną komórek raka trzustki, dzięki czemu można przypisać mu właściwości przeciwprzerzutowe⁵.

W jednym z eksperymentów zbadano również wpływ oleju z nasion czarnuszki na powstawanie nowotworów u szczurów. Okazało się, że podawanie go przez 30 tygodni wpłynęło znacząco na zmniejszenie występowania łagodnych i złośliwych nowotworów jelita grubego oraz zmniejszenie częstości raka płuc, przełyku i przed-żołądka⁶.

Czarnuszka - właściwości przeciwzapalne

Potencjał antynowotworowy czarnuszki jest ściśle związany z jej właściwościami przeciwzapalnymi. Jak wykazują bowiem badania, to stan zapalny przyczynia się do powstania wielu nowotworów, głównie gruczolakoraków, tymczasem tymochinon hamuje aktywność cytokin zapalnych⁷. Zdaniem naukowców dzięki temu może być brany pod uwagę jako środek przeciwko stanom zapalnym towarzyszącym osteoporozie, odpowiedzi alergicznej w płucach czy alergicznemu nieżytowi nosa.

Czarnuszka na żołądek, jelita i wątrobę

Tymochinon hamuje wydzielanie kwasu żołądkowego, zapobiega wrzodom żołądka powstającym pod wpływem substancji drażniących i zwiększa wydzielanie śluzu przez błonę śluzową żołądka⁸. Badania histopatologiczne i biochemiczne na szczurach potwierdziły również, że olej z nasion czarnuszki znacznie zmniejsza uszkodzenia jelit⁹.

Ekstrakt z czarnuszki podawany szczurom z niedokrwieniem wątroby spowodował natomiast znaczne obniżenie enzymów wątrobowych, zwiększenie całkowitej pojemności przeciwutleniającej oraz znacznie mniejsze uszkodzenia tkanki wątrobowej w porównaniu do grupy kontrolnej¹⁰. Chronił także tkanki wątroby przed skutkami toksycznego działania metali ciężkich, takich jak kadm oraz ołów¹¹.

Czarnuszka a cukrzyca 

U szczurów z cukrzycą podawanie wodnego ekstraktu, oleju oraz tymochinonu pochodzących z nasion czarnuszki powodowało obniżenie poziomu glukozy we krwi i podwyższenie poziomu insuliny, przy czym sam tymochinon najlepiej łagodził skutki cukrzycy, w tym uszkodzenia DNA i fragmentację mitochondriów¹².

Z kolei w badaniu przeprowadzonym u pacjentów z cukrzycą typu 2 podawanie kapsułek zawierających wyciąg z czarnuszki w dawce 1-3 g przez 3 miesiące doprowadziło do poprawy wszystkich mierzonych parametrów (poziomu hemoglobiny glikowanej oraz glukozy we krwi na czczo i po posiłku), bez objawów ubocznych w postaci zmiany masy ciała, funkcji nerek lub czynności wątroby¹³.

Czarnuszka a choroby układu oddechowego

Ekstrakt z czarnuszki siewnej hamuje rozwój zapalenia płuc, obrzęk pęcherzyków płucnych oraz zwłóknienie śródmiąższowe oraz wpływa korzystnie na leczenie uszkodzeń płuc spowodowanych zwiększonym poziomem zanieczyszczeń u szczurów¹⁴. W ocenie histopatologicznej i immunochemicznej nasilenie uszkodzenia płuc u nowonarodzonych gryzoni z hiperoksją prowadzącą do dysplazji oskrzelowo-płucnej, którym podano olej z czarnuszki, było istotnie niższe¹⁵.

Badania na ludziach potwierdziły również wpływ ekstraktu z czarnuszki na choroby astmatyczne: 29 uczestnikom eksperymentu codziennie przez 3 miesiące podawano 15 ml/kg ekstraktu 0,1% z N. sativa lub placebo. Zarówno ocena wyników objawów astmy, jak i badania czynnościowe płuc wykazały znacznie większą poprawę zdrowia u osób przyjmujących ekstrakt z czarnuszki, a najlepsze efekty jej stosowania widoczne były po 3 miesiącach¹⁶.